Thương hiệu Việt: góc nhìn từ một số vụ điển hình và kiến nghị hoàn thiện chính sách

Những chiêu trò tinh vi và hậu quả nặng nề

Chiều 26/8, trong khuôn khổ diễn đàn “Hoàn thiện chính sách tài sản trí tuệ – Động lực cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo”, các chuyên gia đã đưa ra một góc nhìn thẳng thắn và đầy trăn trở về thực trạng xâm phạm thương hiệu trong thực tế kinh doanh.

Phát biểu tại diễn đàn, luật sư Mai Thị Thảo (Phó Giám đốc TAT Law Firm) cho biết, chỉ trong nửa đầu năm 2025, hơn 3.270 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả và xâm phạm sở hữu trí tuệ (SHTT) đã bị xử lý. Những con số "biết nói" này không chỉ phản ánh quy mô khổng lồ của vấn nạn, mà còn lột tả mức độ tinh vi, phức tạp và sự liều lĩnh đến khó tin của những kẻ trục lợi. Nếu không có một "lá chắn" pháp lý đủ mạnh và cơ chế thực thi đủ nhanh nhạy, thương hiệu – kết tinh của bao mồ hôi, chất xám sẽ nhanh chóng bị bào mòn, kéo theo sự suy yếu năng lực cạnh tranh và đe dọa trực tiếp đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Luật sư Mai Thị Thảo đã chỉ ra các hình thức xâm phạm rất đa dạng, từ việc sao chép bao bì, mẫu mã sản phẩm, giả mạo tên thương mại chỉ khác một vài ký tự, đến việc gắn nhãn hiệu nổi tiếng lên hàng kém chất lượng. Đáng chú ý là cả việc nhanh tay đăng ký trước nhãn hiệu của đối thủ tại Cục SHTT, và sự bùng nổ của hàng giả, hàng nhái trên các nền tảng thương mại điện tử.

Luật sư Mai Thị Thảo nhấn mạnh, chỉ khi luật pháp đủ mạnh, thực thi đủ nhanh, và doanh nghiệp đủ chủ động, thương hiệu Việt mới thực sự trở thành giá trị bền vững trong nền kinh tế sáng tạo

Hậu quả không chỉ dừng lại ở việc sụt giảm doanh thu hay mất thị phần. Nghiêm trọng hơn, nó làm tổn hại sâu sắc đến uy tín, niềm tin của khách hàng, vốn là giá trị cốt lõi của mọi thương hiệu.

“Câu chuyện của Nhựa Bình Minh, một thương hiệu gần 50 năm, phải "học cách trở thành luật sư bất đắc dĩ" để bảo vệ cái tên của mình, hay trường hợp Vietnam Airlines chậm trễ đăng ký thương hiệu "Viet Air" và mất đi cơ hội, là những minh chứng đau lòng” - luật sư Mai Thị Thảo dẫn chứng.

Cần bảo vệ "chất xám" của doanh nghiệp Việt

Thực tế cho thấy, việc xử lý xâm phạm thương hiệu đang đối mặt với vô vàn thách thức, từ việc nhận diện hành vi tinh vi, thu thập chứng cứ phức tạp trong môi trường số, đến những hạn chế về pháp lý và năng lực thực thi.

Để khắc phục những điểm nghẽn này, luật sư Mai Thị Thảo đưa ra các kiến nghị như: Tăng cường Tòa chuyên trách về SHTT, đảm bảo đủ nhân lực chuyên sâu, quy trình nhanh gọn; Phát triển cơ chế giám định độc lập, phá vỡ thế độc quyền, tăng tốc quá trình giám định; Nâng cao chế tài xử phạt, mức phạt cần đủ nghiêm khắc để thực sự răn đe; Tăng cường phối hợp liên ngành, thiết lập quy chế rõ ràng và cơ sở dữ liệu chung về vi phạm; Doanh nghiệp chủ động, coi bảo vệ thương hiệu là chiến lược sống còn, song hành với kinh doanh.

Bảo vệ thương hiệu không chỉ là lợi ích riêng của doanh nghiệp, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội, nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, duy trì môi trường kinh doanh lành mạnh và khẳng định năng lực cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế.

"Chỉ khi luật pháp đủ mạnh, thực thi đủ nhanh, và doanh nghiệp đủ chủ động, thương hiệu Việt mới thực sự trở thành giá trị bền vững” - luật sư Mai Thị Thảo nhấn mạnh.