Miễn tiền sử dụng đất với các lô liền kề đất ở là chìa khoá cân bằng lợi ích!

Giữa bối cảnh đó, luật sư Trương Anh Tú (Chủ tịch TAT Law Firm) kiến nghị miễn toàn bộ tiền sử dụng đất đối với các lô đất liền kề mà người dân đã sinh sống ổn định. Đề xuất này không chỉ nhằm giảm gánh nặng tài chính mà còn hướng tới một nguyên tắc định giá đất tiệm cận công bằng và khả năng chi trả của số đông người dân…

Kiến nghị miễn hoàn toàn với đất liền kề đất ở

Phát biểu tại Hội thảo "Giá đất, thuế đất... thế nào cho hợp lý?" do Báo Thanh Niên tổ chức vừa qua, luật sư Trương Anh Tú khẳng định, ủng hộ mạnh mẽ việc xóa bỏ khung giá đất tồn tại suốt hơn 30 năm. Theo ông, bỏ khung giá là hợp lý và cần thiết để đất đai tiệm cận thị trường, song “không nhất thiết phải chạy theo giá thị trường bằng mọi giá”. Bởi lẽ, sau khi luật ra đời, giá đất tăng mạnh dẫn đến hệ quả người trẻ không mua nổi nhà, doanh nghiệp khó triển khai dự án do tiền sử dụng đất quá cao, lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng.

“Giá đất phải hợp lý, tiếp cận theo công lý, không phải để tối đa hóa thu ngân sách hay lợi nhuận doanh nghiệp. Ngay từ thời điểm Luật Đất đai 2024 được Quốc hội thông qua, tôi đã từng cảnh báo: nếu không kiểm soát tốt bảng giá đất hàng năm, thì nguy cơ đẩy mặt bằng giá bất động sản lên cao là điều khó tránh khỏi. Và thực tế đang xảy ra: tại nhiều địa phương, giá đất đã tăng nhanh, kéo theo một loạt hệ lụy, từ áp lực nghĩa vụ tài chính của người dân đến sự chênh lệch trong bồi thường giải phóng mặt bằng và rủi ro mất cân bằng thị trường. Nay, khi Chính phủ chính thức mở lại quy trình sửa đổi Luật Đất đai, chúng ta có cơ hội để điều chỉnh lại cách xây dựng và áp dụng bảng giá đất, để công cụ này không trở thành chiếc “đòn bẩy méo mó” mà là một “bàn đạp cân bằng” cho phát triển” - luật sư Trương Anh Tú nói.

Luật sư Trương Anh Tú - Chủ tịch TAT Law Firm kiến nghị miễn toàn bộ tiền sử dụng đất với các lô liền kề đất ở. Ảnh: NVCC

Đi sâu vào vấn đề tiền sử dụng đất, luật sư Trương Anh Tú cho biết, trong rất nhiều trường hợp “chuyển mục đích sử dụng đất”, người dân không thực sự “mua” đất từ Nhà nước - mà chỉ đang hoàn thiện pháp lý cho quyền sử dụng đất có thật, hợp lý từ lâu đời: “Đã có trường hợp người dân ở Nghệ An phải đóng tới 4,5 tỷ đồng để chuyển đổi từ đất vườn sang đất ở, hay người dân Đông Nam bộ đành rút lại hồ sơ vì số tiền thuế vượt quá khả năng tài chính. Đây chính là những điển hình cho sự bất hợp lý khi áp dụng mức thu tiền sử dụng đất cho những tài sản đã gắn liền với cuộc sống của người dân” - luật sư Trương Anh Tú dẫn chứng.

Từ lập luận này, luật sư Trương Anh Tú kiến nghị, miễn toàn bộ tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích đối với đất vườn liền kề, nơi người dân đã sinh sống và canh tác ổn định; mở rộng chính sách miễn giảm không chỉ cho người nghèo, mà cả những hộ có khả năng tài chính hạn chế, nhất là khi đó là bất động sản đầu tiên dùng để ở; miễn toàn phần nghĩa vụ tài chính đối với nhà ở xã hội, nhà tái định cư, nhà công vụ – vì đây là các loại hình phục vụ chính sách, không thể đánh đồng với dự án thương mại; thiết lập cơ chế giãn, hoãn, chia kỳ nộp tiền sử dụng đất, giúp người dân có thời gian cân đối tài chính, tránh tình trạng phải bán tháo tài sản hoặc “mua lại” chính mảnh đất của mình bằng cái giá không thể gánh nổi.

Hướng tới bảng giá đất khả thi và bền vững

Để kiến nghị miễn tiền sử dụng đất liền kề thực sự phát huy hiệu quả và tạo tiền đề cho một hệ thống định giá đất công bằng, luật sư Trương Anh Tú cũng đưa ra nhóm giải pháp và kiến nghị toàn diện về quy trình định giá.