Trong mấy ngày gần đây, cơ quan công an đã liên tiếp khởi tố, bắt tạm giam nhiều bị can liên quan đến việc phá rừng chiếm đất ở Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Cụ thể, ngày 26 và 27/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Phú Quốc đã tống đạt quyết định khởi tố 4 vụ án, khởi tố 7 bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với 7 đối tượng để điều tra về tội “Hủy hoại rừng” theo Điều 243 Bộ luật Hình sự.
Các đối tượng gồm: Thạch Văn Bảo (SN 1989), Nguyễn Văn Huynh (SN 1982), Nguyễn Thanh Hiền (SN 1987), Phạm Long Rin (SN 1986), Trần Quốc Việt (SN 1986), Lê Văn Chiến (SN 1972) và Bùi Hoàng Tranh (SN 1964), trú và tạm trú tại các xã Hàm Ninh, Gành Dầu, Cửa Dương, Dương Tơ, TP Phú Quốc.
7 bị can bị khởi tố, bắt tạm giam để điều tra về tội “Hủy hoại rừng” - Ảnh: Hồng Lĩnh
Trước đó, qua kiểm tra tại hiện trường 4 vụ phá rừng quy mô lớn tại các xã Dương Tơ, Cửa Dương, Cửa Cạn và phường Dương Đông, lực lượng chức năng xác định diện tích rừng bị phá hơn 3,5ha tại các Tiểu khu 76, 77, 96, rừng đặc dụng, VQG Phú Quốc.
Trong 7 bị can bị bắt giam, có 6 bị can được các đối tượng khác thuê để phá rừng (mỗi ngày từ vài trăm ngàn đồng đến vài triệu đồng), có đối tượng còn đem cả phương tiện cơ giới vào để phá rừng.
Một vụ điển hình là vào chiều 13/4, Hạt Kiểm lâm TP Phú Quốc phối hợp với VQG Phú Quốc, Tổ công tác của Chi cục Kiểm lâm Kiên Giang và Công an TP Phú Quốc tuần tra, kiểm tra tại Tiểu khu 77, rừng phòng hộ ở ấp Suối Đá, xã Dương Tơ thì phát hiện, bắt quả tang Thạch Văn Bảo (SN 1989), Nguyễn Văn Huynh (SN 1982), cùng ngụ tỉnh Cà Mau và Nguyễn Thanh Hiền, (SN 1987), ngụ tỉnh Trà Vinh (cả 3 người đều tạm trú tại TP Phú Quốc để làm thuê), đang điều khiển phương tiện máy đào bánh xích, hủy hoại rừng và đào mương chôn cây rừng vừa đốn hạ nhằm xóa dấu tích.
Lực lượng chức năng tiến hành lập biên bản, bắt quả tang người phạm tội và tạm giữ tang vật. Qua kiểm tra xác định diện tích rừng bị hủy hoại là 5.215m2 thuộc rừng phòng hộ Phú Quốc.
Trước đó, Phạm Long Rin (SN 1986, ngụ xã Hàm Ninh, TP Phú Quốc) được một người (tên Sỹ) thuê phá rừng phòng hộ, thuộc khu phố 7, phường Dương Đông, mỗi ngày 800.000 đồng. Khoảng 4 giờ ngày 14/1, Sỹ dẫn Rin đến chỉ ranh khu vực rừng để phá. Sau đó, Sỹ đưa cho Rin một cây cưa máy và phân công cho Rin sử dụng cưa để cưa phá toàn bộ cây khu vực rừng mà Sỹ chỉ ranh.
Đến 6 giờ sáng cùng ngày, trong lúc Rin sử dụng cưa máy phá rừng thì bị lực lượng kiểm lâm phát hiện bắt quả tang. Qua đo đạc xác định Rin đã hủy hoại diện tích rừng là 12.798m2 thuộc rừng phòng hộ.
Cất nhà trên đất bao chiếm đất ở Phú Quốc - Ảnh: Hồng Lĩnh
Cũng với thủ đoạn tương tự, vào ngày 22/12/2021, một người đàn ông tên Kèo thuê Trần Quốc Việt (SN 1986), Lê Văn Chiến (SN 1972), Lê Minh Vương (SN 1978), cùng ngụ xã Gành Dầu, TP Phú Quốc (hiện Vương đã bỏ trốn) vào phá rừng đặc dụng VQG Phú Quốc, thuộc ấp 3, xã Cửa Cạn, mỗi ca làm 4 giờ với số tiền là 500.000 đồng.
Khoảng 5 giờ ngày 23/12/2021, Kèo đưa Việt, Chiến và Vương đến chỉ ranh khu vực rừng để phá. Sau đó, Kèo đưa cho Việt, Chiến, Vương mỗi người một cây cưa máy và yêu cầu 3 người này cưa phá khu vực rừng mà Kèo đã chỉ ranh. Đến 7 giờ cùng ngày, trong lúc Việt, Chiến và Vương đang phá rừng thì bị lực lượng chức năng phát hiện và mời làm việc. Qua đo đạc xác diện tích rừng mà 3 đối tượng trên đã hủy hoại hết hơn 2.475m2 thuộc rừng đặc dụng VQG Phú Quốc. Riêng đối với Vương, khi phá rừng bị phát hiện bỏ chạy bị cây rừng đè chấn thương cấp cứu tại bệnh viện. Sau khi xuất viện, Vương đã bỏ trốn khỏi địa phương.
Là người dân địa phương có nhà ở gần bìa rừng, Bùi Hoàng Tranh (SN 1964), ngụ xã Cửa Dương đã một mình lén lút lên khu rừng tiểu khu 96 phân khu phục hồi sinh thái rừng đặc dụng (thuộc VQG Phú Quốc) chặt phá cây rừng rồi bao chiếm gần 1,5ha.
Sau khi bị bắt giữ, Tranh khai nhận, vào khoảng tháng 6 và 7/2015, Tranh bắt đầu vào phía trong vượt cột mốc ranh giới rừng đốn hạ cây bao chiếm đất. Để giữ đất đã bao chiếm, tránh người khác tranh giành, Tranh đã trồng hoa màu và cất nhà rồi ở giữ hàng ngày. Đến ngày 9/12/2021, Tranh bị lực lượng chức năng phát hiện, mời làm việc lập biên bản về hành vi phá rừng và xác định diện tích rừng bị Tranh phá hoại là hơn 14.592m2…
Trung tá Lê Minh Chánh – Phó trưởng Công an TP Phú Quốc cho biết, từ khi Phú Quốc mở cửa đón khách trở lại thì giá đất lại có xu hướng tăng, một số đối tượng xấu đã vào đất rừng, đất dự án, đất của người dân không người trông coi quản lý để bao chiếm, tháo dỡ, lấn chiếm, phá rừng bao chiếm đất... Trong đó, tập trung ở những khu rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, đất do nhà nước quản lý… để phá rừng bao chiếm, lấn chiếm rồi xây cất trái phép.
Đa số các đối tượng từ nơi khác đến, lợi dụng lúc kiểm lâm, lực lượng bảo vệ rừng tuần tra vừa đi khỏi thì lén lút vào chặt phá. Thủ đoạn là thuê mướn nhiều đối tượng khác nhau, lợi dụng đêm khuya chia ra từng khu để tiến hành cưa cắt, chặt phá cây rừng. Khi phát hiện cơ quan chức năng thì các đối tượng chạy vào rừng lẩn trốn…
“Công an TP Phú Quốc đã tham mưu cấp ủy, chính quyền xây dựng phương án, kế hoạch, huy động lực lượng tổ chức tuần tra, tổ chức bắt giữ nếu phát hiện các đối tượng vi phạm. Thời gian tới, ngoài 4 vụ vừa khởi tố bắt giam 7 đối tượng thì Công an TP Phú Quốc đang xác minh làm rõ một số vụ đã và đang xảy ra để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật” - Trung tá Lê Minh Chánh cho hay.
Hạt Kiểm lâm TP Phú Quốc cho biết, trong 5 tháng đầu năm 2022, đơn vị đã tiếp nhận hồ sơ vi phạm ban đầu từ VQG Phú Quốc chuyển qua và hoàn chỉnh hồ sơ vi phạm 155 vụ.
Lực lượng chức năng kiểm tra hiện trường của một vụ phá rừng - Ảnh: Hồng Lĩnh
Hạt Kiểm lâm TP Phú Quốc đã ban hành quyết định khởi tố vụ án hình sự 5 vụ về tội “Hủy hoại rừng”, đã chuyển hồ sơ vi phạm đến cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Ngoài ra, còn 15 vụ đã khám nghiện hiện trường nhưng chưa khởi tố vụ án hình sự, đã chuyển hồ sơ đến cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Phú Quốc kiểm tra hồ sơ xử lý theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, Hạt Kiểm lâm TP xử lý hành chính 150 vụ (phá rừng trái pháp luật; lấn, chiếm rừng; vi phạm các quy định về quản lý hồ sơ lâm sản trong vận chuyển, mua bán, cất giữ, chế biến lâm sản; khai thác rừng trái pháp luật).
Ngoài ra, công chức Kiểm lâm phụ trách địa bàn tham mưu Chủ tịch UBND xã, phường ban hành quyết định xử lý theo thẩm quyền 5 vụ về hành vi vi phạm lấn, chiếm đất…
Tổng số tiền xử phạt các vụ việc là hơn 1,33 tỷ đồng. Tịch thu 1 xe cơ giới (xe cuốc) nhãn hiệu KOMATSU; 4,825m2 gỗ tròn tạp thuộc loài thông thường, 80 sợi mây…
Theo Hạt Kiểm lâm TP Phú Quốc, tình hình phá rừng; lấn, chiếm rừng và đất rừng vẫn còn xảy ra ngày càng phức tạp, diện tích lớn. Các đối tượng hành động không kể thời gian nào, luôn có người canh đường, theo dõi lực lượng quản lý, bảo vệ rừng và kiểm lâm nên khó phát hiện vi phạm quả tang.
Số vụ vi phạm khi phát hiện đa số là người từ các tỉnh khác đến làm thuê, không có chỗ ở ổn định nên trong quá trình mời làm việc để cũng cố hoàn chỉnh hồ sơ vi phạm có vụ còn chậm, có một số vụ không xử lý được, dẫn đến kéo dài thời gian, gây khó khăn trong điều tra, truy tìm đối tượng trong vụ vi phạm.
Một số chính quyền địa phương chưa kiên quyết chỉ đạo xử lý dứt điểm các vụ lấn, chiếm đất rừng. Từ đó, đã gây không ít ảnh hưởng trong việc quản lý, bảo vệ rừng và xử lý các hành vi vi phạm…
