Không biết từ bao giờ, người Sài Gòn có thói quen và sở thích ăn đêm. Từ những người trẻ thích ăn đêm mỗi khi đi chơi về muộn, hoặc tranh thủ nạp lại chút năng lượng sau mỗi cuộc vui đến quá nửa đêm, cho đến những người lớn tuổi, dường như ai cũng xem ăn đêm như là một thói quen trước khi ngủ một giấc thật ngon. Cũng chính vì thế mà dù có là 1, 2 giờ sáng đi chăng nữa, thì khắp Sài Gòn - Chợ Lớn vẫn còn tấp nập hàng quán, với những nồi nước lèo trên dàn bếp bốc khói nghi ngút trông thật hấp dẫn.
Xin đừng hỏi ở Sài Gòn có bao hàng quán ăn đêm, hay nơi nào là ngon nhất thì quả thật rất khó trả lời. Bởi Sài Gòn có vô số địa điểm ẩm thực bán về đêm, mỗi nơi lại có một nét đặc trưng riêng với các loại món ăn vô cùng phong phú.
“Thánh địa” ẩm thực đêm Bến Thành
Bắt đầu từ khu "thánh địa" ăn đêm nổi tiếng nhất nhì Sài Gòn suốt nhiều năm qua nằm ngay trung tâm thành phố, gần khu vực tập trung nhiều khách du lịch. Đó là khu ẩm thực đêm chợ Bến Thành được rất nhiều người yêu thích từ trong lẩn ngoài nước.
Chợ ẩm thực Bến Thành (Bến Thành Street Food Market) tọa lạc trong khuôn viên rộng hơn 700m2 trên đường Thủ Khoa Huân, quận 1, TP HCM. Nơi nầy mang phong cách đường phố đặc trưng, món ăn đa dạng phong cách ẩm thực đường phố luôn được đặt lên hàng đầu. Tên gọi của các quầy cũng rất dân dã như Anh Sáu, Chú Tèo, Chị Ba, Bà Ngoại, Nhà Quê...
Điểm làm cho du khách nhớ mãi là khu chợ ẩm thực này món ăn đa dạng, ngon. Hầu hết các quầy hàng đều chuẩn bị các dụng cụ chế biến tại chỗ. Với phong cách đường phố nhưng đảm bảo không gian sạch sẻ, quản lý chặt chẽ về chất lượng món ăn và an toàn thực phẩm.
Vô số món ăn không thể kể hết. Trong đó nhiều nhất vẫn là các món ăn mang hương vị ẩm thực Việt như là hủ tiếu, bún bò, phở, ốc, bún riêu, và vài hàng có phục vụ thêm cả món Tây, Hoa... để thêm sự lựa chọn cho khách du lịch.
Quầy thập cẩm gồm thịt quay, bánh mì, phá lấu đặc trưng từ ngoài phố Sài Gòn cũng được đem vào phố ẩm thực này. Những món ăn đậm chất sông nước miền Tây là bún cá, bún mắm, bánh xèo, cơm tấm lá sen, trái cây Nam Bộ. Món ăn vùng miền cũng xuất hiện tại đây như xôi chả mực Hạ Long, bún chả Hà Nội. Ngoài cả trăm món Việt, chợ ẩm thực đêm Bến Thành này có một số quầy đồ ăn Á - Âu khác như kem que Hàn Quốc, sushi Nhật Bản, kem Thái Lan, gà rán...
Sau khi tự chọn các loại đồ ăn ưa thích, thực khách có thể mang tới những dãy bàn ăn bằng gỗ mộc mạc.
Tuy nhiên do chủ yếu phục vụ chính là du khách nước ngoài, nên giá cả tại khu ẩm thực Bến Thành có phần cao hơn ở các nơi khác. Dù là vậy nhưng hàng đêm nơi đây vẫn tấp nập, rất đông người đến đây ăn uống, thưởng thức nét ẩm thực về đêm của Sài Gòn.
Tân Định chờ sáng
Cơm gà, sườn, chả, bánh mì, hoành thánh, hủ tiếu, bánh canh, cho đến nghêu, sò, ốc, hến rồi cả cháo sườn, tất cả đều có ở ngay tại khu chợ Tân Định này.
Vốn dĩ chợ này không bán đêm. Mỗi ngày cứ tầm 7h tối là mọi gian hàng đều tắt đèn đóng cửa, chỉ chừa vỏn vẹn một góc chợ nằm hướng mặt tiền đường Hai Bà Trưng là bắt đầu lên đèn để phục vụ cho giới ăn đêm. Từ món ăn no cho đến ăn nhẹ, giá cả cũng vừa túi tiền dù nằm ngay trung tâm thành phố. Tuy nhiên đó cũng là một điểm yếu, bởi vì có quá nhiều món, nên thật khó để tìm một hàng có nét đặc biệt hay hương vị riêng, chỉ là ngon để mà ăn ngon chờ sáng.
Sành điệu với Dìn Ký
Có thể xem khu Dìn Ký trên đường Nguyễn Trãi là một trong những điểm ăn khuya nổi tiếng của Sài Gòn. Dìn Ký Nguyễn Trãi chỉ bắt đầu đông đúc và nhộn nhịp khi đã quá nửa đêm. Bởi đó là lúc mà các bạn trẻ, khách du lịch hoặc dân "sành điệu" vừa mới kết thúc cuộc vui ở những quán bar, club ra về và tìm đến để "nạp lại năng lượng" sau một đêm "quậy" hết mình. Thông thường đến gần 3h sáng tại đây vẫn còn cảnh ăn uống, nhậu nhẹt tấp nập ở trước cửa nhà hàng lấn ra cả hai bên đường.
Những món ăn ở đây được bán và phục vụ theo kiểu nhà hàng với đa dạng các loại món ăn, nhưng nhiều nhất vẫn là các món của người Hoa. Trong đó nổi tiếng nhất là các món mì trứng, súp, vịt, gà. Cũng chính vì thế mà giá cả tại đây sẽ có giá đắt hơn so với nhiều hàng, quán ăn đêm khác, nhưng vẫn ở mức hợp lý và chấp nhận được.
Phố đêm Bùi Viện
Không đơn giản là một nơi ăn đêm, phố đêm Bùi Viện luôn tấp nập, là sự lựa chọn số một của dân Tây “ba lô”. Cả một khu hiện diện đủ màu da chủng tộc với nhiều dãy phố mọc lên những quán ăn san sát nhau, mỗi quán là một danh sách các món ăn khác nhau và đủ mọi quốc tịch. Bùi Viện đích thị là nơi hội tụ đầy đủ các nền ẩm thực khác nhau của thế giới ở Sài Gòn. Dĩ nhiên món Việt là trên hết, rồi món Á Châu , rồi còn có cả món Tây, Âu, Ấn, cực kỳ phong phú.
Không chỉ thế mà giá cả cũng rất đa dạng. Bởi ngoài những quán ăn, nhà hàng mở ra thì dọc Bùi Viện còn có rất nhiều quán ăn ven đường với giá khá rẻ và hợp túi tiền hơn.
“Đường sủi cảo” Hà Tôn Quyền
Nằm bên trong một con đường nhỏ ở gần khu Chợ Lớn quận 11. Dãy đường Hà Tôn Quyền nổi tiếng là nơi bán món sủi cảo ngon nhất Sài Gòn suốt nhiều năm qua. Cứ tầm đầu giờ chiều là dãy phố này bắt đầu trở nên đông đúc, bởi những người khách từ lạ đến quen bắt đầu đến để tìm món sủi cảo tôm trứ danh. Mãi cho đến hơn 12h đêm dòng người vẫn cứ ra vào tấp nập như thế, khiến con đường Hà Tôn Quyền cũng nhộn nhịp theo.
Mặc dù xung quanh có đến hơn chục quán, nhưng nổi tiếng nhất của khu này vẫn là sủi cảo Thiên Thiên hoặc Ngọc Ý. Đây được xem là hai hàng sủi cảo đầu tiên mở ra tại con đường này với hơn 40 năm trong nghề.
Ăn đêm chờ sáng, ăn đêm chờ ngủ với tôi từ nhiều năm qua không phải là món ngon vật lạ. Vì tôi là dân gốc ruộng, quen cơm, thích cháo, cho nên cháo trắng Hàng Xanh là điểm đến của tôi và chắn chắc của những người muốn nhâm nhi ít cháo ấm giữa đêm khuya. Món cháo nổi tiếng ở đây là món cháo trắng lá dứa và đậu đỏ. Ngoài ra cháo còn có các vị ăn kèm như trứng muối, củ cải, tôm rim, chẳng hiểu người nấu cháo có bí quyết gì mà tôi không thể nào quên được. Những lần từ Vũng Tàu về tới Sài Gòn lúc nửa đêm là tôi ghé vào đây.
Đôi khi tôi hay ngồi than thở, nói với bạn bè ghét Sài Gòn lắm, chán Sài Gòn lắm. Là do tôi thèm ngồi giữa rơm rạ quê nhà. Lần nào gặp nhau mà than thở cũng nói nội dung đó, có lúc người nghe bực quá bèn hỏi vặt vẹo, nhớ sao không về. Tôi tròn mắt, về sao được, công việc ở đây, miếng ăn ở đây, ghiền ăn đêm ở đây.
Vậy là nghĩ lại thấy thương Sài Gòn lúc nửa đêm. Sài Gòn về sáng sao mà giống cô vợ dại dột, sống với anh chồng thẳng thừng bảo tôi không yêu em, nhưng rồi đến bữa cơm, anh ta lại về nhà với vẻ mặt quạu đeo, đói meo, vợ vẫn mỉm cười dọn lên những món ăn ngon nhất mà cô có. Vừa ăn chồng vừa nói tôi không yêu em. Ăn no anh chồng vẫn nói tôi không yêu em. Cô nàng mù quáng chỉ thản nhiên mỉm cười, lo toan nấu nướng cho bữa chiều, bữa tối. Không yêu nhưng chẳng thể nào xa.
Thì cũng như tôi vậy, có lúc chán Sài Gòn, không muốn yêu Sài Gòn nữa, bởi trong tôi chẳng cách nào quên được thời thơ ấu, mối tình đầu của rạ của rơm, của khói đốt đồng, vườn cau, rặng bần bên mé rạch quê nhà. Không quên lũ cá rúc vào những cái vũng nước đặc quánh dưới nắng, bầy chim trao trảo lao xao kêu quanh quầy chuối chín cây. Ai đó cất tiếng gọi trẻ con về bữa cơm chiều, chén đũa khua trong cái mùi thơm quặn của nồi kho quẹt. Xao động đến từng chi tiết nhỏ.
Quê nhà luôn ngọt như vị đường mía ngày xưa tôi hay lén má giở nắp hủ lấy ngón tay chấm mút. Cả cái nghèo ngày đó cũng chẳng đến nỗi quắt quay, không có bánh kẹo ngon thì cây trái đã sẵn giành. Không có đồ chơi đẹp nhưng đã có thiên đường đồng bãi cho trẻ con chạy nhảy. Cho đến ngày tôi đi khỏi quê nhà, chân quê vẫn chưa tổn thương, hờn giận chút nào.
Trong tôi còn nguyên vùng ký ức ngọt ngào và đằm thắm, mộng mị và êm đềm những món ăn quê. Sài Gỏn nửa đêm về sáng biết hết trong khoảng không nhỏ hẹp mịt mù khói món ăn đêm.
Những lúc tôi chán chường Sài Gòn, về quê ngồi nướng những củ khoai thơm, về quê với bụi chuối, hàng cau, với chiếc xuồng con, cái gàu dai, cây rơm nhỏ, gặp bầy cào cào, chim sẻ thắt bằng lá dừa non. Những lúc đó tôi lại nhớ nhớ những ngã ba, ngã tư phố đêm và những quán đêm chờ sáng. Thôi thì tôi công khai sự hoài nhớ của mình, nỗi nhớ quay quắt trong lòng Sài Gòn 1001 chốn ăn đêm, đi là nhớ, xa là thèm ăn đêm.