Hiện nay, chuyện các chủ dự án bất động sản và cư dân (khách hàng) xảy ra tranh chấp về các loại phí dịch vụ, diện tích sử dụng chung, riêng, đặc biệt là việc các chủ đầu tư đã “quỵt” các loại hạ tầng (công viên, trường học, trạm y tế…) để bớt chi phí đầu tư, tăng thêm lợi nhuận khá phổ biến.
Nhiều chủ đầu tư khi mới làm dự án thì vẽ quy hoạch đầy đủ các loại hạ tầng tiện ích để qua “cửa” duyệt dự án; đồng thời có cơ sở để nâng giá trị gia tăng của dự án lên và “dụ” khách hàng mua sản phẩm. Song, khi chủ đầu tư đã bán hết sản phẩm thì việc hoàn tất hạ tầng đúng nội dung quy hoạch phê duyệt thì quả là khó hơn cả lên… trời!
 |
| Đất quy hoạch công viên tại KDC Nam Long, trở thành quán cà phê và garage xe ô tô. |
Cần phải nói, khi thực hiện dự án nhà ở, chung cư theo Nghị định số 71/2010/NĐ-CP của Chính phủ, các chủ đầu tư đều được hưởng chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật, được lựa chọn hình thức quản lý dự án. Vì vậy, khi hoàn thành, chủ đầu tư cũng phải thực hiện các nghĩa vụ ngược lại như: tổ chức thực hiện các hoạt động dịch vụ quản lý, sử dụng nhà ở, hệ thống hạ tầng kỹ thuật và các dịch vụ khác có liên quan trong phạm vi dự án.
Tổ chức quản lý an ninh trật tự khu vực dự án đã đưa vào khai thác sử dụng và kinh doanh khi chưa chuyển giao việc quản lý hành chính cho chính quyền địa phương. Song, trên thực tế, không ít chủ đầu tư không hoàn thành tốt nghĩa vụ và trách nhiệm liên quan đến các dự án, theo đúng luật định.
Tại Khu dân cư Nam Long của Công ty Cổ phần đầu tư Nam Long (đường Trần Trọng Cung, phường Tân Thuận Đông, quận 7) từ nhiều năm nay, người dân đã yêu cầu chủ đầu tư phải “trả lại” các hạ tầng, tiện ích (công viên, trạm y tế, trường học) như thiết kế ban đầu. Nhưng mỗi khi người dân nhắc đến vấn đề “nhạy cảm” này, trong các cuộc họp ba bên giữa cư dân, chủ đầu tư và chính quyền địa phương thì chỉ nhận được câu trả lời né tránh hoặc im lặng!
Tương tự, dự án khu dân cư Nhất Lan của Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng Bình Chánh (BCCI) nằm tại ấp 4, phường Tân Tạo, quận Bình Tân, với khoảng 2.300m2 đất công viên chưa được bồi thường; dự án khu dân cư bắc kênh Lương Bèo (phường Tân Tạo A, quận Bình Tân) với gần 5.000m2 đất cây xanh chưa bồi thường; khu dân cư An Lạc với 1.500m2 đất cây xanh và khoảng 4.600m2 đất nhà trẻ, mẫu giáo...
Trong khoảng thời gian từ năm 1997 - 2003, BCCI được các cơ quan chức năng giao hơn 20 dự án với khoảng 3.900.000m2 đất để làm khu dân cư ở huyện Bình Chánh cũ (nay thuộc quận Bình Tân và huyện Bình Chánh). Đa số các khu dân cư là những khu nhà ở liên kế, chủ đầu tư làm hạ tầng và chuyển nhượng quyền sử dụng nền đất cho khách hàng.
Theo kết quả kiểm tra của Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh trong năm 2015, tình trạng các hạng mục hạ tầng dở dang xảy ra tại nhiều dự án của BCCI. Cụ thể, gần chục dự án chưa bồi thường giải phóng mặt bằng xong mặc dù đã được giao đất hơn 15 năm. Phần lớn diện tích đất chưa bồi thường rơi vào vị trí làm công viên cây xanh, trường học theo quy hoạch được duyệt.
Sở Xây dựng cũng kiểm tra nhiều diện tích đất làm công viên cây xanh, trường học đã được bồi thường, giải phóng mặt bằng xong nhưng chủ đầu tư không xây dựng các công trình công cộng theo quy hoạch mà sử dụng vào các mục đích riêng như: làm sân tennis, cho thuê đất làm quán cà phê, quán ăn, bãi giữ xe...
Có gần chục dự án chưa được đầu tư, năm dự án đầu tư chưa hoàn chỉnh hệ thống trường học, nhà trẻ, trạm y tế với hơn 15 công trình. Nhiều hạng mục hạ tầng kỹ thuật của các dự án chưa hoàn thiện hoặc đã xây dựng xong nhưng bị xuống cấp nghiêm trọng.
Những sai phạm của chủ đầu tư dự án chậm bị xử lý hoặc xử lý thiếu nghiêm minh sẽ tạo ra những tiền lệ xấu trong quản lý đầu tư xây dựng dự án, gây giảm sút lòng tin của người dân về kỷ cương pháp luật. Đối với các trường hợp nêu trên, cơ quan chức năng như: Sở Xây dựng, UBND các quận, huyện phải có các chế tài mạnh mẽ, quyết liệt với chủ đầu tư dự án. Đó là xử phạt nặng, không cấp phép cho dự án mới khi chưa hoàn thành các hạng mục của dự án cũ, công bố thông tin sai phạm trên truyền thông đại chúng...).
Ngược lại, nếu cơ quan chức năng chỉ tiến hành “xử lý” vi phạm theo kiểu “giơ cao đánh khẽ” thôi. Khi đó, quyền lợi chính đáng của người dân không biết sẽ bị “treo” đến bao giờ?
