Tết Đoan Ngọ 2025 vào ngày nào?
Tết Đoan Ngọ (cũng có nơi gọi là Tết Đoan Dương) diễn ra vào ngày 5/5 âm lịch hằng năm. Năm 2025, tết Đoan ngọ sẽ rơi vào thứ Bảy, ngày 31/5 dương lịch.
Đây là ngày lễ truyền thống ở một số quốc gia châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Việt Nam. Ngày lễ này ở các nước có nhiều điểm khác biệt, mang ý nghĩa khác nhau. Người dân ở mỗi quốc gia lại tổ chức các hoạt động khác nhau trong ngày này.
Tết Đoan ngọ xuất phát từ điển tích trong dân gian. Điển tích này có nhiều dị bản khác nhau. Theo đó, vào một năm, những người nông dân đang ăn mừng vì được mùa thì sâu bọ bất ngờ kéo đến.
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Dân làng đau đầu không biết làm cách nào để có thể giải quyết được nạn sâu bọ này, bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới tự xưng là Đôi Truân.
Ông lão Đôi Truân chỉ cách cho dân chúng, mỗi nhà lập một đàn cúng đơn giản gồm bánh gio, trái cây. Người dân làm theo, chỉ một lúc sau, sâu bọ bay đi.
Ông lão bảo thêm: "Sâu bọ hằng năm vào ngày này rất hung hăng. Mỗi năm vào đúng ngày này, cứ làm theo những gì ta đã dặn thì sẽ trị được chúng".
Dân chúng biết ơn định cảm tạ nhưng ông lão đã đi đâu mất. Để tưởng nhớ sự việc trên, dân chúng đặt tên cho ngày này là tết Diệt sâu bọ, có người gọi là tết Đoan ngọ, vì giờ cúng thường vào giữa giờ Ngọ (từ 11-13h).
Cúng Tết Đoan ngọ 2025 vào giờ nào?
Năm 2025, Tết Đoan ngọ rơi vào thứ Bảy ngày 31/5 Dương lịch. Việc chọn giờ cúng trong ngày này cũng mang ý nghĩa đặc biệt và có ảnh hưởng không nhỏ đến sự linh thiêng của lễ cúng.
Theo sách "Tìm hiểu văn hóa Phương Đông 365 ngày" của tác giả Thiên Nhân, Nhà xuất bản Thanh Hóa, năm 2025, một số khung giờ hoàng đạo để thực hiện lễ cúng vào ngày Tết Đoan Ngọ bao gồm: giờ Ngọ (11h - 13h), giờ Mão (5h - 7h), và giờ Thân (15h - 17h). Trong số những khung giờ này, giờ Ngọ (11h - 13h) được xem là thời điểm đẹp nhất để tổ chức lễ cúng. Giờ Ngọ được coi trọng vì đây là lúc nóng bức nhất và có nhiều dương khí nhất trong ngày.
Mặc dù vậy, các gia đình vẫn có thể linh động lựa chọn thời điểm cúng tùy theo điều kiện sinh hoạt riêng. Điều quan trọng nhất là sự thành tâm của gia đình và không gian yên tĩnh khi thực hiện nghi lễ.
Gợi ý mâm lễ cúng Tết Đoan ngọ
Mâm cúng Tết Đoan ngọ thường bao gồm các lễ vật phổ biến như hoa tươi, trái cây, vàng mã, hương, nước sạch, cùng với những món ăn như cơm rượu nếp, chè, và các loại hoa quả có vị chua. Tuy nhiên, ở mỗi vùng miền sẽ có sự khác biệt về lễ vật trong mâm cúng thể hiện văn hóa ẩm thực đa dạng và độc đáo.
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Ở miền Bắc, mâm cúng Tết Đoan ngọ thường có thêm bánh gio, một loại bánh đặc trưng của vùng này. Bánh được làm từ gạo nếp ngâm cùng nước gio của các loại lá cây khô, sau đó được gói lại trong lá chuối và đem luộc. Món bánh gio không chỉ có hương vị thơm ngon độc đáo mà còn tượng trưng cho sự trong sạch, thanh khiết. Các loại hoa quả có vị chua như mận, vải cũng thường xuất hiện trong mâm cúng của người Bắc.
Ngoài các loại quả truyền thống, cơm rượu nếp là một trong những món không thể thiếu. Cơm rượu nếp được làm từ gạo nếp lên men, có vị ngọt nhẹ, dẻo quánh thường được ăn vào buổi sáng sớm của ngày Tết để giúp “diệt sâu bọ”.
Người dân miền Trung cũng có cách bài trí mâm cúng với món thịt vịt, bởi theo quan niệm dân gian, tháng 5 Âm lịch thời tiết nắng nóng, ăn thịt vịt với tính hàn sẽ giúp cơ thể trở nên mát mẻ hơn. Thịt vịt không chỉ là một món ăn thanh mát mà còn tốt cho sức khỏe. Các gia đình thường làm nhiều món từ vịt, đặc biệt là tiết canh vịt. Không chỉ có miền Trung ăn thịt vịt vào Tết Đoan ngọ, mà hiện nay nhiều địa phương cũng ưa chuộng món thịt vịt vào ngày này.
Đặc biệt, chè kê là món ăn không thể thiếu trong mâm cúng của người Huế vào dịp Tết Đoan ngọ. Hạt kê được ngâm cho mềm, sau đó đun sôi cho đến khi sền sệt và hòa quyện cùng nước đường với chút gừng tạo nên vị ngọt thanh và hương thơm dịu. Chè kê không chỉ tạo nên hương vị độc đáo mà còn mang đậm bản sắc văn hóa xứ Huế.
Ở miền Nam, một món ăn đặc biệt thường xuất hiện trong mâm cúng Tết Đoan ngọ là chè trôi nước. Món ăn này được làm từ bột nếp, với nhân bên trong là đậu xanh, ăn kèm cùng nước đường hoặc nước cốt dừa đun đường. Viên chè trôi nước tròn đầy, mềm mịn tượng trưng cho sự viên mãn, trọn vẹn và mang ý nghĩa sâu sắc về sự sum vầy, đoàn tụ.
Ngoài ra, người miền Nam còn cúng món bánh ú bá trạng có nguồn gốc từ người Hoa. Bánh này kích thước nhỉnh hơn bánh ú tro, được kết hợp nhiều loại nhân đa dạng, gói ghém cẩn thận trong lớp lá trước khi được hấp hoặc luộc chín.
Một số lưu ý cúng mùng 5/5
Nếu cúng cả hai nơi (trong nhà và ngoài sân), nên cúng trong nhà trước để tỏ lòng hiếu kính với tổ tiên.
Tuyệt đối không ăn hoặc chia lộc khi nghi lễ chưa hoàn tất.
Mâm lễ không nên đặt quá thấp, tránh đặt mâm lễ ở nơi ẩm thấp hoặc thiếu sạch sẽ như gần nhà vệ sinh, hố ga,…
Giữ sự sạch sẽ, trang nghiêm, tránh tiếng ồn, nói cười trong khi hành lễ.
Sau khi cúng xong, cần hóa vàng và hạ lễ theo đúng nghi thức, tránh làm qua loa hoặc bỏ sót các bước quan trọng.