Ở Sài Gòn - Chợ Lớn giờ đây không cần phải chờ đến ngày rằm mỗi tháng hay ngày Phật đản, mùa Vu Lan báo hiếu tháng 7 âm lịch và rằm trong mỗi tháng thì quán cơm chay mới đông khách. Quán cơm Thiền Viên trên đường Nguyễn Văn Đậu, quận Bình Thạnh từ 11 giờ trưa đã đông người đến mua thức ăn chay mang về nhà .vTín đồ Phật giáo ăn chay vào ngày cuối tháng và ngày rằm, còn trong lễ Phật Đản thì cả nhà ăn chay nguyên tháng với suy nghĩ gột sạch những lỗi lầm trong cuộc sống và cầu mong bình an. Tâm thức nầy chẳng có gì lạ đối với người Phật giáo, lạ hơn nữa là người Thiên Chúa giáo, nhất các cô cậu còn trẻ tuổi cũng rủ nhau đi ăn cơm chay trưa ở quán Giác Đức trên đường Nguyễn Đình Chiểu quận 3. Hỏi vì sao thích ăn chay, các cô cậu ấy nói biết ăn chay không thay đổi được vận mệnh, không biến nghèo thành giàu, nhưng khi ăn chay thì có cảm giác lòng mình thanh thản. Vậy là đủ rồi.
Ngày trước quán cơm chay phần nhiều là quán bình dân, món ăn hầu như chỉ quanh quẩn là đậu hủ ướp sả chiên, tương kho măng, các món rau quả luộc chấm chao. Còn bây giờ gần chùa Vĩnh Nghiêm đã hiện diện nhà hàng Việt Chay, đường Sương Nguyệt Anh thì có nhà hàng Tây Tạng Mandala, thực khách đến ăn hầu hết là nhân viên văn phòng. Tới ăn cơm chay với cá thu sốt cà, cá cơm chiên do Đài Loan sản xuất, lại còn có cả thịt heo quay, tôm càng, thịt vịt quay chay làm từ tàu hủ ky, mì căn. Rồi nào là cơm sườn chay thơm ngon và lạ miệng nữa chứ. Còn món bì cuốn chay, gỏi cuốn chay thì ăn một cuốn lại muốn ăn thêm hai, ba cuốn cho đã miệng. Ngoài buổi ăn trưa, nhiều người còn dùng luôn điểm tâm và tranh thủ mua thức ăn chay cho bữa cơm tối.
 |
| Món chay phong phú và bắt mắt. |
Quán cơm chay Định Ý đối diện chợ Thái Bình có món nấm rơm kho tiêu trong niêu đất ăn rất là ghiền. Cơm tấm sườn bì chay ở Định Ý làm từ đậu nành khá hấp dẫn thực khách. Đã có hẳn hoi một phố ăn chay trên đường Trần Đình Xu tấp nập từ tầm cơm sáng đến tận khuya. Các món ăn chay ở đây không có gì đặc biệt, chỉ là hủ tiếu với rau bắp cải và tàu hủ ky chiên giòn vàng rụm cùng ít miếng đậu hủ nhưng lại đông khách đến lạ kỳ. Có đủ hủ tiếu dai, hủ tiếu mềm, hủ tiếu bò kho, bún măng, bún riêu, bún chả giò, bánh cuốn chay, há cảo, bánh canh, gỏi cuốn, bì cuốn, muốn ăn món nào cũng được. Hủ tiếu xào mềm có lẽ được biến thể từ món hủ tiếu xào của người Hoa nên nước sốt cũng sền sệt. Thịt, tôm được thay bằng nấm đông cô, nấm rơm, nấm tuyết, lúc ăn chan nước tương và chút tương ớt, vậy mà ngon à nghen. Giữa đêm khuya lành lạnh của Sài Gòn, ghe vô phố chay Trần Đình Xu làm tô hủ tiếu chay nóng hổi thì thiệt là thú vị.
Nhà hàng chay Hoa Đăng trên đường Hùynh Khương Ninh, đoạn giáp quận Bình Thạnh và quận 3 được giới sành ăn chay biết đến khá nhiều. Nơi đây không gian ấm áp, bàn ghế sang trọng, có cả phòng VIP. Nhà hàng Hoa Đăng không chỉ dành cho giới tu hành nhà Phật, mà rộng cửa đón khách thập phương, toàn món ăn chay cao lương mỹ vị của châu Á, nhiều nhất là của Đài Loan. Quán chay không tên trên đường Ngô Tất Tố - phường 21 quận Bình Thạnh tồn tại đã khá lâu nhưng không tên vì nằm sâu trong hẻm, đầu hẻm là trụ sở Công an phường 19 quận Bình Thạnh, ngay ngã ba chợ Thị Nghè - Ngô Tất Tố - Phạm Viết Chánh ai cũng biết nên chẳng cần đặt tên. Quán vốn là một gia đình ăn chay trường và bán món ăn chay đủ các ngày trong tuần. Nhìn bề ngoài thì không sang trọng một chút nào, bình dân như dì Ba, dì Út mặc áo túi lúi húi chiên tàu hủ, kho tương đậu nhưng phục vụ thì rất tận tình và chu đáo. Vật giá leo thang nhưng chất lượng món ăn thì không giảm và gía cũng không tăng theo. Món mì xào rau cải thìa ở đây có thể ăn suốt 365 ngày trong năm mà không biết ngán Có đủ bún Huế, phở, bún riêu,lôi kéo thực khách sáng sáng tới đây điểm tâm trước khi đi làm. Còn nếu ăn cơm chay chưa đủ no, kêu thêm chén cơm, chén canh thì dì Ba, dì Út cũng không tính tiền. Bún chả giò, bánh canh cua chay và những món gỏi đồ kho chế biến từ các lọai thực phẩm chay đóng hộp của công ty Âu Lạc hấp dẫn cả người theo đạo Thiên Chúa giáo.
 |
| Quán cơm chay Thuyền Viên. |
Tiệm cơm chay Thuyền Viên ở đường Nguyễn Văn Đậu quận Bình Thạnh nổi tiếng đã từ lâu, vào các ngày ăn chay của người theo đạo Phật, người và xe đậu ken đầy trước cửa quán. Còn ngày thường thì khỏi phải nói. Ngòai các món chay truyền thống, cơm chay Thuyền Viên có đủ món mặn giả chay như tép rim, mắm thái, lẩu Thái, cá kho, thịt kho tiêu, chả lụa, chả quế, giò thủ. Điểm nhấn để tạo nét riêng cho quán chay Thiền Viên là các món bánh tráng miện như bánh ít, bánh bông lan, bánh da lợn, xu xê và các loại chè.
Tiệm chay Sen trên đường D1 quận Bình Thạnh, gần chợ Văn Thánh là của hai chị em trắng tươi và xinh xắn lúc nào cũng mặc đồ nâu nhà Phật, rất hiếu khách. Là quán bình dân thôi, hiển nhiên không lớn lắm nhưng tới ngày rằm, mùng 1 thì thiệt là đông khách.
Bún xào chay Lý Tự Trọng không thể nào gọi là quán chay được bởi nó chỉ là một gánh hàng rong bán trước cổng thư viện Tổng hợp trên đường Lý Tự Trọng quận 1. Gánh hàng bún này rất ngon bởi bún khô ngoài Bắc và rau cải xanh luộc, củ cà rốt, nước tương pha rất vừa miệng ăn. Độc đáo của món bún xào chay ở đây là ăn kèm với bánh cuốn rất ngon, người đi đường thường ghé lại mua một hai gói đem về nhà nên gánh mì chay hàng rong này bán rất đắt hàng.
Cơm tấm bì chay ở 347 Hòa Hảo quận 10 là của một người Hoa, tiệm nhỏ nhưng sạch sẽ, khách đến mua đồ chay chủ yếu là mang đi vì không đủ chỗ để ngồi. Đồ ăn nhanh thì có bánh mì bì, cơm tấm bì chả, cơm hộp. Ngoài ra còn có bánh canh cua ngon thiệt là ngon vì sợi bánh không bị nở. Có cả bánh bao chay nữa, nhân thập cẩm thơm phức, cái bánh bao to ụ vậy mà ăn một cái lại muốn ăn thêm một cái nữa.
Món ăn chay ở Sài Gòn Chợ Lớn ngày nay còn có cả bánh trung thu chay, bánh ngọt chay phong phú lắm. Tiệm cơm chay cô Thù trên đường Phạm Phú Thứ - quận 6 vừa bán cơm chay đủ món bằng tên món ăn mặn và đủ các lọai bánh chay.
Trong các bài thuyết giảng về ý nghĩa của việc ăn chay, các nhà sư dạy rằng, ăn chay để nuôi dưỡng lòng từ bị và lòng bình đẳng, là cách nhắc nhở người ăn chay về sự hướng thiện, không sát sinh. Ăn chay không phải là đổi món ăn cho ngon miệng hay thực hiện thực đơn ăn kiêng theo lời dặn của bác sĩ. Cũng chẳng phải cứ ăn chay là dữ hóa lành, cải thiện hoàn cảnh nếu không tự thân cố gắng. Ăn chay mà lòng dạ không tốt thì chỉ mang tính hình thức và không có ý nghĩa gì đối với bản thân mình.
Thay vì dùng cơm văn phòng, nhiều người trẻ tuổi chọn ăn trưa tại nhà hàng chay.
Bây giờ tiệc đứng thức ăn chay được nhiều người Sài Gòn yêu thích vì có nhiều loại rau củ quả để lựa chọn. Các quầy bán thức ăn chay bình dân đã thu hút thực khách ăn chay bởi có nhiều món lựa chọn. Mua về là có thể dùng ngay. Các loại bánh chay cũng được nhiều người chọn mua. Vậy là hiển nhiên đã biết rồi, các loại thịt heo, gà vịt tăng trọng nạc nhiều hơn mỡ làm người ta sợ không dám ăn, nên rủ nhau mà đi ăn chay.
