Hiện tại huyện Mường Khương, Bảo Thắng và thành phố Lào Cai (tỉnh Lào Cai), dứa đang vào thời kỳ chín rộ. Thế nhưng, thay vì niềm vui được mùa nông dân trồng loại quả này lại rớt nước mắt nhìn dứa chín đầy trên nương rẫy mà không có người thu mua chất đống khắp nơi, thậm chí phải đổ đi cả xe tải, làm thức ăn cho trâu bò.
Người dân tiếc ngẩn ngơ trên những nương dứa chín.
Một nông dân trồng dứa ở Bản Lầu (Mường Khương, Lào Cai) than thở, 6 vạn gốc dứa đang vào đợt chín rộ. Song, thay vì bán buôn cho thương lái ngay tại nương rẫy như những năm trước, dịp này vợ chồng chị phải tự vặt dứa chín ra bán lẻ từng quả ở ven đường. Song, số lượng bán mỗi ngày cũng chỉ được vài chục cân, còn lại dứa chín thối trên nương.
Theo các hộ nông dân trồng dứa tại đây, giá dứa giảm còn chưa đầy 2.000 đồng/kg. Với mức giá này, nếu có bán hết thì người trồng dứa vẫn phải bù lỗ khoảng 1.000 đồng/kg.
Do dứa chín mà không có người thu mua nên chất đống khắp nơi, làm thức ăn cho trâu bò.
Nhiều người buôn phải thuê người đem đổ với giá 1,5 triệu đồng cho một xe tải 10 tấn dứa.
Gia đình bà Trương Thị Thơ là một hộ trồng nhiều dứa nhất thôn Na Mạ 2, năm nay gia đình bà trồng 10 vạn gốc, ước tính cho thu hoạch khoảng hơn 50 tấn dứa quả. Những ngày này, dứa đang chín rộ nhưng lượng bán được chỉ tính bằng cân nên bà Thơ như ngồi trên đống lửa.
“Bình quân một vạn gốc dứa đầu tư khoảng 20 triệu đồng. Như gia đình tôi vụ này đầu tư cũng đến hàng trăm triệu đồng. Vậy mà từ đầu vụ thu hoạch đến giờ mới bán được 23 triệu đồng tiền dứa. Giờ các nương dứa đang chín đỏ cả mà không dám thu hoạch về vì chẳng bán được, lại còn tiền thuê nhân công nữa”, bà Thơ buồn bã cho biết.
Một số hộ dân tiếc rẻ, hái dứa đem bán lẻ ven đường.
Ở huyện Bảo Thắng (Lào Cai), nông dân cũng gặp tình trạng tương tự. Dứa quả chín thơm trên nương rẫy nhưng không bán được. Nhiều hộ tiếc của đã tự thu hoạch, sau đó mang ra thành phố Lào Cai và ven đường Quốc lộ 70, 4D, 4E để bán lẻ.
Ông Nguyễn Văn Hùng - Chi cục trồng trọt bảo vệ thực vật Lào Cai thừa nhận, ở Lào Cai người nông dân đang gặp tình trạng dứa được mùa nhưng rớt giá.
Ông cho biết, diện tích trồng dứa toàn tỉnh Lào Cai hiện đạt khoảng 1.200ha, được trồng chính ở các huyện Mường Khương, Bảo Thắng, Bát Xát và TP. Lào Cai. Sản lượng dứa cho thu hoạch lên tới 24.000 tấn.
Theo ông Hùng, những năm trước dứa ở Lào Cai chủ yếu được xuất khẩu sang Trung Quốc qua đường tiểu ngạch. Giá thương lái tới tận ruộng thu mua luôn ở mức 4.000-5.000 đồng/kg, thời điểm trái vụ giá lên tới 6.000 đồng/kg.
Song, năm nay dứa không xuất được sang Trung Quốc, bởi nước này siết chặt nhập tiểu ngạch, trong khi dứa chưa phải là mặt hàng xuất được chính ngạch vào thị trường này.
“Đó là lý do khiến giá dứa giảm xuống còn 1.800-2.000 đồng/kg mà vẫn không có người mua”. Ông nói và cho biết, mùa dứa Lào Cai thu hoạch kéo dài từ tháng 3 đến trung tuần tháng 5 kết thúc, thu hoạch rộ nhất là vào tháng 4.
Năm nay, dứa đầu vụ người nông dân vẫn bán được 4.000-5.000 đồng/kg, nhưng số lượng ít vì chủ yếu bán để ăn tươi. Còn từ cuối tháng 3 đến giờ dứa mất giá mạnh.
"Dứa là cây chủ lực ở địa phương. Song cứ xuất khẩu tiểu ngạch qua Trung Quốc như những năm trước thì không ổn định và có tính rủi ro cao.
Tỉnh đang muốn mời các doanh nghiệp chế biến trong ngành lên Lào Cao liên kết với các hộ nông dân tạo thành chuỗi khép kín từ sản xuất đến chế biến. Làm được như vậy mới ổn định, đem lại thu nhập cao cho bà con, còn bán dứa tươi thì hiệu quả thấp, không bền vững", ông Hùng chia sẻ.
Cũng trong tình trạng với Lào Cai, tại huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) giá dứa cũng giảm mạnh. Hiện mới chỉ là đầu vụ nhưng quả to có giá chỉ khoảng 3.000 - 3.500 đồng/kg, loại nhỏ 1.000 - 1.500 đồng/kg. Huyện Quỳnh Lưu được xem là vựa dứa lớn nhất tỉnh Nghệ An, trong đó tập trung tại một số địa phương xã Tân Thắng với hơn 700 ha, xã Quỳnh Thắng 80 ha, còn lại ở một số xã như Quỳnh Châu, Quỳnh Tân…
