Thị trường yến sào - Kỳ 3: Đi tìm yến sào Việt Nam nguyên chất

Giá thấp độn ít, giá cao độn nhiều!

Giám đốc một doanh nghiệp kinh doanh yến cho biết, các cửa hàng thường nhập các loại yến từ các nước (Indonesia, Malaysia, Thái Lan…) về, sau đó phù phép bằng nhiều cách như: yến trắng nhuộm thành yến huyết, yến độn thêm tinh bột hay đường hóa học, yến làm bằng tinh bột, nấm, yến phun sương để tăng trọng lượng… 

Những loại độn bột ít không đẹp mắt thì bán giá trung bình khoảng 3triệu/100gr, kỳ công hơn thì độn thêm nhiều bột hơn làm sợi yến dày và to hơn, đẹp mắt hơn thì bán giá từ 5-6 triệu/100gr, tuy nhiên về chất lượng thì như nhau, thậm chí không bằng loại rẻ hơn. “Nhưng tâm lý người tiêu dùng, cứ thấy giá cao hơn thì lại nghĩ chất lượng tốt hơn nhưng họ không biết mình đang mua phải sản phẩm trôi nổi với giá rất cao”, giám đốc này cho biết.

Tổ Yến độn sẽ làm sợi Yến to hơn và đẹp mắt hơn

Giám đốc này cũng cho biết, những loại yến này trên thị trường không ít. Trên các trang bán hàng thương mại điện tử thì các mặt hàng trôi nổi càng dễ dàng rao hơn. Có hàng loạt các danh sách các cửa hàng bán yến với cam kết chính hãng 100%. Nhưng chất lượng và nguồn gốc thì có khi kể cả người bán cũng… chưa chắc đã biết!

Quy trình làm sạch lông và độn được thực hiện như sau: sau khi nhặt tạp chất, tổ yến được ngâm vào thuốc tẩy. Sau vài tiếng đồng hồ, để ráo và cho nước sôi trụng lần nữa để mùi thuốc tẩy bay đi. Yến vụn cho vào khuôn, đóng thành tổ và đổ bột tạo cho sợi yến dày, nặng ký hơn, sấy khô. Qua một đêm “sản phẩm” sẽ có đủ hình dáng như theo yêu cầu.

“Với cách làm ăn gian dối như vậy, 1 tổ độn khi chưng lên chỉ được 1 chén, còn với yến nguyên chất chưng nó nở ra được 3 chén”, ông Đoàn Văn Bình - Giám đốc Công ty TNHH MTV Yến sào Ngọc Yến cho biết. 

Làm sao nhận ra được yến sào Việt Nam nguyên chất?

Chính vì sự chênh lệch giá, chất lượng, và xuất xứ chưa được quan tâm đúng mức như hiện nay, càng làm cho những sản phẩm trôi nổi hoành hành.

Trên thị trường hiện nay, nhiều doanh nghiệp kinh doanh yến pha trộn yến Việt Nam và yến nhập khẩu khá phổ biến. Người ta còn “biến” yến nhập khẩu thành yến Việt Nam để tái xuất khẩu. Đó là lý do tổ yến được bày bán ở nhiều chợ hay cửa hàng với đủ mức giá.

Ông Trần Thuận - Giảng viên bộ môn Nông nghiệp - Chủ nhiệm đề tài về kỹ thuật nuôi chim yến (Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM), cho rằng để người dùng phân biệt được yến thật và yến giả chỉ cần chú ý vài điểm như: Yến sào thật cầm lên thấy dẻo, bẻ không gãy, đáy tai yến thường có màu đen sậm. Tổ yến thật có mùi tanh, mùi ẩm mốc. Tổ yến giả có mùi hăng hắc hoặc mùi khác yến thật….
Ông Thuận cũng cho biết thêm, có thể thử bằng cách, lấy 1 ít tổ yến ngâm nước: Nếu là tổ yến giả gặp nước sẽ nở ngay sau 2-3 phút và sau đó sẽ nhão ra vì do cấu trúc là tinh bột. Nếu tổ yến không nhão ra, có thể tổ yến đó làm giả tinh vi, ta tiếp tục đem đun sôi khoảng 5 phút. Nếu là yến giả hoặc hàng kém chất lượng (có pha, không nguyên chất) sẽ tan ra hết hoặc tan ra một lượng lớn tùy theo lượng pha không nguyên chất.

Tổ Yến sào nguyên chất khi chế biến sẽ không tan nhão

Nếu là tổ yến thật, khi chế biến yến sào sẽ không tan và nhão mà chỉ thành những sợi yến nguyên vẹn. 

Khách hàng có thể thử thêm tiếp cách sau khi đun sôi yến, nhỏ thuốc Luigon (loại thuốc đặc trưng để xác định tinh bột) vào nồi yến đang đun sẽ cho phản ứng tạo màu xanh (không còn màu khi đun sôi để nguội). Riêng tổ yến thật (không pha trộn) sẽ không có phản ứng tạo màu vì không có tinh bột.

Yến giả khi đun có mùi carbonat natri rất hắc. Khi sôi có nhiều bọt, để qua đêm có màu vàng, hôi như bị thiu. Yến thật khi đun sôi ít bọt, có mùi đặc trưng của yến.

Đối với yến huyết, khi nhúng một ít vào nước trà, yến giả sẽ đen sẫm lại hoặc ngâm trong nước, tổ yến giả nhuộm phẩm màu sẽ bị mất màu, tan trong nước. Còn với yến huyết thật thì màu sẽ không đổi, không bị phai.

Tuy với những cách làm giả, làm gian như vậy, các sản phẩm yến lại được “khoác” lên mình với mác yến đảo thiên nhiên, và một khi đã đóng thành bao bì thì người tiêu dùng không thể nào phân biệt được đâu là yến nhập, đâu là yến ta. Có thể nói, thị trường yến sào còn “vàng thau lẫn lộn” thì người tiêu dùng cần tham khảo kỹ thông tin để nhận biết yến sào thật, giả.