Bảo đảm dinh dưỡng trong ngày mưa lũ
Theo hướng dẫn dinh dưỡng khẩn cấp của Viện Dinh dưỡng quốc gia, trong điều kiện lũ lụt, khả năng nấu nướng của các gia đình thường bị giới hạn. Bởi vậy, thực phẩm cần được chuẩn bị linh hoạt theo từng cấp độ.
Khi không thể đun nấu, có thể sử dụng những món ăn liền giàu năng lượng như lương khô, bánh quy, sữa đặc hay mì ăn sống.
Khi có thể nấu nướng hạn chế, đồ hộp thịt, cá, rau, xúc xích hay ruốc giúp tiết kiệm nhiên liệu và thời gian.
Còn khi điều kiện trở lại bình thường hơn, việc sử dụng gạo, trứng, rau củ, thịt cá tươi đã sơ chế sẽ giúp bữa ăn đầy đủ và đảm bảo dinh dưỡng lâu dài.
Lưu ý các loại thực phẩm đóng hộp, lương khô tiện lợi nhưng thường chứa nhiều muối, không phù hợp với người bị tăng huyết áp hay tiểu đường. Rau củ như khoai, bí, cà rốt giúp bổ sung vitamin, chất xơ và ngăn ngừa táo bón trong điều kiện sinh hoạt hạn chế. Trứng bảo quản nơi khô thoáng có thể sử dụng đến 15-20 ngày, trở thành nguồn đạm dễ chế biến.
Các chuyên gia Trường đại học Y tế Công cộng cũng khuyến nghị thực phẩm cứu trợ hoặc ủng hộ cho vùng lũ nên ưu tiên thực phẩm ăn liền (không cần qua chế biến), có thể bảo quản ở nhiệt độ thường một vài ngày như bánh chưng, bánh tét, đồ hộp, ngũ cốc... đều là thực phẩm ăn liền bảo đảm dinh dưỡng.
Bánh mì, bánh quy, bánh gạo... có thể cung cấp năng lượng tức thời khi cần di chuyển hoặc sơ tán. Sữa hộp như sữa đóng hộp, sữa bột là nguồn bổ sung canxi và protein tốt.
Thức ăn tươi như thịt, cá, rau sống rất dễ hỏng trong điều kiện thiếu điện và bảo quản không tốt. Vì vậy hãy tập trung vào những loại thực phẩm có thể bảo quản lâu và an toàn khi không có điện.
.jpg)
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Những điều cần lưu ý về an toàn thực phẩm
- Chọn thực phẩm an toàn: không dùng thịt, gia cầm chết; chỉ dùng nước đã xử lý.
- Rửa tay sạch.
- Giữ khu vực nấu ăn và dụng cụ chuẩn bị thực phẩm luôn sạch sẽ.
- Để riêng thực phẩm đã nấu chín và thực phẩm tươi sống.
- Tách riêng thực phẩm bị ảnh hưởng bởi lũ lụt
- Đun nấu kỹ thực phẩm.
- Bảo quản thực phẩm ở nhiệt độ an toàn.
- Sử dụng nước sạch và thực phẩm an toàn.
- Đậy kín thực phẩm tránh ruồi, chuột.
- Xử lý ngộ độc kịp thời, giữ mẫu, báo y tế.
Xử lý nghiêm ngặt nguồn nước
Trong lũ lụt, nước bề mặt thường chứa hỗn hợp chất thải, hóa chất nông nghiệp và vi sinh vật gây bệnh nguy hiểm như tả, thương hàn hay lỵ. Vì vậy, nước sử dụng trong sinh hoạt và ăn uống bắt buộc phải được xử lý nghiêm ngặt.
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế Việt Nam, quy trình xử lý nước an toàn gồm hai bước. Trước tiên là làm trong nước bằng phèn chua hoặc lọc qua nhiều lớp vải sạch để loại bỏ cặn bẩn.
Sau đó, nước cần được khử trùng bằng cloramin B hoặc aquatabs theo đúng liều lượng, đậy kín ít nhất 30 phút. Tuy nhiên dù đã khử trùng bằng hóa chất, bước cuối cùng vẫn là đun sôi tối thiểu 10 phút để bảo đảm an toàn tuyệt đối.
Đối với nước giếng sau lũ, cần thau vét và khử trùng kỹ lưỡng. Giếng khơi nên được đánh phèn và xử lý bằng cloramin B, trong khi giếng khoan cần vệ sinh vòi và bơm xả liên tục để loại bỏ nước ô nhiễm.
Các gia đình ở vùng thường xuyên bị ngập lụt, bão lũ nên chuẩn bị túi đồ khẩn cấp. Túi đồ khẩn cấp có thể sử dụng ngay khi buộc phải sơ tán. Bên trong gồm nước uống và thực phẩm đủ dùng ít nhất ba ngày, túi thuốc sơ cứu, đèn pin chống nước, radio, dây thừng, áo phao, cùng các vật dụng vệ sinh cá nhân cơ bản, lương thực khô...
Giấy tờ quan trọng và tiền mặt nên được bọc kín trong túi chống nước. Với gia đình có trẻ nhỏ hoặc người già, túi cần bổ sung thêm sữa công thức, thuốc đặc trị….
Lời khuyên về y tế khi xảy ra lũ lụt
Nước: Đảm bảo nước uống từ nguồn an toàn.
Thực phẩm: Nấu chín thức ăn, xử lý rác thải thực phẩm hợp lý.
Thực phẩm ô nhiễm: Loại bỏ những thực phẩm đã bị hỏng, hư hại vì nước lũ.
Vệ sinh cá nhân: Luôn rửa sạch tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh
Giám sát: Không để trẻ em lội nước nhằm tránh các bệnh truyền nhiễm hoặc nguy cơ đuối nước.
Vệ sinh: Làm sạch khu vực xung quanh và loại bỏ những nơi muỗi sinh sản
Nước tù đọng: Dọn sạch nước tù đọng trong và xung quanh nhà để loại bỏ nơi sinh sản của muỗi.
