Kiểm soát ATTP bữa cỗ tập trung đông người: Khó đủ bề

Thay đổi nhận thức

Mỗi năm, trên địa bàn huyện Thanh Oai có trên 4.600 bữa cỗ tập trung đông người (mỗi bữa cỗ từ 60 - 800 người ăn) bao gồm cỗ cưới, cỗ hiếu, khao họ, liên hoan… 98% gia đình đều tự tổ chức đám cỗ. Trong 2 năm qua, huyện đã thí điểm mô hình hiểm soát ATTP bữa cỗ tập trung đông người tại 10/21 xã.

Ảnh minh họa.

Để cải thiện tình hình này, huyện đã thành lập tổ tư vấn giám sát tại các hộ gia đình, truyền thông về ATTP trên loa đài xã và truyền thông trực tiếp tại thôn. Sau khi tập huấn, tuyên truyền, yêu cầu người dân ký cam kết đảm bảo ATTP khi nấu cỗ. Thời gian đầu, nhiều người thực hiện kiểu đối phó, thậm chí có hộ gia đình còn phản đối ký cam kết. Nhưng dần dần, nhận thức của đa số người dân đã có nhiều chuyển biến, nhờ vậy, trong 2 năm thực hiện mô hình, trên địa bàn không xảy ra vụ ngộ độc thực phẩm nào.

Đề cập đến mô hình này, đại diện UBND xã Phượng Cách, huyện Quốc Oai cho biết, 100% bữa cỗ tại địa phương đều do gia đình tự nấu, những người chế biến và phục vụ đều là hàng xóm, láng giềng và anh em đến làm giúp nên kiến thức ATTP còn hạn chế. “Các bữa cỗ ở địa phương thường ăn hai ngày nên cỗ thừa của ngày hôm nay vẫn để lại sử dụng cho ngày hôm sau. Thực phẩm nếu không được bảo quản đúng cách rất dễ gây ngộ độc. Vì vậy, chúng tôi tổ chức tuyên truyền kiến thức cho bà con hiểu và thực hành đúng quy định về ATTP” - vị này cho biết.

Lo ngại dịch vụ nấu cỗ lưu động

Theo bà Hoàng Thị Minh Thu – Phó Chi cục trưởng Chi cục ATVSTP Hà Nội, hiện nay trong cộng đồng, các tiệc ma chay, hiếu hỉ, tổ chức các sự kiện đang diễn ra khá phổ biến, nhưng còn nhiều hạn chế trong kiểm soát ATTP. Các dịch vụ ăn uống tự phát, điều kiện vệ sinh thực phẩm chưa đảm bảo, sử dụng nguyên liệu chưa rõ ràng nguồn gốc. Trong khi đó, chủ hộ gia đình và những người tham gia trực tiếp làm cỗ chưa có kiến thức đầy đủ thực hành ATTP.

Ở các huyện ngoại thành, các bữa cỗ tập trung đông người hầu hết đều do gia đình tự nấu hoặc thuê đội nấu lưu động, cơ quan chức năng khó kiểm soát. Những đội nấu cỗ thuê thường đều làm “chui”, không đăng ký kinh doanh hành nghề, không có giấy khám sức khỏe định kỳ. “Đây là một khó khăn trong công tác quản lý. Nếu chẳng may xảy ra ngộ độc thực phẩm, sẽ rất khó khăn cho việc xác định nguyên nhân để có hướng xử lý” - bà Thu nhấn mạnh.

Là người trực tiếp quản lý ở địa phương, ông Đặng Văn Thủy – Phó trưởng Phòng Y tế huyện Phú xuyên cho biết, khó kiểm soát các đội nấu cỗ lưu động vì họ không đề biển hiệu. Hình thức nấu nướng lưu động, không có chỗ cụ thể, cơ sở chật hẹp, thường ở ngoài trời, che chắn tạm bợ, không phân từng khu chế biến riêng biệt. Nguồn gốc thực phẩm chưa được xác minh rõ ràng, nguồn nước đun nấu không đảm bảo. Khâu sơ chế, nấu nướng kéo dài, việc bảo quản không đảm bảo, tiềm ẩn nguy cơ mất ATTP.

Bên cạnh đó, đội ngũ trực tiếp nấu nướng, phục vụ thường làm việc theo mùa vụ, không có kiến thức, không được tập huấn, không được cấp giấy chứng nhận ATTP. “Qua tìm hiểu, chúng tôi thấy rằng, giữa gia chủ và cơ sở kinh doanh dịch vụ nấu cỗ thường chỉ thỏa thuận miệng về thực đơn, số mâm, giá cả chứ không cam kết đảm bảo ATTP” - ông Thủy nói.

Sẽ nhân rộng mô hình

Dù còn những khó khăn, trở ngại, nhưng theo đánh giá của Ban chỉ đạo ATTP TP Hà Nội, sau 2 năm triển khai thí điểm mô hình kiểm soát bữa cỗ tập trung đông người, đến nay, công tác quản lý ATTP đã được nâng lên, chính quyền vào cuộc tích cực, nhận thức của người dân được nâng lên.