Lý giải nguyên nhân "hồ nước chết" bên sông Chà Và

Năm 2007, các nhà máy chế biến hải sản đóng tại xã Tân Hải (huyện Tân Thành, Bà Rịa - Vũng Tàu) đi vào hoạt động cũng là lúc môi trường khu vực chịu nhiều ảnh hưởng. Tình trạng xả thải chưa qua xử lý khiến hồ nước rộng trên 10 ha phía sau các nhà máy trở thành hồ chết.

Bên trong cống xả số 6 của công trình thủy lợi toàn nước thải màu đỏ. Ảnh: Ngọc An.

Theo ông Nguyễn Thành An, cán bộ phụ trách giao thông, thủy lợi xã Tân Hải, những năm chưa xảy ra việc xả thải, vùng nước phía sau các nhà máy được thiết lập hệ thống đê ngăn cách với sông Chà Và. Từ đó hình thành hồ rộng lớn với chức năng xả lũ về mùa mưa và ngăn sự xâm nhập mặn vào vùng đất nông nghiệp. Hiện nay, hồ không còn công năng như thiết kế ban đầu mà trở thành khu vực chứa nước thải khổng lồ của các nhà máy.

Nước tại đây luôn có màu đỏ, nhiều khu vực xuất hiện lớp váng màu trắng trên bề mặt và quanh năm bốc mùi hôi thối. Ông Đặng Công Thảo 50 tuổi, ngụ tổ 10, thôn Cát Hải (xã Tân Hải) nói: “Ngày xưa trong hồ có cây ngập nước, cá tôm và các loại hải sản nhiều vô kể. Giờ không những hải sản bị tuyệt diệt mà cỏ cây cũng không sống nổi. Khu vực nước ngập của sông Chà Và sát chân đê cũng không còn tôm cá”.

Cũng theo ông Thảo, mùi hôi từ hồ bao trùm vùng rộng lớn, cách xa 5 km vẫn có thể cảm nhận được. Đặc biệt vào đêm khuya và rạng sáng, hồ bốc lên mùi hôi của hóa chất. Nhiều khả năng các nhà máy chọn thời điểm đó xả thải.

Hồ nước độc rộng 10 ha nằm bên bờ sông Chà Và đang trở thành mối nguy hại cho môi trường. Tháng 9/2015, nước từ hồ này tràn ra sông qua hệ thống cống xả số 6 (xã Tân Hải) khiến hàng chục hộ nuôi cá bè ở lưu vực thuộc xã Long Sơn (TP Vũng Tàu) gánh hậu quả. Theo thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, có khoảng 140 tấn cá của 33 hộ dân bị bị chết, gây thiệt hại trên 18 tỷ đồng.

Viện Môi trường và tài nguyên lấy mẫu nước xét nghiệm và kết luận, hoạt động xả thải của các công ty chế biến hải sản qua cống số 6 chiếm 75% trong các nguyên nhân gây hải sản chết hàng loạt.

Cư dân làng bè Dương Văn Hùng - người bị thiệt hại 1,3 tỷ đồng trong thảm họa xả thải tháng 9/2015 lo ngại: “Hồ nằm ở thượng nguồn Chà Và nên nước thải rò rỉ hoặc nếu bị ai đó mở cống xả lén thì ngư dân chúng tôi gánh hậu họa. Chừng nào nguồn nước ấy chưa được xử lý thì chúng tôi còn mất ăn, mất ngủ, mất tài sản”.

Một góc hồ thủy lợi chứa nước thải độc hại của 14 nhà máy chế biến hải sản tại xã Tân Hải (huyện Tân Thành). Ảnh: Ngọc An.

Để tạm ngăn nước độc đổ ra sông Chà Và, Trạm quản lý - khai thác công trình thủy lợi huyện Tân Thành cắt cử nhân viên, lập chốt canh giữ ở khu vực cống xả số 6.