Nghị định 116/2017 đang gây tác động mạnh trên thị trường xe, hỗ trợ ngành sản xuất lắp ráp trong nước và giảm bớt ảnh hưởng từ các nhà sản xuất bên ngoài. Điều này có thể khiến các nhà nhập khẩu xe không vui, khiến họ mất nguồn thu nhanh chóng và trực tiếp, nhưng về lâu dài, cả một nền sản xuất xe hơi Việt Nam sẽ được lợi.
Liên quan đến những tuyên bố "ngừng nhập khẩu" đình đám mới đây, được nhiều người đang nghiêm trọng hoá vấn đề, chúng tôi thấy cần phải nói vài điều để làm rõ.
Thực chất các tuyên bố này có đáng ngại
 |
| Trong năm 2017 dòng xe Lexus nhập khẩu của Toyota đã bán rất chậm tại Việt Nam do giá cao |
Về Toyota, tuyên bố này thực chất chỉ liên quan nhiều nhất từ phía công ty Toyota Motor Thái Lan và ông Chủ tịch của công ty này là Michinobu Sugata. “Chúng tôi đã dự báo sẽ có bước nhảy vọt lớn trong năm 2018 nhưng do những rào cản phi thuế quan nên chúng tôi không thể xuất xe đến thị trường Việt Nam nữa”.
Tuy nhiên ở trong nước, các hãng xe đều hứa hẹn sẽ giao xe vào quý 2 hoặc từ tháng 6 năm 2017, có nghĩa là chính các hãng xe cũng đang gấp rút hoàn thiện các thủ tực chứng nhận này, những cái không phải không thể làm được.
Đại diện Honda Việt Nam xác nhận phía công ty mẹ đang dừng xuất khẩu xe sang Việt Nam vì vướng mắc của Nghị định 116. Hãng sẽ chờ đợi tới khi có Thông tư hướng dẫn từ Bộ Giao thông Vận tải để biết chính xác loại giấy VTA có thể tìm kiếm từ những tổ chức, cơ quan nào ở nước ngoài. "Từ khi có thông tư hướng dẫn tới khi chuẩn bị đủ giấy tờ để nhập khẩu xe phải mất vài tháng".
Thái Lan đang đối mặt với một quốc gia đang tiến mạnh trong lĩnh vực xe hơi. Không nhập xe từ Thái Lan thì ngành công nghiệp xe Việt Nam chỉ có lợi. Tuy nhiên, thị trường Việt Nam có nhiều tiềm năng, chẳng hãng xe nào muốn bỏ. Các giấy tờ chứng nhận mà họ cho rằng khó, sẽ có đầy đủ vào cuối quý 2. Người tiêu dùng Việt chuộng ngoại cứ chuẩn bị tiền sẵn đi.
Trong khi các hãng xe nhập khẩu từ châu Âu như Mercedes, BMW, Porsche vẫn rất bình tĩnh và cho rằng hoàn toàn có thể cung cấp loại giấy VTA như chính phủ Việt Nam yêu cầu.
Toyota đã chuyển việc lắp ráp Fortuner ra khỏi Việt Nam, cũng như Honda chuyển đi dây chuyền lắp ráp CR-V. Rồi từ Thái hay Indo, họ xuất khẩu vào Việt Nam để thu lợi dễ dàng. Và nghị định 116 là lời giải cho bài toán này.
Trong khi đó, Hyundai Thành Công và THACO đang tích cực biến việc sản xuất lắp ráp xe Hyundai, Kia và Mazda tại Việt Nam để từ đó xuất khẩu ra khu vực, việc nghị định 116 ra đời là rất đúng đắn và hướng tới những mục tiêu lâu dài.
Thực chất Toyota còn đầy những sản phẩm lắp ráp bán chạy ở Việt Nam như Innova, Vios hay Altis. Honda thì bán mạnh các mẫu City và CRV 2.0 lắp ráp trong nước trong khi bán rất chậm các sản phẩm nhập khẩu như Accord và Odyssei. Nên những tuyên bố đình đám của họ, thực chất chỉ làm mình làm mẩy trong lúc chưa có đủ giấy tờ chứng nhận thôi.
Bức tranh thị phần các hãng xe tại Việt Nam
.jpg) |
| Ước tính thị phần các hãng xe ô tô tại Việt Nam |
Nếu đưa cả doanh số tiêu thụ của Hyundai Thành Công vào bức tranh kinh doanh chung của các hãng xe tại Việt Nam trong năm 2017, chúng ta sẽ có cái nhìn rõ hơn về sự phân chia thị phần giữa các tên tuổi lớn về xe hơi, và rõ ràng là không có gì nhiều lo ngại.
Dẫn đầu vẫn là Thaco với lượng tiêu thụ khoảng 88.000 xe, Toyota về nhì với 59.000 xe, Hyundai Thành Công thứ 3 với 37.000 xe, Ford thứ 4 với 29.000 xe, Honda thứ 5 với 12.000 xe, GM Vietnam thứ 6 với 10.500 xe, Isuzu và Mercedes thứ 7 với cùng khoảng 8.000 xe, Mitsubishi thứ 9 với 6.700 xe, Suzuki thứ 10 với 6.000 xe, Hino 4,700 xe xếp cuối, còn 1 vài hãng quá nhỏ xếp chung 1 nhóm như Mekong, Samco, VEAM, Vinamoto... bán được khoảng hơn 2.000 xe.
Sang năm 2018, các hiệp định thương mại đã mở toang thị trường, ngành ô tô trong nước sẽ phải thay đổi. Từ 2018 ngành ô tô sẽ chịu nhiều tác động từ chính sách. Nghị định 125/2017 với biểu thuế cao gấp đôi cho dòng xe cũ nhập khẩu dự báo sẽ xoá sổ phân khúc này. Nghị định 116/2017 sẽ sàng lọc và thải loại các doanh nghiệp rắp ráp hoặc nhập ô tô mới ở quy mô nhỏ.
Các công ty có thị phần lớn như Thaco, Toyota và Hyundai sẽ chiếm được lợi thế hơn và tận dụng được các ưu đãi chính sách, chưa kể Chính phủ đã ưu đãi thuế linh kiện xuống 0%. Ngoài ra ẩn số Vinfast có thể sẽ lộ diện trong năm nay.
Trường Hải đang hoàn tất xây dựng nhà máy Mazda mới tại Chu Lai (Quảng Nam) với công suất 100.000 xe/năm, gấp 10 lần nhà máy VinaMazda hiện tại. Hyundai đang xúc tiến xây thêm nhà máy vào đầu 2018 tại Ninh Bình sau khi đã lắp ráp Grand i10 và Tucson thay vì nhập khẩu.
Người tiêu dùng hãy bình tĩnh, năm 2018 mới đi chưa hết một tháng, và ngày 30 tháng này vẫn chưa phải là Tết.
