Mâm Cúng Mùng 1 Tết gồm những gì?
Theo quyển Tín ngưỡng Việt Nam của tác giả Lưu Ánh được NXB trẻ xuất bản và lưu hành, thì mâm cỗ mùng 1 Tết gồm mâm ngũ quả, hương hoa, giấy tiền vàng mã, đèn, nến, trầu cau, rượu, trà, bánh chưng (hoặc bánh tét). Cỗ mặn hay cỗ chay đều được nhưng phải chuẩn bị kĩ càng và bày trí trang nghiêm, chỉnh chu.
Mỗi gia đình Việt Nam có thể tùy biến mâm cúng mùng 1 Tết phù hợp với truyền thống và khả năng tài chính. Quan trọng hơn thảy là tấm lòng hướng về tổ tiên, và không khí quây quần bên nhau ngày Tết. Tuy nhiên, một mâm cúng tổng quát thường bao gồm: Hoa quả tươi, thực phẩm cúng và nước uống (trà xanh, rượu trắng, hoặc nước ngọt).
Hoa quả tươi có thể là hoa cúc hoặc hoa lay ơn. Đây là hai loại hoa thường được chọn để thắp hương.
Hoa quả đặt trong bình sạch đẹp, bày trí trang nhã.
Mâm ngũ quả tương trưng cho ngũ hành: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ nên gồm chuối, bưởi, cam, quít, đào, hoặc xoài (tùy theo vùng miền).
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Mâm cúng mùng 1 Tết 2025 nên thực hiện vào giờ nào?
Theo phong tục truyền thống, mâm cúng sáng mùng 1 Tết nên được thực hiện vào khoảng 5 giờ đến 7 giờ sáng. Đây là thời gian mặt trời bắt đầu lên, khí trời trong lành, mang lại năng lượng tích cực cho cả năm. Cúng vào giờ này giúp gia đình đón nhận sự may mắn và tài lộc.
Ngoài ra, nên tránh cúng vào buổi tối, vì thời gian này không phù hợp cho các nghi lễ tâm linh. Cúng sớm sẽ tạo không khí trang nghiêm, đúng với tinh thần cầu nguyện của Tết Nguyên Đán.
Gợi ý mâm cúng mùng 1 tết Nguyên đán 2025 đầy đủ cho 3 miền
Dưới đây là gợi ý mâm cúng mùng 1 Tết đầy đủ, chi tiết cho cả 3 miền Bắc, Trung, Nam.
Mâm cúng mùng 1 Tết ở miền Bắc
Mâm cúng mùng 1 Tết ở miền Bắc thường được bày biện bằng 4 bát, 4 đĩa tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa, bốn phương. Các gia đình cầu kỳ hơn có thể làm 6 bát, 6 đĩa hoặc 8 bát, 8 đĩa.
Bốn đĩa trong mâm cúng ở miền Bắc thường có 1 đĩa gà luộc, 1 đĩa thịt lợn, 1 đĩa giò lụa và 1 đĩa chả quế. Ngoài ra, gia chủ còn chuẩn bị một đĩa xôi gấc với mong ước năm mới đỏ tươi như màu gấc, mang đến nhiều may mắn.
Bốn bát gồm: 1 bát chân giò hầm măng, 1 bát bóng thả, 1 bát miến dong và 1 bát mọc nấm thả. Chân giò phải vừa nạc vừa mỡ, giữa bát còn có 1 miếng thịt ba chỉ vuông vức được khía làm tư, nở đều 4 góc.
Ở miền Bắc, vào năm mới, người dân thường tránh sát sinh nên hầu như các món trong mâm cúng đều được chuẩn bị từ trước.
Mâm cúng mùng 1 Tết ở miền Trung
Mâm cỗ miền Trung thường đủ đầy các món từ khô đến nước. Hầu hết là các món mặn, gia vị đậm đà như: Nem lụi, bò nướng sả ớt, lợn (heo) quay, gà quay, bò nấu thưng, củ cải kho nạc lợn, thịt nạc rim…
Ngoài ra, mâm cúng còn có thịt bò, thịt lợn (heo) ngâm nước mắm, bánh tráng, rau sống cuốn, thịt gà trộn rau răm, vả trộn, măng trộn, mít trộn làm khai vị.
Mâm cúng mùng 1 Tết ở miền Nam
Mâm cỗ miền Nam thường đơn giản và phụ thuộc nhiều vào kinh tế gia đình, thể hiện sự trù phú, màu mỡ của vùng miền, không quá cầu kì.
Thông thường, mâm cúng sẽ có chả giò chiên, lạp xưởng tươi, gỏi gà luộc xé phay, thịt kho trứng, canh khổ qua, kiệu, bánh tét… Trong đó, hai món thịt kho trứng và canh khổ qua không thể thiếu trong mâm cúng ở miền Nam.
Bên cạnh mâm cúng mặn, nhiều gia đình chọn làm mâm cúng chay dâng lên tổ tiên vào ngày mùng 1 Tết. Một số món ăn thường được chuẩn bị như: Rau củ xào chay, đậu hũ (đậu phụ) chiên, đậu hũ xào nấm, canh nấm chay, xôi…
Trên bàn thờ, ngọn đèn thờ (đăng hay nến) đỏ lửa liên tục trong 3 ngày Tết cùng với hương hoa thơm ngát sẽ tạo không khí Tết thêm đầm ấm, sum vầy...
Tuy vậy, theo các chuyên gia phong thủy, trong các ngày Tết, mọi người không nên thắp hương nhiều, chỉ khi nào làm lễ trước bữa ăn thì thắp hương.
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Cách bày trí mâm cúng mùng 1 Tết
Bàn thờ thần linh:
Đặt hương, đèn, và hoa quả phía trước.
Mâm ngũ quả và thực phẩm bày đằng sau.
Bàn thờ gia tiên:
Cần bày xối và chè chính giữa.
Thức ăn mặn xếp hai bên.
Sử dụng đĩa đồng hoặc đĩa sành để gia tăng tính trang nghiêm.
Mâm cúng phải sạch sẽ, ngăn nắp.
Lưu ý khi chuẩn bị mâm cúng
Lựa chọn nguyên liệu tươi ngon, hàng chính hiệu. Tránh bày trí quá tản mát hoặc dùng vật dễ vỡ.
Duy trì tinh thần tôn nghiêm và thành kính trong nghi lễ.
Việc bày trí mâm cúng mùng 1 Tết không chỉ thể hiện lòng thành mà còn mang lại sự bình an và may mắn cho gia đình trong năm mới. Hy vọng bài hướng dẫn này giúp bạn chuẩn bị một mâm cúng đầy đủ và ý nghĩa nhất.