Thực phẩm chức năng là gì?
Bạn cần hiểu đúng về thực phẩm chức năng.
Theo định nghĩa của Bộ Y tế, thực phẩm chức năng dùng để hỗ trợ chức năng cho các bộ phận trong cơ thể người, có tác dụng bổ sung dinh dưỡng, làm đẹp, tăng sức đề kháng và giảm nguy cơ bệnh tật.
Thành phần dinh dưỡng trong các sản phẩm này có thể gồm vitamin, chất xơ, chất béo, thảo dược hoặc các loại thực vật, axit amin và các chất như enzyme, chất chuyển hóa...
Bác sĩ Thái Hà cho biết nếu thuốc là chế phẩm chứa dược chất hoặc dược liệu có tác dụng trị bệnh lý và được FDA kiểm định nghiêm ngặt, thì thực phẩm chức năng không phải chịu những tiêu chuẩn khắt khe trên.
"Trong Đạo luật giáo dục và sức khoẻ chất bổ sung (DSHEA) năm 1994, FDA quy định, một công ty sản xuất và phân phối thực phẩm chức năng có trách nhiệm xác định các chế phẩm bổ sung phải đảm bảo an toàn. Bất kỳ đại diện hay công bố nào về sản phẩm phải được chứng minh bằng chứng cứ, để thể hiện rằng các công bố đó không sai lệch và gây hiểu nhầm. Điều đó có nghĩa, thực phẩm chức năng không cần sự chấp thuận của FDA trước khi được bán trên thị trường", bác sĩ nhấn mạnh.
7 nhóm thực phẩm chức năng phổ biến
Thực tế, thực phẩm chức năng vô cùng đa dạng, phong phú, nhưng để dễ hiểu và có cái nhìn tổng quát, thực phẩm chức năng được chia làm 7 nhóm chính sau:
1. Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin
Vitamin là các vi chất dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất. Do đó, vitamin hay vitamin tổng hợp là những loại chất thường thấy trong các loại thực phẩm chức năng.
Các dạng thực phẩm chức năng vitamin phổ biến: vitamin A, vitamin B (bao gồm thiamine B1, riboflavin B2, niacin B3, pantothenic acid B5, vitamin B6, biotin B7, folate B9, vitamin B12, C, D, E, K…
2. Thực phẩm chức năng bổ sung khoáng chất
Khoáng chất là các yếu tố hóa học ngoại sinh theo yêu cầu của cơ thể. Carbon, hydro, oxy và nitơ là 4 loại khoáng chất thiết yếu và có mặt trong hầu hết các loại thực phẩm ăn uống hằng ngày. Ngoài ra, lưu huỳnh cũng là một khoáng chất thiết yếu khác cần thiết cho cơ thể. Do đó, thông thường, bạn chỉ cần bổ sung các khoáng chất trên qua những bữa ăn dinh dưỡng hằng ngày là đủ.
Tuy nhiên, do cơ địa hay bệnh lý hoặc chế độ sinh hoạt không hợp lý, mà bạn có thể thiếu hụt các khoáng chất sau, cần bổ sung thêm dưới dạng thực phẩm chức năng: natri, canxi, kali, phốt pho, magiê, sắt, kẽm, mangan, đồng, iốt, crom, molybdenum, selen, coban…
3. Thực phẩm chức năng bổ sung protein và axit amin
Protein là chuỗi các axit amin thực hiện chức năng tái tạo cấu trúc tế bào, trao đổi chất, điều tiết cơ thể. Nhờ đó, cơ thể người bệnh hay bị chấn thương có thể tự hồi phục. Ngoài ra, protein còn được dùng để kiểm soát năng lượng, giảm cân.
Một số sản phẩm bổ sung protein thường thấy: whey protein, protein shake, protein casein, protein trứng, protein đậu, protein gạo lứt…
4. Thực phẩm chức năng bổ sung axit béo
Các loại axit béo đóng một vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống và sức khỏe. Nhóm axit béo cần thiết bao gồm: omega-3, omega-6, omega-9. Trong đó, omega-9 có thể tự tổng hợp và sản xuất tự nhiên.
Một số loại thực phẩm chức năng thường thấy: omega-3 (axit alpha-linolenic), omega-6 (axit linoleic) bởi vì các loại axit béo này không thể tự tổng hợp bởi cơ thể, bạn cần bổ sung chúng trực tiếp từ bên ngoài.
5. Thực phẩm chức năng bổ sung lợi khuẩn probiotic
Probiotic bao gồm hệ vi sinh vật đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa và sức khỏe của đường tiêu hóa. Chúng làm giảm nguy cơ bệnh táo bón, cải thiện sức khỏe miễn dịch.
Một số loại thực phẩm chức năng thường thấy: probiotic hoặc prebiotic.
6. Thực phẩm chức năng bổ sung cho người tập luyện thể thao
Thực phẩm chức năng cho người tập thể thao được dùng để hỗ trợ quá trình tập luyện thể hình, cử tạ, điền kinh, vì chúng giúp làm tăng khối lượng cơ nạc, giảm mỡ thừa.
Một số sản phẩm bổ sung thường thấy: Đồ uống giàu protein, BCAA, glutamine, arginine, axit béo thiết yếu, creatine, HMB…
7. Thực phẩm chức năng chiết xuất, cô đặc từ thiên nhiên
Các loại cây thuốc, thảo dược chính là chiết xuất chính có trong các loại thực phẩm này. Thông thường chúng sẽ giúp hỗ trợ điều trị các vấn đề như: Đẹp da, chống lão hóa, điều hòa, cân bằng nội tiết, giải độc gan, nhuận tràng, hỗ trợ tiêu hóa, hỗ trợ trí não…
Một số sản phẩm bổ sung thường thấy: tinh dầu hoa anh thảo, tinh dầu oải hương, tía tô, collagen thực vật…
Việc hiểu rõ thực phẩm chức năng là gì và các nhóm chất thường thấy trong thực phẩm chức năng giúp bạn có cái nhìn tổng quát hơn về các “sản phẩm mới nổi” này trên thị trường chăm sóc sức khỏe.
Mặc dù việc bổ sung các chất dinh dưỡng bằng thực phẩm chức năng là cần thiết, tuy nhiên cần đảm bảo liều lượng được khuyên dùng. Nếu sử dụng quá liều, có thể dẫn đến một số tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Để đảm bảo an toàn và chất lượng tối đa, bạn hãy chọn các chất bổ sung được kiểm nghiệm, phê duyệt, cấp phép bởi một cơ quan chứng nhận uy tín thế giới như: FDA (Food and Drug Administration), USP (U.S Pharmacopeia).
