Mỗi năm, đến mùa Vu lan báo hiếu, nhiều người lại phát nguyện ăn chay, phóng sinh để cầu an lành cho cha mẹ. Phóng sinh vốn dĩ là một nét đẹp tín ngưỡng tôn giáo, nhưng thói quen "phóng sinh cho có lệ" của nhiều người lại khiến nét đẹp này trở thành hành động "sát sinh". Phúc đâu chưa thấy, chỉ thấy tội trước mắt!
Infonet đưa tin, nhiều người lên chùa còn chứng kiến hiện tượng người bán chim phóng sinh cắt cụt cánh chim, làm cho chim yếu rồi đem bán cho khách đi chùa làm lễ phóng sinh. Nhưng số con bay được thì ít mà số con chết hoặc bị bắt trở lại thì nhiều. Trước những hình ảnh phản cảm đó có rất nhiều ý kiến phản đối nhưng tình trạng này vẫn diễn ra nhất là dịp lễ, Tết và Rằm tháng Bảy ở nhiều nơi.
Tại một góc chùa, khi bên trong lâm râm lời khấn nguyện thì bên ngoài, nhiều chú chim phóng sinh đã chết khô. Ảnh: Ngôi sao.
Tại chùa Ngọc Hoàng (quận 1 - TP HCM), quang cảnh cũng không khá hơn. Đại diện Ban quản lý chùa Ngọc Hoàng cho biết: "Việc bán vật để phóng sinh đã là không nên, vì chim cá đang tự do lại bắt chúng về để phục vụ cho việc thả đi thì thật là vô lý, nhà chùa khuyên phật tử không nên làm chuyện này. Nhưng mà khách cứ tự ý mang nào rùa, ba ba, cá, chim đến chùa làm lễ phóng sinh, rồi “phóng” hết vào hồ nước tại chùa". Sự thiếu hiểu biết của khách viếng chùa khiến hồ nước tại chùa Ngọc Hoàng mỗi dịp lễ lớn hầu như đều bị ô nhiễm, cá phóng sinh lại phơi bụng nổi lềnh bềnh, khiến nhà chùa dở khóc dở cười, theo Kiến thức.
Xét về đạo lý nhà Phật, việc "phóng sinh tiếp tay cho sát sinh" không những là tạo nghiệp cho những người buôn bán con vật, mà người phóng sinh thiếu hiểu biết còn khiến nghiệp chồng thêm nghiệp. Ảnh minh họa/ Báo Đà Nẵng.
Tiến sĩ Phật học, sư cô Nguyên Hương cho biết, việc bắt chim, đánh cá vì mưu sinh là việc làm không có lựa chọn khác cho một số người. Họ vì nghề nghiệp kiếm ăn và nuôi sống gia đình mà làm... nhiều khi miễn cưỡng. Nhưng những người chờ sẵn để bắt những con cá, con chim phóng sinh để trục lợi thì đó là việc làm tham lam và thiếu hiểu biết trầm trọng, có thể gọi là ác nghiệp.
Theo TS. Nguyên Hương, người đi chùa hay có ý định làm lễ phóng sinh không nên mua từ những người này, không được tiếp tay cho những kẻ cơ hội trục lợi từ hành động mang tính từ bi của mình.
Phóng sinh đúng cách
Trong đạo Phật, về mặt hình thức phóng sinh có nghĩa là mình đừng có cùm kẹp mà để cho các loài vật được tự do. Còn về nghĩa bóng, phóng sinh là phóng thích những cái tâm ô uế như cái tâm tham, cái tâm đố kị, hơn thua và thù hận... ra khỏi con người chứ không phải là mua mấy con chim, con cá đem đi thả. Hiểu như vậy là rất hình thức và thô thiển.
Trên thực tế, có rất nhiều chùa phản đối việc phật tử phóng sinh sai cách. Thượng tọa Thích Chơn Không - trụ trì ngôi chùa Thiên Tôn (quận 5 - TP HCM) trả lời báo Kiến Thức: "Nói không khuyến khích phóng sinh là không phải, phóng sinh là từ bi tốt đẹp. Thế nhưng, nhiều người không thấu rõ đạo lý rằng: chim bay trên trời, cá bơi dưới nước vốn dĩ chẳng cần ai phải phóng sinh. Việc bắt chúng về để phục vụ cho nhu cầu phóng sinh rất trái với tự nhiên. Và nhiều người nhất thời chưa nhận thức được, đến lúc cần làm lễ lại cứ nghĩ bỏ tiền ra mua là xong. Như vậy là tiếp tay thêm cho cảnh bán buôn con vật phóng sinh tràn lan như hiện nay và đó là vô tình mang tội ác chứ không phải là phúc đức".
Phóng sinh vốn là một nét đẹp tín ngưỡng tôn giáo, đừng để sự thiếu hiểu biết khiến hành động này trở nên phản cảm. Ảnh: Phong Thủy
Báo hiếu và phóng sinh thì có thể làm được bất cứ đâu, bất kỳ mùa nào không kể là tháng 7, tháng giêng hay Phật đản. Ngoài ra, cách phóng sinh hiệu quả nhất trong hoàn cảnh “phóng sinh bị biến tướng” hiện nay là ăn chay và không sát sinh. Hòa thượng Thích Chơn Không nói: "Ăn chay, không sát sinh chính là cách phóng sinh gián tiếp. Phật tử có lòng nên ăn chay, làm từ thiện phát cơm chay tại các bệnh viện, khu người dân nghèo khổ. Vậy là vừa giúp họ một bữa cơm, vừa khuyến khích họ ăn chay, phát tâm từ bi. Phật tử làm được như vậy thì không cần làm lễ phóng sinh phô trương, không cần thực dụng đi tìm bắt vật phóng sinh thì tâm đã thanh tịnh, phúc đức cũng đầy hơn".
Sư cô Nguyên Hương cũng cho hay: "Thay vì phóng sinh theo kiểu nghi lễ, chỉ nên phóng sinh tùy duyên, nghĩa là thấy chúng đang gặp nạn thì cứu giúp ngay khi đó. Ví dụ như việc giúp một chú chó bị dính băng dính vào miệng đến hoại tử trong thời gian qua, giúp một con chim sập bẫy đang đau đớn, mua một con thú rừng bị bắt để trả lại sự sống cho nó…Những trường hợp khẩn cấp như vậy, chúng ta phải hành động ngay chứ không cần phải đem vào chùa làm các nghi lễ, hình thức".
