Nông dân Đồng Nai bỏ rơi “đặc sản” chạy theo chôm chôm Thái

Theo Dân Trí, những ngày này, các nhà vườn trồng chôm chôm tại Đồng Nai đang bước vào giai đoạn thu hoạch cuối vụ chôm chôm. Hiện, giá bán chôm chôm tróc tại các nhà vườn dao động từ 5.000-6.000 đồng/kg; chôm chôm nhãn có giá khoảng 15.000 đồng/kg và cao nhất là chôm chôm Thái với giá bán 18.000 đồng/kg.

Theo đó, với năng suất đạt khoảng 16-17 tấn/ha, hiện mỗi ha chôm chôm Thái người nông dân có thu nhập khoảng 288 đến 306 triệu đồng. Trong khi đó, đối với chôm chôm nhãn thu nhập bình quân mỗi ha đạt khoảng 240 đến 255 triệu đồng, còn chôm chôm tróc hiện mỗi ha cho thu nhập khoảng từ 100 đến 125 triệu đồng.

Đồng Nai cưa bỏ chôm chôm "đặc sản" để trồng chôm chôm Thái. (Ảnh: Zingnews)

Chặt bỏ chôm chôm đặc sản để trồng chôm chôm Thái

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Nai, địa phương hiện có hơn 11.000 ha chôm chôm (diện tích lớn nhất cả nước), tập trung ở thị xã Long Khánh, huyện Xuân Lộc và Thống Nhất. Những năm qua, diện tích chôm chôm ở Đồng Nai tăng không đáng kể, song có sự thay đổi về cơ cấu. Cụ thể, diện tích chôm chôm Thái không ngừng tăng trong khi chôm chôm nhãn, chôm chôm tróc sụt giảm.

Thị xã Long Khánh là vùng trồng chôm chôm lớn nhất ở Đồng Nai với gần 2.600 ha; trong đó, riêng xã Bình Lộc có hơn 1.000 ha. Năm 2013, toàn xã Bình Lộc có gần 100 ha chôm chôm Thái nhưng đến nay đã tăng lên 500 ha.

Tại huyện Xuân Lộc, nơi có trên 2.000 ha chôm chôm thì diện tích chôm chôm Thái chiếm 40%. Diện tích tăng như trên không phải do người dân trồng mới (mở rộng) mà đa phần chặt bỏ chôm chôm tróc để thay thế bằng chôm chôm Thái. 

Theo ông Phùng Thanh Tâm, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp – Dịch vụ - Thương mại Bình Lộc (xã Bình Lộc, thị xã Long Khánh, Đồng Nai) trong 2 năm trở lại đây, chôm chôm Thái luôn ở thế “thượng phong” so với 2 loại chôm chôm bản địa cả về giá bán và tốc độ tiêu thụ. Cũng chính từ nguyên nhân này khiến diện tích trồng 2 loại chôm chôm nhãn và tróc đang ngày một “teo tóp”. Trong khi chôm chôm Thái lợi nhuận cao nên dân “chạy đua” tăng diện tích.

Bà Lê Thị Lan (xã Bình Lộc) chia sẻ, năm 2013 trở về trước, gia đình có 5 ha chôm chôm tróc và chôm chôm nhãn. Đến nay, đã chặt bỏ 3 ha chôm chôm tróc để thay thế bằng chôm chôm Thái. Thời gian tới, nếu giá chôm chôm Thái tiếp tục duy trì ở mức cao, gia đình sẽ chuyển toàn bộ diện tích để trồng loại cây này.

Việc tiêu thụ chôm chôm hiện phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái, thị hiếu của người tiêu dùng. Tương lai, nếu giá chôm chôm tróc, chôm chôm nhãn cao hơn chôm chôm Thái đành chấp nhận. 

Chỉ vì lợi nhuận…?                                          

Tháng 6 vừa qua, chôm chôm nhãn, chôm chôm tróc Long Khánh được cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý. Với việc được liệt vào “bảng vàng” các loại trái cây đặc sản, nhiều nông dân hy vọng đây là tiền đề giúp “nâng tầm” 2 loại chôm chôm này, đưa sản phẩm xâm nhập vào các thị trường mới.

Thế nhưng, vì lợi nhuận, hiện diện tích 2 loại chôm chôm này đang ngày càng bị thu hẹp. Với đà tăng diện tích như hiện nay, nhiều người lo lắng rằng: Chưa kịp nâng tầm thì nay đã đứng trước nguy cơ hết chôm chôm đặc sản.

Cũng theo ông Tâm tình trạng cưa bỏ chôm chôm nhãn, tróc để thay thế bằng chôm chôm Thái ngoài lý do hiệu quả kinh tế còn do nhiều vườn chôm chôm nhãn, tróc trên địa bàn có tuổi đời quá cao (30-40 năm) nên năng suất giảm cùng với đó là khó khăn trong thu hoạch.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đồng Nai đã khuyến cáo nông dân cần thận trọng khi chuyển đổi giống cây trồng. Hiện chôm chôm nhãn và chôm chôm tróc lợi nhuận không bằng chôm chôm Thái song đây là loại cây đã được trồng lâu năm ở Đồng Nai, dễ chăm sóc, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương.

Việc chuyển đổi giống cây trồng nhằm nâng cao thu nhập là tất yếu, song chôm chôm Thái là loại cây cần nhiều nước tưới, khó chăm sóc, giá không ổn định như chôm chôm bản địa, rủi ro với nông dân là rất lớn. 

Ngoài ra, nếu nông dân ồ ạt phát triển chôm chôm Thái sẽ dẫn đến nguồn cung tăng, khả năng mất giá rất lớn.