Chiều 24/8, ông Nguyễn Quang Hiếu, Trưởng phòng Hợp tác quốc tế và truyền thông (Cục Bảo vệ thực vật, Bộ NN-PTNT), cho biết sau nhiều nỗ lực đàm phán, Bộ Nông nghiệp Mỹ đã đồng ý để nhân viên của APHIS đang làm việc tại Việt Nam tạm thời giám sát cơ sở chiếu xạ trái cây xuất khẩu vào Mỹ.
Theo yêu cầu của phía Mỹ, 6 loại trái cây đã được Mỹ cho phép nhập khẩu từ Việt Nam (gồm thanh long, chôm chôm, nhãn, vải, vú sữa và xoài), phải chuyên gia của Cơ quan kiểm dịch động thực vật Mỹ (APHIS) trực tiếp kiểm dịch, giám sát quy trình chiếu xạ tại Nhà máy chiếu xạ Sơn Sơn ở TP Hồ Chí Minh. Đây cũng là nhà máy chiếu xạ duy nhất của Việt Nam được APHIS chứng nhận.
Trước đó, theo Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT), từ tháng 3/2020, trước tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Mỹ đã yêu cầu chuyên gia kiểm dịch của APHIS quay về nước.
Trong tháng 4/2019, lô xoài Việt đầu tiên được xuất sang Mỹ.
Sau khi nhân viên của APHIS về nước, Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam được ủy quyền theo dõi việc chiếu xạ nhưng mỗi ngày chỉ làm việc 2 tiếng. Ngoài ra, do không phải chuyên môn nên từ ngày 7/8, các nhân viên này không tiếp nhận việc kiểm dịch. Kể từ đó việc chiếu xạ bị ngưng trệ và xuất khẩu hoa quả sang Mỹ bị chững lại.
Theo Bộ NN-PTNT, quyết định này ngay lập tức ảnh hưởng đến việc tiêu thụ một số loại trái cây như nhãn, thanh long, chôm chôm... của Việt Nam khi đang vào mùa tiêu thụ.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đang có đơn hàng xuất khẩu trái cây sang Mỹ do hàng bị tồn kho phải chuyển hướng sang các thị trường khác, gặp nhiều khó khăn trong thu mua, tiêu thụ nguyên liệu từ các nhà vườn.
Được biết, chuyên gia kiểm dịch thực vật của Mỹ sẽ bắt đầu làm việc trở lại từ ngày 25/8. Điều này sẽ giúp hoạt động chiếu xạ, xuất khẩu các mặt hàng trái cây của Việt Nam sang Mỹ được duy trì bình thường trở lại trong thời gian tới.
Các nhân viên của APHIS sẽ làm việc ở cơ sở chiếu xạ cho đến khi chuyên gia Mỹ hạ cánh ở sân bay Nội Bài (Hà Nội).
Để đảm bảo sức khỏe cho chuyên gia, các thủ tục đưa chuyên gia trở lại Việt Nam được tiến hành rất cẩn trọng. Ngay cả khách sạn cho chuyên gia lưu trú trong thời gian cách ly phòng dịch Covid-19 cũng sẽ được Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam bố trí.