Xây dựng thương hiệu dựa trên các giá trị cốt lõi của sản phẩm

Trao đổi với Kinh tế & Đô thị, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) Lê Thanh Hòa cho rằng, không thể xem nhẹ việc đăng ký bảo hộ thương hiệu nông sản bởi điều này không chỉ làm lợi cho nông dân, DN mà còn góp phần nâng cao giá trị và thương hiệu nông sản Việt trên trường quốc tế.

Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN&PTNT) Lê Thanh Hòa

Bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp Việt

Ông đánh giá như thế nào về tầm quan trọng của việc đăng ký và bảo hộ thương hiệu nông sản?

- Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của nông nghiệp nói chung và nỗ lực đưa nông sản Việt ra thị trường quốc tế nói riêng, nông sản Việt đối diện với rất nhiều thách thức. Việc này không chỉ đến từ khâu chất lượng sản phẩm, từ thị trường, từ sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng mà còn đến từ năng lực tiếp cận thị trường thông qua thương hiệu sản phẩm.

Thời gian qua có rất nhiều DN hoạt động sản xuất, kinh doanh hiệu quả, tuy nhiên, một số DN chưa chú trọng đến việc gắn nhãn hiệu được bảo hộ lên hàng hóa, bao bì hàng hóa nên đã xảy ra tình trạng trùng nhãn hiệu hoặc lợi dụng các nhãn hiệu uy tín để thu lợi bất chính.

Việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu không chỉ bảo vệ DN mà còn mang đến rất nhiều lợi ích khác, bảo đảm quyền lợi của DN trong hoạt động lưu thông, chào bán, xuất khẩu hàng hóa nông sản. Thậm chí, một nhãn hiệu được bảo hộ có uy tín đối với người tiêu dùng có thể được sử dụng để huy động vốn từ các tổ chức tài chính ngân hàng hoặc các quỹ đầu tư mạo hiểm.

Nói rộng ra, vấn đề sở hữu trí tuệ và bảo hộ chỉ dẫn địa lý cũng là những nội dung quy định trong một số hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam tham gia. Trong xu thế hội nhập sâu rộng như hiện nay, việc thực thi bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ nói chung, bảo hộ chỉ dẫn địa lý nói riêng là cơ sở, tiền đề để một quốc gia kiểm soát các hoạt động kinh doanh và bảo vệ thương hiệu.

Ông có thể nói rõ hơn về những lợi ích khi đăng ký bảo hộ nông sản tại nước ngoài?

- Những năm qua, ngành nông nghiệp Việt Nam đã có những thay đổi mạnh mẽ, nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu đã từng bước chiếm lĩnh thị trường quốc tế. Thành công nhất phải kể đến là chúng ta đã đăng ký chỉ dẫn địa lý vải Lục Ngạn và thanh long Bình Thuận tại thị trường Nhật Bản năm 2021.

Đến nay cả hai sản phẩm này đều đạt giá trị, sản lượng xuất khẩu cao, khẳng định thương hiệu tại thị trường khó tính bậc nhất thế giới. Câu chuyện nông sản của Việt Nam được đăng ký bảo hộ ở các quốc gia khác được đề cập rất nhiều.

Trước hết, cần phải hiểu bảo hộ ở nước ngoài là tiến hành thủ tục xác lập quyền sở hữu trí tuệ đối với nhãn hiệu hoặc đối với chỉ dẫn địa lý ở nước ngoài. Nhãn hiệu thứ nhất là được bảo hộ ở thị trường và thứ hai là chống lại những hành vi xâm phạm quyền hoặc là hành vi ăn cắp thương hiệu của những cái đối tác khác.

DN Việt Nam bắt buộc phải đăng ký bảo hộ nhãn hiệu đối với hàng hóa của mình ở nước ngoài, bởi nếu không đăng ký kịp thời, thì ngay lập tức sẽ có DN nước ngoài khác đăng ký.

Khi đó, người ta có quyền yêu cầu các cơ quan hải quan ngừng các thủ tục thông quan nhập khẩu đối với hàng hóa đó và chính hàng hóa của DN Việt Nam là hàng hóa vi phạm sở hữu trí tuệ. Đấy là một điều rất nguy hiểm.

Rõ ràng việc đăng ký bảo hộ thương hiệu ở nước ngoài mang lại những thuận lợi nhất định, song số lượng nông sản của Việt Nam đã được đăng ký bảo hộ ở nước ngoài rất hạn chế? Theo ông đâu là nguyên nhân?

- Việt Nam bước từ một nền nông nghiệp tự phát lên một nền nông nghiệp hàng hóa nên không tránh khỏi tư tưởng của người sản xuất e ngại bỏ ra chi phí cũng như chưa có thói quen về thương hiệu cũng như bảo hộ thương hiệu sản phẩm của mình.

Đáng nói, phần lớn các DN cũng chưa có một chiến lược cụ thể cho việc bảo hộ thương hiệu ở nước ngoài. Thường thì DN nhắm vào thị trường xuất khẩu nào, xuất khẩu hàng hóa vào một thị trường nào rồi, xong mới tính đến việc đăng ký nhãn hiệu.