Bạn có đang dùng loại đũa không an toàn?
Đũa dùng một lần gần đây đã trở nên quen thuộc trong các quán ăn bình dân không chỉ vì giá thành quá rẻ mà còn bởi sự tiện dụng khi phục vụ khách hàng. Khách hàng lẫn chủ quán đều nhiệt tình sử dụng vì thấy màu sắc trắng sáng của loại đũa này. Nhưng nếu được tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất và bảo quản, chắc chắn rằng bạn sẽ là người đầu tiên 'bài trừ' nó ra khỏi bàn ăn.
Tre được vót gọt thành đũa, sau đó được rửa và ngâm trong nước có pha một loại chất hóa học. Sau khoảng 15 - 20 phút vớt ra, đũa tre sẽ chuyển màu trắng rõ rệt. Sau khi làm trắng, một lần nữa đũa được tẩm ướp chất bảo quản. Đây là lí do tại sao chúng không bị mốc. Một số cơ sở sản xuất còn tẩm hương liệu để sản phẩm có mùi thơm giống tre và bán với giá thành cao hơn.
Nguy hại từ đũa dùng 1 lần
Trong đũa ăn dùng một lần có thể sử dụng chất hydrogen peroxide (H2O2) chính là nước ôxy già. Vai trò của nó dùng để sát trùng vết thương vì có tính ôxy hóa mạnh làm diệt vi khuẩn.
Ngoài ra H2O2 có tính tẩy mầu mà nhiều bạn nữ có lông tay lông chân dài đen họ còn bôi H2O2 (có nồng độ thấp dưới 5%) lên nhằm làm mờ lông đen hoặc người ta còn dùng nó để tẩy tóc trước khi nhuộm hoặc làm trắng răng.
Tuy nhiên, vì H2O2 có tính ôxy hóa mạnh nên nó có thể phá hủy các mô tế bào cho nên các chuyên gia khuyến cáo nên cẩn thận khi sử dụng H2O2, đặc biệt khi nồng độ H2O2 cao có thể gây ra cháy da khi tiếp xúc.
Trong đũa ăn một lần có thể dùng H2O2 với vai trò vừa làm trắng đũa vừa diệt nấm mốc. Ôxy già với hàm lượng nhỏ không ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng, trên thực tế người ta vẫn dùng dung dịch H2O2 để khử trùng trong công nghiệp thực phẩm.
Tuy nhiên, khi cơ thể hấp thụ một lượng lớn H2O2 qua đường ăn uống có thể sẽ gây bỏng hệ tiêu hóa và nôn mửa. TS Trần Quang Tùng Viện Kỹ thuật hóa học (ĐH Bách Khoa Hà Nội) cho biết thêm, ngoài tẩy trắng bằng ôxy già, người ta có thể dùng khí lưu huỳnh điôxit SO2. Khác với H2O2 đây lại là chất độc nguy hiểm. Hít phải khí SO2 gây ra chứng sổ mũi, ho và khản tiếng. Khi hít phải một lượng lớn SO2 có thể gây ngạt thở hoặc phù phổi cấp. Trong không khí, SO2 có thể chuyển thành H2SO4 gây ra hiện tượng mưa axít.
Nếu trong cơ thể người, SO2 vào dạ dày sẽ làm tăng lượng axít trong dạ dày qua đó làm ảnh hưởng đến đường tiêu hóa, gây viêm dạ dày, ợ nóng…
Thực tế, ngày nay họ chỉ dùng SO2 để tẩy trắng bột giấy, vải sợi… chứ không dùng tẩy trắng trong thực phẩm.
Theo TS Trần Quang Tùng, nếu dùng với liều lượng cho phép thì SO2 bám vào đũa ít và vì là khí nên dễ bay hơi mất nên khi dùng gắp thức ăn không hại cho người dùng. Tuy nhiên cần lưu ý là nếu hàm lượng lớn sẽ có hại.
Trong trường hợp này khi bóc lớp nilon bao gói đũa ra, người tiêu dùng nên ngửi trước, nếu thấy mùi hăng hắc là SO2 đã bị sử dụng quá liều, không nên dùng.
Ngoài ra, trên thị trường hiện nay có một số loại đũa gỗ được phủ một lớp sơn bóng, sơn vàng, thậm chí còn có đường viền, hoa văn trang trí rất bắt mắt.
Song mọi người cần tránh mua loại đũa sơn này vì trong thành phần của sơn có kim loại nặng dùng để tạo màu.
Các kim loại nặng trong sơn có thể gây đột biến nhiễm sắc thể, ung thư. Chẳng hạn như chì là kim loại nặng có khả năng tích tụ lâu dài trong cơ thể người và ít bị thải loại nên chỉ cần một lượng nhỏ tích tụ lâu dài cũng có thể ảnh hưởng sức khỏe như hại hệ thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Đũa nào an toàn?
- Không nên dùng các loại đũa có màu sắc không tự nhiên. Khi dùng đũa lần đầu, hãy rửa sạch bằng nước rửa bát và sau đó dùng cồn để tẩy lớp hóa chất bảo quản bên ngoài. Cuối cùng cần rửa kĩ với nước sạch hoặc luộc lại trong nước sôi.
- Ưu tiên những loại đũa có nguồn gốc từ tre, trúc… Tuy nhiên cần lưu ý rửa sạch và để nơi khô ráo, thoáng mát sau khi sử dụng để tránh bị nấm mốc.
- Không chọn mua các loại đũa nhựa vì nhựa khi dùng để gắp thức ăn nóng sẽ giải phóng chất hóa học gây hại cho sức khỏe và cũng có thể bị biến dạng vì nhựa rất mềm.