Phát triển nhà ở xã hội: bài toán khó cần nhiều giải pháp đồng bộ

Đồng thời 3 khu NƠXH tập trung còn lại tại các xã: Cổ Bi (huyện Gia Lâm); Đại Mạch, Mai Lâm (huyện Đông Anh); và Ngọc Hồi (huyện Thanh Trì), quy mô 160ha cũng sẽ tiếp tục triển khai. Như vậy, theo kế hoạch này, TP sẽ có khoảng 57.170 căn hộ đáp ứng các chỉ tiêu được giao trong cả giai đoạn 2021 - 2030.

Ngoài ra, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, TP cũng đã bố trí thêm 15 quỹ đất, quy mô 1.500ha để chuẩn bị cho các dự án NƠXH trong thời gian tới.

“Chúng tôi đánh giá cao những nỗ lực của chính quyền TP Hà Nội, trong việc bố trí quỹ đất dành cho công tác đầu tư phát triển NƠXH. Trước tình trạng nguồn cung nhà ở giá rẻ, NƠXH khan hiếm, giá bán nhà liên tục “leo thang” vượt qua khả năng tài chính của đại bộ phận người dân thu nhập thấp, thu nhập trung bình; thì đây được xem là tin vui dành cho người thu nhập thấp đang sinh sống tại địa bàn để có thêm cơ hội tạo lập chỗ ở” - Phó Chủ tịch Câu lạc bộ BĐS Hà Nội Nguyễn Thế Điệp đánh giá.

Tuy nhiên, theo ông Đậu Minh Thanh - Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng Công ty HUD, việc bố trí được quỹ đất để đầu tư xây dựng NƠXH mới chỉ là bước đi đầu tiên, còn quá trình triển khai thực tiễn vẫn sẽ còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, vì vậy cần phải đồng bộ nhiều giải pháp. Cụ thể, Chính phủ cần xem xét cho phép áp dụng quy định về miễn tiền sử dụng đất tại Luật Đất đai 2024 và Luật Nhà ở 2023 đối với các dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày Luật Nhà ở 2023 có hiệu lực.

Cùng đó, về phần lợi nhuận bù đắp từ phần 20% đất thương mại sang giá bán, trong trường hợp địa phương chưa xác định được tiền sử dụng đất, thì cho phép nhà đầu tư chủ động tính toán và so sánh với giá trị tiền sử dụng đất tạm tính theo bảng giá đất công bố của địa phương ở thời điểm tính toán, làm cơ sở để chấp thuận giá bán nhà ở hình thành trong tương lai của dự án, nếu lợi nhuận từ phần 20% thấp hơn so với giá trị tiền sử dụng đất phải nộp theo quy định thì nhà đầu tư sẽ chịu phần tổn thất chi phí này.

Về lựa chọn nhà đầu tư, cần áp dụng phương thức chỉ định thầu đối với dự án đã có nhà đầu tư đáp ứng đầy đủ điều kiện (theo xếp hạng theo thang điểm thông qua việc đánh giá hồ sơ năng lực, kinh nghiệm...) hoặc rút ngắn quy trình đấu thầu bằng cách giảm bớt các thủ tục, thời gian. Đồng thời xem xét nếu chủ đầu tư khu đô thị, khu nhà ở có quỹ đất, mà đủ năng lực và có nguyện vọng đầu tư NƠXH thì tổ chức điều chỉnh để giao chủ đầu tư đó triển khai, nhằm nhanh chóng khai thác quỹ đất hiện có.

Ở khía cạnh khác, chuyên gia kinh tế TS Vũ Đình Ánh cho rằng, bên cạnh việc phải “nới rộng” các quy định pháp lý dành cho NƠXH, thì công tác quản lý cũng rất quan trọng, để NƠXH được xây dựng lên phục vụ đúng người, đúng đối tượng. Bởi thời gian vừa qua, người dân thuộc diện được ưu tiên mua NƠXH gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận, một phần do thu nhập không đủ để chi trả; trong khi DN đầu tư NƠXH lại vi phạm quy định khi duyệt hồ sơ bán nhà không đúng đối tượng.