Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành quy định của pháp luật trong việc thực hiện một số dự án đầu tư theo hình thức BT, BOT trong lĩnh vực giao thông, môi trường trên địa bàn TP HCM.
Cầu Phú Mỹ - một trong 6 dự án BOT có sai phạm tại TP.HCM. |
Thanh tra Chính phủ đã tiến hành thanh tra 6 dự án gồm: Dự án xây dựng cầu Phú Mỹ, dự án đường kết nối cầu Phú Mỹ; Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn An Sương- An Lạc; Dự án xa lộ Hà Nội; Dự án cầu Bình Triệu 2; Dự án xây dựng đường nối từ đường Nguyễn Duy Trinh vào khu công nghiệp Phú Hữu.
Qua đó phát hiện UBND TPHCM không xây dựng danh mục dự án, không thực hiện việc công bố danh mục, hoặc thực hiện công bố chậm.
Mặt khác, việc lựa chọn nhà đầu tư các dự án chủ yếu thực hiện theo hình thức chỉ định thầu không đúng quy định pháp luật.
Cụ thể tại dự án BOT cầu Phú Mỹ, UBND TP.HCM đã chỉ định thầu Công ty Cổ phần đầu tư xây Phú Mỹ làm nhà đầu tư dù đơn vị này chưa có phương án huy động vốn, chưa đủ giấy tờ cam kết của ngân hàng hoặc nhà cấp vốn.
Tiếp đó, đơn vị này cũng được giao thực hiện dự án xây dựng đường kết nối vào cầu Phú Mỹ theo hình thức BT với tổng mức đầu tư hơn 1.440 tỉ đồng, trong khi theo quy định phải tổ chức đấu thầu rộng rãi kêu gọi đầu tư.
Tại dự án BOT nâng cấp cải tạo Quốc lộ 1A đoạn An Sương- An Lạc, Thanh tra Chính phủ phát hiện quá trình thực hiện dự án, IDICO đã đề xuất bổ sung xây dựng 2 nút giao thông và lắp đặt dải phân cách làn xe cơ giới và thô sơ với tổng mức đầu tư trên 700 tỷ đồng.
Thay vì bổ sung dự án vào danh mục và kêu gọi các nhà đầu tư tham gia theo quy định, UBND TPHCM lại chỉ định luôn IDICO làm nhà đầu tư.
Kết luận nhấn mạnh, việc không kiến nghị, không xây dựng và công bố kế hoạch dự án hoặc có nhưng chậm và chỉ định thầu đã không phát huy được nguồn lực xã hội, làm giảm tính cạnh tranh giữa các nhà đầu tư và khó lựa chọn được nhà đầu tư có năng lực tài chính và kinh nghiệm tốt nhất.
Cơ quan thanh tra nhận định, do thiếu trách nhiệm trong công việc nên nhiều hợp đồng BOT, BT chưa đủ trình tự, thủ tục, điều khoản mâu thuẫn, sai quy định, tổng vốn đầu tư tăng sai dẫn đến thời gian khai thác thu phí hoàn vốn không đúng quy định; thiếu phương án huy động vốn, chưa đủ cam kết của ngân hàng hoặc nhà cấp vốn, trong khi điều khoản trong hợp đồng mâu thuẫn làm tăng chí phí, giảm doanh thu thu phí.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ khẳng định, UBND TPHCM và các đơn vị chuyên môn đã có nhiều sai sót trong công tác thẩm định, phê duyệt dự án khả thi, nội dung dự án thiếu sự cần thiết phải đầu tư, phương án so sánh.
Hầu hết các dự án BOT nêu trên đều chậm tiến độ, dẫn đến giảm doanh thu, tăng chi phí và lãng phí vốn đầu tư.
Vì vậy, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành và UBND TP.HCM xem xét xử lý số tiền sai phạm, trong đó phê duyệt không đúng khoản tiền 1.400 tỉ đồng, phê duyệt tăng sai 67 tỉ đồng, giảm tổng vốn đầu tư, điều chỉnh hợp đồng các dự án với giá trị 90 tỉ đồng, giảm giá trị quyết toán dự án 497 tỉ đồng…
Về trách nhiệm, TTCP kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND TP.HCM, Bộ GTVT, UBND tỉnh Bình Dương kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân đã vi phạm các quy định pháp luật, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm được giao đã nêu trong kết luận thanh tra.
6 dự án gồm cầu Phú Mỹ; đường kết nối cầu Phú Mỹ; cải tạo, nâng cấp QL 1A đoạn An Sương - An Lạc; xa lộ Hà Nội; cầu Bình Triệu 2; đường nối từ đường Nguyễn Duy Trinh vào khu công nghiệp Phú Hữu. Những vi phạm này thuộc trách nhiệm của UBND TP.HCM, trực tiếp là Sở GTVT và tổ công tác liên ngành thực hiện việc đàm phán, ký kết hợp đồng chưa đảm bảo chặt chẽ. Riêng dự án cải tạo nâng cấp QL 1 đoạn An Sương - An Lạc thuộc trách nhiệm của Bộ GTVT. Số tiền sai phạm được nêu trong kết luận thanh tra là hơn 2.000 tỉ đồng. |