Ung thư tiền liệt tuyến là gì?
Nam giới cần thận trọng bệnh ung thư tuyến tiền liệt.
Ung thư tiền liệt tuyến hay còn gọi là ung thư tuyến tiền liệt. Đây là căn bệnh chỉ gặp ở nam giới, tuyến tiền liệt nằm dưới bọng đái, phía trước ruột già. Nó bao quanh niệu đạo, tức ống dẫn nước tiểu nằm bên trong dương vật qua đó nước tiểu và tinh dịch được thoát ra ngoài.
Bệnh ung thư tiền liệt tuyến bệnh học là dạng ung thư khá nguy hiểm. Tuy là một bệnh có sự phát triển chậm, đa số người mắc ung thư tiền liệt tuyến ở mức nhẹ có thể sống nhiều năm nếu được phát hiện kịp thời. Xong nếu bệnh ở mức nặng sẽ lan ra rất nhanh chóng và có thể gây tử vong. Ung thư tiền liệt tuyến có thể di căn sang các vùng khác đặc biệt là vào xương và các hạch bạch huyết, gây đau đớn và đi tiểu gặp khó khăn, khiến nam giới gặp vấn đề trong quan hệ tình dục, rối loạn chức năng cương dương.
Nam giới sau tuổi 50 cần để ý thường xuyên tuyến tiền liệt
Ông N. V. M. 57 tuổi, trú tại Hoàng Mai, Hà Nội tìm tới khám bác sĩ nam khoa vì chuyện khó nói. Một năm trở về đây nhu cầu chuyện vợ chồng của ông suy giảm. Đặc biệt 6 tháng gần nhất ông mất cảm giác tình dục vì rơi vào cảnh “ trên bảo dưới không nghe ”.
Do ngại ngùng ông không đi khám, hơn nữa vợ ông M. cũng không muốn chồng đi khám bởi ông bà nghĩ đã sang tuổi lên ông, lên bà thì nhu cầu chuyện ấy không còn cũng là điều dễ hiểu.
Khi khám cho ông M., bác sĩ Nguyễn Quang Cừ, chuyên khoa nam học, Bệnh viện đa khoa An Việt cho biết kiểm tra xét nghiệm nội tiết tố nam , siêu âm tiền liệt tuyến … và đặc biệt kết quả PSA trong máu cao nên nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt . Bác sĩ tiếp tục giới thiệu ông M. đi kiểm tra chuyên sâu hơn. Kết quả bệnh nhân bị ung thư tuyến tiền liệt .
BS Cừ cho biết ung thư tuyến tiền liệt là bệnh lý ác tính thường gặp nhất của hệ tiết niệu-sinh dục ở nam giới sau tuổi 50.
Ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư đứng thứ 2 về tỷ lệ mắc ở nam giới. Mỗi năm Việt Nam có khoảng 1.275 trường hợp mắc mới và 872 ca tử vong do ung thư tuyến tiền liệt. Bệnh hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân, càng lớn tuổi nguy cơ bị bệnh càng cao.
Việc chẩn đoán sớm ung thư tuyến tiền liệt là cực kỳ quan trọng trong chiến lược điều trị vì nếu được phát hiện sớm, còn khu trú trong tuyến tiền liệt, có tới 85% người bệnh ung thư tuyến tiền liệt sống đến 10 năm.
Những người có nguy cơ bị ung thư tuyến tiền liệt là nam giới trên 50 tuổi. Người có cha hoặc anh trai bị bệnh cũng có khả năng mắc gấp 2-3 lần bình thường.
Bệnh thường bệnh tiến triển chậm suốt nhiều năm, khi mới chớm bệnh đa số đều không có dấu hiệu. Các triệu chứng thường lộ ra trễ hơn, khi bệnh đã tiến triển thêm.
Một số dấu hiệu có thể nhầm với các bệnh lý nam khoa như khó cương cứng hoặc khó giữ tình trạng cương cứng.
Khi bệnh nặng hơn, bệnh nhân phát hiện có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch.
Trường hợp ung thư đã di căn xương thường đau nhức ở lưng, hông háng, xương sườn hoặc các loại xương khác. Mất kiểm soát khi đi tiêu hay tiểu.
Hiện nay, theo khuyến cáo của Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ, ung thư tuyến tiền liệt là 1 trong 5 bệnh ung thư cần được sàng lọc.
Theo khuyến cáo, nam giới trên 50 tuổi nên tầm soát ung tuyến tiền liệt hàng năm. Nếu gia đình có cha, anh ruột bị ung thư tuyến tiền liệt thì nên khám tuyến tiền liệt thường niên từ tuổi 40.
Hiện nay, việc sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt bác sĩ có thể cho bệnh nhân làm xét nghiệm PSA (prostate specific antige – kháng nguyên đặc hiệu cho tuyến tiền liệt), kết quả PSA càng cao càng nghi ngờ ung thư tuyến tiền liệt.
Một số sàng lọc khác như thăm khám hậu môn trực tràng: với các bác sĩ có kinh nghiệm có thể phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ của ung thư tuyến tiền liệt.
Mẹo ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt
Lựa chọn chất béo tốt
Theo nghiên cứu của Đại học Waterloo, chất béo động vật làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt, do đó, để ngăn ngừa bệnh này, bạn nên thu nạp chất béo từ thực vật như dầu ô liu, rau củ tươi và các loại hạt.
Ngoài ra, các loại thịt bị chế biến quá kỹ cũng sản sinh ra chất gây ung thư carcinogen.
Ngừng hút thuốc
Bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt có thói quen hút thuốc có nguy cơ tái phát bệnh và tử vong cao hơn người không sử dụng.
Các chuyên gia trên thế giới đều cho biết không bao giờ là quá muộn để bỏ thuốc. Dựa trên cơ sở dữ liệu thông tin ung thư toàn diện của Viện Ung thư Quốc gia Mỹ, các nhà khoa học chỉ ra rằng nếu bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt bỏ thuốc trong vòng 10 năm sẽ có nguy cơ tử vong thấp bằng người chưa từng sử dụng thuốc lá.
Ngoài ra, theo báo cáo đầu năm 2020 của Viện nghiên cứu gen và di truyền học Wellcome Sanger, các nhà nghiên cứu phát hiện khi từ bỏ thói quen hút thuốc, các tế bào phổi cũng bắt đầu hồi phục niêm mạc đường hô hấp và những tế bào trẻ hóa này sẽ bảo vệ con người trước nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.
Tập thể dục
Thừa cân, béo phì có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt xâm lấn. Việc đi dạo, chạy bộ, bơi, đạp xe... thường xuyên giúp cơ thể tăng cơ, giảm mỡ và trao đổi chất tốt hơn để duy trì cân nặng khỏe mạnh.
