Buồng trứng là tuyến sinh dục của nữ, vừa có chức năng nội tiết (tiết ra các hormon sinh dục nữ quyết định giới tính phụ như estrogen và progesteron), vừa có chức năng ngoại tiết (sự rụng trứng). Trên cơ thể người có hai buồng trứng: một bên phải và một bên trái.
Vị trí buồng trứng nằm trên thành chậu hông bé, hai bên tử cung, dính vào lá sau dây chằng rộng, phía sau vòi tử cung, dưới eo chậu trên khoảng 10mm. Vị trí thay đổi tùy thuộc vào số lần đẻ nhiều hay ít. Ở người phụ nữ chưa chửa đẻ lần nào, buồng trứng ở tư thế đứng, trục dọc của buồng trứng nằm thẳng đứng. Đối chiếu lên thành bụng, điểm buồng trứng là điểm giữa đường nối gai chậu trước trên với khớp mu.
Trên cơ thể người, buồng trứng có màu hồng nhạt, thường nhẵn nhụi cho đến tuổi dậy thì, sau tuổi dậy thì mặt buồng trứng ngày càng sần sùi vì rụng trứng hàng tháng làm rách vỏ buồng trứng, để lại những vết sẹo trên mặt buồng trứng. Sau thời kỳ mãn kinh, bề mặt buồng trứng lại nhẵn nhụi lại.
Lý do khiến buồng trứng bị suy
Mang thai nhiều
Tuổi mãn kinh liên quan đến thời kỳ mang thai và đẻ. Càng mang thai và đẻ nhiều thì tuổi mãn kinh càng muộn. Trong cơ thể phụ nữ có 400 đến 500 tế bào trứng trưởng thành và thải ra. Nhưng một khi phụ nữ mang thai, cô ấy sẽ không rụng trứng trong suốt thai kỳ, dẫn đến chậm kinh. Cho con bú cũng ức chế quá trình rụng trứng.
Yếu tố lối sống
Một nghiên cứu cho rằng những phụ nữ ăn nhiều trái cây và protein hơn sẽ có tuổi mãn kinh tự nhiên muộn hơn. Tuổi mãn kinh tự nhiên của phụ nữ hút thuốc lá thường xuyên sẽ sớm hơn từ 1 đến 2 năm, lag do các hydrocacbon thơm đa vòng trong thuốc lá sẽ làm tổn thương nang buồng trứng.
Một cuộc khảo sát năm 2012 của Trường Y tế Công cộng thuộc Đại học Cát Lâm (Trung Quốc) cũng cho thấy rằng những phụ nữ có thói quen tập thể dục ở tuổi vị thành niên và tuổi trưởng thành sẽ mãn kinh muộn hơn.
Thức khuya và làm việc căng thẳng sẽ đẩy nhanh quá trình lão hóa, gây suy thoái chức năng buồng trứng và mãn kinh sớm.
Ngoài ra, các tình trạng tâm lý không tốt như lo lắng, trầm cảm cũng có thể dẫn đến mãn kinh sớm.
Cách để buồng trứng khỏe mạnh
Để giữ buồng trứng khỏe, bạn cần phòng ngừa các bệnh phụ khoa, đặc biệt là các bệnh viêm nhiễm để tránh nguy cơ lây nhiễm lan lên buồng trứng. Ngoài ra, bạn cũng tránh sự va đập quá mạnh vào vùng bụng để không làm tổn thương buồng trứng.
Bạn cũng cần chú ý chế độ ăn uống của mình hàng ngày. Một số loại thực phẩm được cho là có tác dụng cho sức khỏe nói chung và cũng đặc biệt tốt cho buồng trứng như:
- Các loại hạt, đậu: Các loại hạt như hạt lanh, vừng, đậu lăng… có chứa nhiều vitamin, canxi, magie, kẽm cùng nguồn omega-3 lành mạnh rất tốt cho buồng trứng người phụ nữ. Khi hấp thụ các loại hạt này, bạn sẽ giảm đi cảm giác thèm ăn nên sẽ cân bằng được lượng hormone trong cơ thể, buồng trứng sẽ hoạt động tốt hơn nữa.
- Rau cải xoăn: Loại rau này chứa chất xơ cao, calo ít, tác động chống oxy hóa cao lại chứa nhiều canxi nên có vai trò quan trọng trong sự trưởng thành và phát triển nang trứng trong buồng trứng.
- Rau màu xanh đậm: Các rau màu đậm như súp lơ xanh, rau bina, cải bó xôi, mồng tơi…rất giàu canxi, vitamin C và magiê, đặc biệt là folate... rất có lợi cho sức khỏe sinh sản của người phụ nữ.
- Đậu nành: Trong đậu nành có chứa hợp chất Isoflavone có tác dụng tương tự Hormone sinh dục nữ Estrogen, giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh như loãng xương, ung thư vú, rối loạn tiền mãn kinh, các loại ung thư phụ thuộc vào hormone khác…
