Viện KSND và luật sư đề nghị triệu tập ông Trần Bắc Hà
Tại phiên tòa sáng nay 13/1, HĐXX cũng thông báo đã chuyển đơn xin vắng mặt cùng bệnh án của ông Trần Bắc Hà (nguyên Chủ tịch HĐQT BIDV) cho Viện KSND. Đại diện Viện KSND cũng yêu cầu HĐXX tiếp tục triệu tập ông Trần Bắc Hà cùng những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan vụ án phải có mặt tại tòa vào thứ hai (15/1). Nếu ông Hà cùng những người liên quan không có mặt tại tòa, thì đại diện Viện KSND sẽ dùng những lời khai trong cáo trạng và lời khai của các bị cáo tại tòa để xem xét các hành vi liên quan. Đại diện Viện KSND cũng đề nghị HĐXX kiểm tra bệnh án của ông Trần Bắc Hà, kiểm tra tại cơ quan xuất nhập cảnh để làm rõ ông này có ra nước ngoài chữa bệnh không?
 |
| Viện KSND và luật sư đề nghị triệu tập ông Trần Bắc Hà (nguyên Chủ tịch HĐQT ngân hàng BIDV) tới tòa - Ảnh: internet. |
Tương tự, một số luật sư cũng đề nghị HĐXX triệu tập ông Trần Bắc Hà đến tòa nhằm làm rõ một số vấn đề liên quan đến việc 12 công ty con của Tập đoàn Thiên Thanh vay 4.700 tỷ đồng của BIDV. Trước đó, trong phiên xử ngày 12/1, HĐXX cũng thông báo nhân vật Trần Bắc Hà có đơn xin vắng mặt vì bị bệnh gan, đang điều trị.
Tiếp tục làm rõ việc VNCB vay 4.700 tỷ đồng của BIDV
Tại tòa, các luật sư tiếp tục xét hỏi các bị cáo, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan về hành vi Phạm Công Danh cùng đồng phạm lập các hồ sơ vay của BIDV khoảng 4.700 tỷ đồng. Theo đó để thực hiện đề án tái cơ cấu Ngân hàng TMCP Đại Tín (sau đổi tên VNCB) do không có tiền để tăng vốn điều lệ. Khoảng tháng 9/2013, Phạm Công Danh đến BIDV tại Hà Nội gặp lãnh đạo BIDV Hội sở chính (theo Danh khai gặp ông Đoàn Ánh Sáng – Phó Tổng Giám đốc), đặt vấn đề Danh giới thiệu BIDV cho khách hàng doanh nghiệp vay vốn kinh doanh vật liệu xây dựng (VLXD), trường hợp khách hàng do VNCB giới thiệu không đủ tài sản đảm bảo (TSĐB), thì VNCB sẽ hỗ trợ dùng tài sản của mình để cầm cố, thế chấp, đảm bảo khoản vay theo quy định của BIDV.
 |
| Bị cáo Phạm Công Danh - Ảnh: Trúc Mai. |
Sau khi được lãnh đạo BIDV Hội sở chính đồng ý thống nhất cho khách hàng của VNCB vay vốn kinh doanh VLXD theo đề án chuỗi liên kết 4 nhà, Danh về chỉ đạo Mai Hữu Khương chọn 12 công ty đứng tên hồ sơ vay, 4 công ty cung cấp VLXD đầu vào (16 công ty này do Danh thành lập - PV); lập khống hồ sơ vay vốn, gồm: lập báo cáo tài chính (BCTC) năm 2012, phương án kinh doanh (PAKD), các hợp đồng mua bán VLXD đầu vào - đầu ra…, để nộp cho BIDV Hội sở chính và các chi nhánh trực tiếp cho vay. Phạm Công Danh quyết định dùng TSĐB gồm: 6 lô đất sân vận động Chi Lăng, đất tại số 209 Trường Chinh (TP Đà Nẵng) và 3.070 tỷ đồng tiền gửi của VNCB tại BIDV để bảo lãnh các khoản vay.
Ngày 03/10/2013, ông Trần Bắc Hà ký 12 quyết định phê duyệt chủ trương cho vay mua VLXD theo mô hình 4 nhà đối với 12 công ty do VNCB bảo lãnh là 4.700 tỷ đồng. Đồng thời giao cho 4 chi nhánh của BIDV (Bến Thành, Gia Định, Nam Sài Gòn và Sở giao dịch 2) nhận hồ sơ vay, thẩm định khách hàng, PAKD, xem xét quyết định cấp tín dụng đảm bảo khả năng thu đủ nợ gốc, lãi. Cùng ngày, ông Trần Lục Lang, Phó Tổng Giám đốc BIDV ký 12 công văn gửi 4 chi nhánh với nội dung Hội sở chấp thuận chủ trương cho vay. Sau đó từ ngày 29/10/2013 đến 28/11/2013, BIDV giải ngân cho 12 công ty số tiền 4.700 tỷ đồng vào tài khoản của 4 công ty cung cấp VLXD.
Các sai phạm của BIDV
Sau khi vụ án xảy ra, Cơ quan điều tra (CQĐT) đánh giá sai phạm của BIDV, đó là: 12 công ty vay 4.700 tỷ đồng và các công ty do Phạm Công Danh thành lập đưa TSĐB là bất động sản (BĐS) của Tập đoàn Thiên Thanh do các công ty con đứng tên không đủ, nên buộc Danh phải đưa thêm tiền của VNCB sang gửi tại BIDV 3.070 tỷ đồng để làm TSĐB, bảo lãnh cho khoản vay của 12 công ty; Không kiểm tra, thẩm định đối với khách hàng (16 công ty của Danh - PV). Do đó sau khi BIDV giải ngân chuyển tiền vào tài khoản 4 công ty cung cấp VLXD đầu vào để Danh sử dụng vào mục đích cá nhân (phần lớn để tăng vốn điều lệ VNCB dưới hình thức các cá nhân là người nhà, người thân tín của Danh đứng tên cổ đông góp vốn), không dùng kinh doanh VLXD như hồ sơ vay.
 |
| Các luật sư cùng những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan dự tòa - Ảnh: Trúc Mai. |
Ngoài ra, BIDV cũng không yêu cầu khách hàng cung cấp BCTC đã được kiểm toán, báo cáo quyết toán thuế và không lập phiếu điều tra khách hàng về tình hình tài chính để kiểm tra tính khớp đúng, hợp lệ của BCTC trong quá trình thẩm định tình hình tài chính của khách hàng như quy định của BIDV, chấp nhận TSĐB gồm BĐS của bên thứ 3 và tiền gửi của VNCB nên đã phải yêu cầu thu nợ chính bằng tiền gửi của VNCB; Chỉ kiểm tra, thẩm định, đánh giá tính khả thi và hiệu quả của PAKD trên bộ hồ sơ lập khống. Do đó BIDV đã phải thu nợ trước hạn từ nguồn tiền gửi của VNCB dùng để bảo lãnh khoản vay và nguồn tiền VNCB cho các công ty vay từ chính bộ hồ sơ lập khống để vay vốn BIDV trước đó.
Mặc dù chỉ ra các sai phạm của BIDV, nhưng CQĐT cho rằng kết quả giám định về thiệt hại của Đoàn Giám định NHNN xác định không xảy ra thiệt hại tại BIDV, nên các cá nhân liên quan tại BIDV không phạm tội “Vi phạm quy định về cho vay…”. Kết quả điều tra chưa đủ căn cứ xác định vai trò đồng phạm với Phạm Công Danh, vì không có tài liệu, chứng cứ, lời khai nào về việc các đối tượng liên quan này biết các công ty vay vốn tại BIDV do Danh thành lập.
Vì vậy ngày 26/10/2017, CQĐT kiến nghị đề nghị kiểm điểm, xử lý hành chính đối với cán bộ BIDV liên quan vụ án như sau: BIDV Hội sở có ông Trần Bắc Hà, ông Đoàn Ánh Sáng, ông Trần Lục Lang, ông Nguyễn Hà An, ông Nguyễn Cao Minh, ông Trần Hoài Lâm, ông Võ Hải Nam…
Đối với các chi nhánh BIDV thực hiện cho vay tiền, có các ông Hoàng Long Hà, Nguyễn Ngọc Sơn và Nguyễn Vũ Bảo (nguyên lãnh đạo và cán bộ Chi nhánh Gia Định) được cho là đã cố ý làm trái quy định, giúp ông Danh trong việc giải ngân khoản vay 430 tỷ đồng, nên đang bị áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú.
|
Gói 4.700 tỷ, VNCB thiệt hại trên 2.550 tỷ đồng Sau khi nhận 4.700 tỷ đồng, Danh chỉ đạo chuyển tiền vào tài khoản của VNCB tại Agribank chi nhánh Tân Phú 4.000 tỷ đồng để tăng vốn điều lệ cho VNCB. Giải ngân xong, BIDV yêu cầu 12 công ty cung cấp hồ sơ, hóa đơn chứng minh việc mua bán VLXD. Tuy nhiên 12 công ty trên thực tế không kinh doanh, hồ sơ vay vốn hoàn toàn khống nên không có hóa đơn chứng từ. Đến ngày 5/5/2014, BIDV tất toán hợp đồng vay, thu tiền gốc trên 4.699 tỷ đồng, tiền lãi trên 226 tỷ đồng, tiền lãi phạt trên 1,5 tỷ đồng. Trong đó có trên 2.550 tỷ đồng từ nguồn tiền gửi của VNCB bảo lãnh trả nợ thay 12 công ty, và đây là số tiền mà VNCB bị thiệt hại. Sau khi vụ án xảy ra, ông Trần Bắc Hà có bản giải trình, cho rằng 12 công ty vay vốn là phù hợp với chủ trương của Chính phủ và NHNN về việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hỗ trợ thị trường. Với thẩm quyền và trách nhiệm của mình, ông đã ký 12 quyết định phê duyệt chủ trương cho vay 4.700 tỉ đồng. |
