Mới đây, Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư số 21/2019/TT-BXD kèm theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư, có hiệu lực từ ngày 1/7/2020. Theo đó, tại dự án nhà thương mại sẽ cho phép diện tích sử dụng tối thiểu của một căn hộ không dưới 25m2 và bảo đảm số lượng căn hộ nhỏ hơn 45m2 không vượt quá 25% tổng số căn hộ tại dự án đó. Theo đánh giá, thông tư được ban hành mang lại nhiều lợi ích cho người dân, nhưng cũng không ít bất cập.
Tin vui cho người thu nhập thấp
Chị Vũ Thị Huệ, đang thuê nhà tại Khu tập thể nhà máy khóa, tổ 10C, phường Minh Khai (Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, chị đang có nhu cầu mua một căn hộ có diện tích khoảng 25 – 30m2 nhưng lo ngại nếu không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng, khi có xảy ra tranh chấp thì không biết quyền lợi của người mua nhà sẽ được bảo vệ như thế nào? “Tôi là nhân viên văn phòng với mức thu nhập hạn chế, muốn sở hữu một căn hộ nhỏ nhưng lại băn khoăn về việc công nhận quyền sở hữu nên chưa tính đến chuyện mua, vẫn phải đi thuê nhà để ở. Khi có văn bản cho phép các dự án chung cư thương mại được xây dựng căn hộ có diện tích 25m2 trở lên, tôi thấy rất phù hợp đối với những người thu nhập thấp” – chị Huệ nói.
KTS Nguyễn Văn Thanh – Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho biết, việc Bộ Xây dựng ban hành Thông tư số 21/2019 ngay lập tức được những người có thu nhập thấp, gia đình trẻ chưa có tích lũy tài chính hoặc những người sống độc thân hưởng ứng.
Điểm tích cực lớn nhất của quy chuẩn này là giúp cho những người có thu nhập thấp đang sinh sống tại các đô thị tăng thêm cơ hội được sở hữu nhà và giúp tận dụng tối đa hệ số sử dụng đất vốn đang bị thu hẹp tại các đô thị lớn.
Tuy nhiên, việc ban hành quy chuẩn kỹ thuật mới về nhà chung cư chưa giải quyết triệt để đối với những căn hộ chung cư đã được xây dựng trước khi có thông tư ban hành. Tại phần quy định chung về quy chuẩn có ghi rõ: “Quy chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật áp dụng khi xây dựng mới, xây dựng lại nhà chung cư có chiều cao đến 150m hoặc có đến 3 tầng hầm, bao gồm nhà chung cư được xây dựng với mục đích để ở và nhà chung cư được xây dựng có mục đích sử dụng hỗn hợp. Như vậy, quy chuẩn này chỉ quy định cho những dự án khi xây dựng mới.
Lo ngại vỡ quy hoạch đô thị
KTS Trần Huy Hoàng – Văn phòng KTS Trần Hoàng cho biết, việc cho phép xây dựng căn hộ có diện tích không dưới 25m2 về lý thuyết được xem như là “phao cứu sinh” cho người thu nhập thấp nhưng thực tế chưa chắc đã giải quyết được triệt để vấn đề này.
“Một số dự án có giá bán từ 20 – 25 triệu đồng/m2, thì việc mua một căn hộ như vậy có giá trị 500 – 600 triệu đồng là hợp lý. Nhưng cũng không ít dự án do được xây dựng tại những vị trí đẹp, bán với giá 40 – 50 triệu đồng/m2, thì một căn hộ cũng có giá từ 1 tỷ đồng trở lên, vẫn là quá sức với những người thu nhập thấp” – ông Hoàng nhìn nhận.
Thực tế, việc xây dựng các căn hộ chung cư có diện tích dưới 45m2 đã được nhiều DN thực hiện từ cách đây 2 – 3 năm, tại Hà Nội điển hình là dự án VinCity Ocean Park (Gia Lâm, Hà Nội). Điểm nhấn của dự án này là những căn hộ studio với diện tích tim tường là 30,9m2, diện tích sử dụng 28m2. Thông tin từ chủ đầu tư, ngay sau khi đưa ra thị trường sản phẩm này đã bị “cháy hàng”.
KTS Trần Huy Ánh – Hội KTS Hà Nội cho rằng, việc cho phép xây dựng những căn hộ có diện tích từ 25m2 về mặt tích cực giúp cho những người có thu nhập thấp có nhiều hơn cơ hội được sinh sống tại các khu vực trung tâm, nơi có những tiện ích hạ tầng đầy đủ, giảm bớt chi phí đi lại do không phải đi làm quá xa. Nhưng nếu có quá nhiều dự án xây dựng căn hộ nhỏ sẽ làm gia tăng dân số tại các đô thị, phá vỡ quy hoạch về hạ tầng đô thị, cùng với đó là quá tải về giao thông, ô nhiễm môi trường.
Về mặt hành chính, những người sống trong các căn hộ nhỏ sẽ làm gia tăng áp lực về quản lý, có nguy cơ bất ổn về an ninh, trật tự.
Theo đánh giá của các chuyên gia, việc xây dựng các căn hộ có diện tích nhỏ mang lại nhiều thuận lợi cho người thu nhập thấp nhưng cần phải có sự nghiên cứu, đánh giá tổng thể quy hoạch tại các khu vực được xây dựng, liên quan đến các tiêu chí về dân số, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội... Phải thực hiện nghiêm các tiêu chí này, tránh làm phá vỡ quy hoạch tại các khu vực đó.
"Không thể coi việc phát triển những căn hộ có diện tích từ 25m2 với lý do là tạo điều kiện về nhà ở cho người nghèo, người có thu nhập thấp. Giải quyết vấn đề về nhà ở cho những người có thu nhập thấp không có nghĩa là đưa họ vào diện tích tối thiểu nhất. Trong khi Chính phủ đã đề ra mục tiêu đến năm 2025 mỗi người dân có 20m2 nhà ở, thì việc xây dựng những căn hộ từ 25m2 dành cho đối tượng nào cần phải nghiên cứu kỹ." - Chánh Văn phòng Hội KTS Việt Nam, KTS Phạm Thanh Tùng |