Trước khi rời thủ đô Hà Nội tới TP HCM trong chuyến thăm chính thức Việt Nam, Tổng thống Mỹ Barack Obama có bài phát biểu trước giới trẻ Việt Nam tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia vào trưa ngày 24/5.
Tổng thống Obama phát bểu tại Hội trường Trung tâm Hội nghị Quốc gia |
Đúng 12 giờ 00, Tổng thống Obama cùng đoàn tháp tùng đã bước vào Hội trường Trung tâm Hội nghị Quốc gia trước sự chào đón nồng nhiệt của hàng nghìn người trong khán phòng.
Hàng nghìn người có mặt nghe Tổng thống Obama phát biểu |
Tổng thống Obama đã nói lời chào bằng tiếng Việt: "Chúng tôi xin cám ơn sự chào đón nồng nhiệt mà quý vị đã dành cho chúng tôi. Xin cám ơn sự có mặt của các bạn ở đây. Sự thân thiện của người Việt đã chạm tới trái tim tôi. Nhiều người đưng bên đường, vẫy chào tôi. Đêm qua tôi ăn thử bún chả, và uống vài chai bia Hà Nội. Tôi phải nói rằng tôi chưa từng nhìn thấy nhiều xe máy như vậy ở thủ đô Hà Nội. Tôi chưa từng thử đi ngang qua đường nhưng khi trở lại, tôi hy vọng mình dám bước qua".
Tiếp đó, Tổng thống đọc thuộc những câu thơ trong bài thơ “Thần” Sông núi nước Nam của Thái úy Lý Thường Kiệt: “Sông núi nước Nam vua Nam ở. Rành rành định phận ở sách trời”, khẳng định chủ quyền quốc gia, chủ quyền dân tộc của Việt Nam
"Người Mỹ đã tới để hỗ trợ cuộc kháng chiến của Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc tới tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ, đã trích tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ, mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng, được sống, được tự do và được mưu cầu hạnh phúc", ông nói thêm
Mỹ quan tâm đến sự thay đổi của Việt Nam
Mở đầu bài phát biểu, Tổng thống Obama ca ngợi những nỗ lực của Việt Nam trong quá trình xóa đói giảm nghèo. "Bệnh tật, tỷ lệ tử vong của Việt Nam giảm nhiều, số người tiếp cận y tế, giáo dục, cả em trai và em gái đến trường và trẻ em biết chữ rất cao. Đây là thành công lớn của Việt Nam đã đạt được trong thời gian ngắn. Việt Nam thay đổi và quan hệ hai nước cũng thay đổi và chúng ta đã học được những bài học", ông nói.
Với vai trò tổng thống, chúng tôi muốn tăng cường quan hệ đối tác. Mục tiêu trong chuyến thăm là xây dựng nền tảng cho những mối quan hệ song phương trong tương lai. Hai nước mất nhiều năm để hàn gắn quan hệ, trở thành bạn bè và đối tác. Bài học Việt Mỹ trong chiến tranh sẽ là tấm gương cho cả thế giới. Xây dựng hòa bình và hòa bình luôn tốt hơn chiến tranh. Chúng tôi muốn ưu tiên cho mối quan hệ đối tác toàn diện của Việt Nam. Chúng ta cần hợp tác với nhau nhiều hơn để mang lại thịnh vượng và mang lại cơ hội thực sự cho người dân của chúng ta.
Trong thế kỷ XXI, nền kinh tế thị trường sẽ phát triển và tại những nước có hành lang pháp lý đúng đắn. Do vậy bên cạnh phát triển kinh tế, chúng ta cần đầu tư vào nguồn lực con người. Đó là đào tạo và nuôi dưỡng những con người tài năng. Đây là thế mạnh của Hoa Kỳ có thể hợp tác cùng Việt Nam.
Ghi nhận những người ngã xuống bảo vệ Tổ quốc
Nhắc lại quá khứ, Tổng thống Obama khẳng định chiến tranh chỉ mang lại bi kịch: "Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dẫn lời Tổng thống Jefferson của Mỹ: Chiến tranh, dù ý tưởng cao thượng đến đâu cũng mang đến đau đớn. Ai ai cũng có thể nhận thức được điều này. Dấu vết của chiến tranh vẫn hiện hữu trên đất Mỹ và cả ở trên đất Việt Nam.
Ở nghĩa trang của các bạn, trên những bàn thờ của hàng triệu gia đình, hơn 3 triệu người Việt, cả người lính và thường dân đã thiệt mạng trong chiến tranh. Người Việt và người Mỹ chúng ta phải ghi nhận những người đã ngã xuống để bảo vệ tổ quốc.
Hai thập kỷ qua, Việt - Mỹ đạt được những thành tựu lớn trong quan hệ. Cuộc chiến tranh chia rẽ chúng ta nhưng giờ đây hai nước đã hàn gắn. Chúng tôi quy tập những người Mỹ trong chiến tranh và dò những bãi mìn còn sót lại. Chúng tôi tự hào về những công việc mà chúng ta đã phối hợp với nhau ở Đà Nẵng, sân bay Biên Hòa. Chúng ta cũng không thể để trẻ em mất một phần cơ thể vì những gì còn sót lại trong cuộc chiến.
Quá trình hòa giải của chúng ta không chỉ là giữa những cựu chiến binh. Hai nước chúng ta không nên làm kẻ thù mà cần làm bạn. Thượng nghĩ sĩ Jonh Maken đã nói như vậy với Đại tướng Võ Nguyên Giáp".
Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam thực hiện cam kết trong TPP
"Chúng tôi tiếp tục hợp tác với Việt Nam để khai thác hết tiềm năng hai nước. TPP giúp Việt Nam tăng cường xuất khẩu nhưng cũng có những yêu cầu. Mỹ sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam thực hiện cam kết trong TPP".
"TPP sẽ giúp thúc đẩy hợp tác vùng, giúp người lao động có lương cao hơn, có điều kiện lao động an toàn hơn. Người lao động, tổ chức nghiệp đoàn và bảo vệ được trẻ em, thúc đẩy bảo vệ môi trường, thúc đẩy chống tham nhũng. Đây là hy vọng cho tương lai. Tất cả đều phải tuân thủ cam kết TPP đã đặt ra", tổng thống Mỹ khẳng định.
Nước lớn không được phép bắt nạt các nước nhỏ hơn
Chúng tôi sẽ tiếp tục đào tạo và nâng cấp cho Cảnh sát biển Việt Nam. Hôm qua tôi đã tuyên bố dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương cho Việt Nam. Và chúng tôi mong muốn điều này sẽ thể hiện được rõ Mỹ muốn bình thường hóa hoàn toàn với Việt Nam.
Nói rộng hơn, thế kỷ XX đã dạy cho Việt Nam và cả Mỹ rằng, tất cả các quốc gia đều có chủ quyền, dù lớn hay nhỏ đều được tôn trọng. Các nước lớn không được phép bắt nạt các nước nhỏ hơn. Các tranh chấp phải được giải quyết qua cơ chế hòa bình. Các cơ chế vùng như ASEAN phải được mạnh mẽ hơn. Đây là niềm tin của tôi và là niềm tin của Mỹ. Đây cũng là tuyên bố của tôi khi tới thăm Lào vào năm nay.
Tại Biển Đông, chúng tôi không phải là một bên tranh chấp, nhưng chúng tôi sẽ sát cánh bên các đối tác của chúng tôi để đảm bảo tự do hàng hải, tự do thương mại. Mỹ sẽ tiếp tục cử tàu và cử máy bay tới các vùng biển mà quốc tế cho phép.
Đánh giá cao tầm quan trọng của phụ nữ
Tổng thống thứ 44 của Mỹ khẳng định Đại học Full Bright được thành lập tại Việt Nam sẽ giúp cho các sinh viên, học giả hai nước tập trung vào quản trị doanh nghiệp, hợp tác, công nghệ...
“Chúng ta sẽ nghiên cứu từ thơ của Nguyễn Du, Phan Châu Trinh đến toán học của Ngô Bảo Châu. Chúng tôi khuyến khích cả những phụ nữ tài năng của Việt Nam đảm bảo bình đẳng giới. Từ thời đại Hai Bà Trưng chúng ta thấy rằng phụ nữ Việt Nam luôn mạnh mẽ, kiên cường. Phụ nữ cần có vị trí xứng đáng trong gia đình, trường học, xã hội và chính phủ. Đó là giá trị không chỉ ở Việt Nam mà cả ở Mỹ”, ông Obama nhấn mạnh.
Lạc quan về quan hệ tương lai
Nhìn vào lịch sử và những thách thức đã vượt qua, Tổng thống Obama bày tỏ vui mừng khi đứng đây để nói về nền tảng tương lai. "Chúng tôi vô cùng lạc quan vào tương lai quan hệ hai nước chúng ta. Niềm tin của tôi chính là tin vào tình hữu nghị của chúng ta. Như Trịnh Công Sơn đã viết trong bài Nối vòng tay lớn. Các Việt Kiều ở Mỹ đã rất thành công với các nghề như nhà báo, thẩm phán. Nhiều Việt kiều ở Mỹ thành công. Một người viết thư cho tôi nói rằng ông trưởng thành nhờ giấc mơ Mỹ. Tuy nhiên, người này trăn trở về quê hương để giúp đỡ Việt Nam. Tương lai nằm trong tay các bạn và Mỹ luôn sẵn sàng hỗ trợ các bạn", tổng thống Mỹ phát biểu.
Ngoài ra, ông Obama cũng nói đến việc bảo vệ môi trường, các di sản của Việt Nam như Vịnh Hạ Long, Sơn Đoòng.
"Chúng ta bảo vệ vì tương lai con cháu chúng ta và người Việt Nam cần bảo vệ chính môi trường của mình, chống lại ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, bảo vệ Đồng bằng sông Cửu Long vì đây là nguồn thực phẩm lớn của thế giới", ông nói.