Tân Hiệp Phát – cỗ máy hái ra tiền
Là tập đoàn nước giải khát hàng đầu Việt Nam, "Sự cố con ruồi" xảy ra vào đầu năm 2015 là một bước ngoặt lớn đối với Tân Hiệp Phát, đi kèm với nó là những hệ quả tiêu cực về sụt giảm doanh số cũng như phản ứng không tích cực từ một bộ phận lớn người tiêu dùng.
Trước "sự cố con ruồi", thời điểm năm 2014, Tân Hiệp Phát đạt gần 7.000 tỷ đồng doanh thu; lãi trước thuế 930 tỷ và lãi sau thuế 730 tỷ đồng. Với những con số này, Tân Hiệp Phát là một trong những doanh nghiệp tư nhân có doanh thu cũng như lợi nhuận lớn nhất Việt Nam cũng như là một trong những công ty lớn nhất trong ngành đồ uống không cồn.
Kể từ khi xảy ra "sự cố con ruồi", doanh thu của Tân Hiệp Phát ghi nhận giảm trong 2 năm liên 2015-2016 trước khi tăng trưởng trở lại vào năm 2017, đạt 5.300 tỷ đồng. Tuy nhiên, sự sụt giảm này nhiều khả năng chỉ mang tính kỹ thuật do việc điều chuyển hoạt động sản xuất sang công ty Number One Hà Nam tại miền Bắc khi nhà máy mới tại đây đi vào vận hành.
Trong giai đoạn 2014-2017 thì ngoại trừ năm 2016, doanh thu cộng ngang của Tân Hiệp Phát và Number One Hà Nam đều đạt xấp xỉ 7.000 tỷ đồng.
Trong khi doanh thu đi ngang thì tổng lợi nhuận của cả 2 công ty lại liên tục tăng lên. Lợi nhuận trước thuế từ mức hơn 900 tỷ đồng năm 2014 đã tăng gấp đôi lên 1.840 tỷ đồng vào năm 2017. Bên cạnh tăng trưởng từ hoạt động kinh doanh chính, việc lợi nhuận của nhóm Tân Hiệp Phát tăng vọt trong năm 2017 còn do phát sinh một khoản thu nhập bất thường gần 300 tỷ đồng.
Loại trừ khoản thu nhập bất thường trên, tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu năm 2017 của nhóm Tân Hiệp Phát đạt 22% - chỉ đứng sau Vinamilk (24%) và xếp trên nhiều doanh nghiệp lớn khác trong ngành thực phẩm - đồ uống như Habeco, Masan Consumer, Vinacafe Biên Hòa...
Với lợi nhuận dồi dào, các doanh nghiệp lớn trong ngành thực phẩm - đồ uống cũng thường là những "ông vua" tiền mặt với lượng tiền mặt và tiền gửi ngắn hạn lên tới vài nghìn, thậm chí cả chục nghìn tỷ. Tuy nhiên với Tân Hiệp Phát thì không như vậy.
Làm được bao nhiêu rút ra bấy nhiêu
Điều này cho thấy Tân Hiệp Phát chỉ giữ lại rất ít nhuận để duy trì hoạt động, còn lại phần lớn lãi tạo ra được phân phối lại cho gia đình ông Trần Quí Thanh – những người đang sở hữu 100% vốn của công ty.
Khoản lợi nhuận khổng lồ được rút ra mỗi năm từ Tân Hiệp Phát có thể là lý do chính dẫn đến việc ông Trần Quí Thanh và những người liên quan có những khoản tiền gửi tiết kiệm lên đến gần 6.000 tỷ đồng trong vụ án liên quan đến Phạm Công Danh và Ngân hàng Xây dựng.
Rõ ràng, nếu như hàng năm Tân Hiệp Phát đều đặn tạo ra khoản lãi lên đến cả nghìn tỷ như năm 2014 mà không có nhu cầu đầu tư thêm quá lớn thì việc phân phối lại phần lớn lợi nhuận cho các chủ sở hữu sử dụng vào việc khác "có hiệu quả hơn" là một lựa chọn hợp lý.
Về bản chất, Tân Hiệp Phát là công ty của gia đình ông Thanh nên việc Tân Hiệp Phát giữ lại lợi nhuận và trực tiếp gửi tiết kiệm hay gia đình ông Thanh lấy tiền về rồi mang đi gửi không có nhiều khác biệt. Tuy nhiên, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, nếu Tân Hiệp Phát gửi tiền vào ngân hàng thì lãi suất tiền gửi doanh nghiệp sẽ không thể cao bằng cá nhân gửi tiền tiết kiệm. Vì thế, phương án đầu tư tiền gửi tiết kiệm thông qua các cá nhân rõ ràng có lợi hơn.
