Thúc đẩy đầu tư và chuyển đổi số trong công tác nước sạch nông thôn hướng tới nông thôn mới văn minh, đáng sống

Sự kiện được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, thu hút sự tham gia của các địa phương, doanh nghiệp, chuyên gia và nhà khoa học trên cả nước.

Nước sạch – nền tảng của nông nghiệp xanh và nông thôn văn minh

Trong tiến trình phát triển nông nghiệp bền vững và xây dựng nông thôn văn minh, nước sạch và vệ sinh môi trường giữ một vai trò đặc biệt quan trọng. Nước sạch và môi trường sạch không chỉ là nhu cầu thiết yếu của đời sống con người, mà còn là những yếu tố nền tảng góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân nông thôn, đảm bảo môi trường sống lành mạnh, an toàn cho sản xuất nông nghiệp.

Các đại biểu dự Diễn đàn “Vai trò của nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn trong phát triển nông nghiệp bền vững, xây dựng nông thôn văn minh”, sáng 16/10.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn, ngày 24-11-2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1978/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Chiến lược đề ra những mục tiêu trọng tâm: Đến năm 2030, phấn đấu 80% người dân nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn; Tăng cường năng lực quản lý, phát triển hệ thống cấp nước nông thôn thích ứng với biến đổi khí hậu, bền vững về tài chính và vận hành hiệu quả.

Chiến lược không chỉ mang tính định hướng mà còn là lời cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc cải thiện điều kiện sống, nâng cao chất lượng môi trường cho hàng chục triệu người dân ở khu vực nông thôn.

Phát biểu khai mạc, ông Vũ Minh Việt – Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh: “Trong tiến trình phát triển nông nghiệp xanh – sạch – tuần hoàn, thích ứng biến đổi khí hậu, việc đảm bảo nước sạch và vệ sinh môi trường ở khu vực nông thôn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Việt Nam đang trong quá trình chuyển mình mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế nông nghiệp xanh - sạch - tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó, việc bảo đảm cung cấp nước sạch và cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường ở khu vực nông thôn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, phần lớn hoạt động sản xuất nông nghiệp - đặc biệt là trồng trọt, chăn nuôi - đều gắn chặt với tài nguyên nước và môi trường xung quanh. Một môi trường nông thôn sạch, không ô nhiễm nguồn nước, không còn rác thải sinh hoạt tồn đọng, sẽ là nền tảng xây dựng nông thôn mới văn minh, xanh – sạch – đẹp.”

Phó Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường Vũ Minh Việt phát biểu khai mạc diễn đàn.

Về nước sạch, trong những năm qua, công tác nước sạch nông thôn đã đóng vai trò quan trọng trong chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) ở các địa phương khi góp phần giúp cho hàng nghìn xã đạt chỉ tiêu về nước sạch. Trong giai đoạn 2021-2025, cả nước có 6.084/7.669 xã (79,3%) được công nhận đạt tiêu chuẩn NTM, 2.567 xã NTM nâng cao, 743 xã NTM kiểu mẫu.

Thực hiện “Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, từ nay đến năm 2030, công tác nước sạch nông thôn trên cả nước hướng tới những mục tiêu sau: 80% hộ gia đình nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn; 100% đơn vị cấp nước có đủ năng lực; giải quyết dứt điểm tình trạng thiếu nước sinh hoạt người dân các khu vực khó khăn, ô nhiễm, xâm nhập mặn. Đến năm 2045, 100% người dân nông thôn được sử dụng nước sạch.

Ông Lương Văn Anh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) nhấn mạnh, việc phát triển nước sạch nông thôn gắn với chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu tất yếu của thời đại mà còn là giải pháp then chốt hướng tới mục tiêu xây dựng nông thôn bền vững, văn minh.

Thông qua ứng dụng công nghệ số trong quản lý, giám sát và vận hành hệ thống cấp nước, chúng ta nâng cao hiệu quả đầu tư, đảm bảo công bằng trong tiếp cận nước sạch và bảo vệ tài nguyên nước. Đây chính là nền tảng để nâng cao chất lượng sống người dân nông thôn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu “nông thôn mới thông minh - nông thôn đáng sống” trong giai đoạn tới. Thúc đẩy hợp tác, chuyển đổi số và đầu tư hạ tầng nước sạch nông thôn hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Nước sạch và vệ sinh không chỉ là nhu cầu thiết yếu mà còn là nền tảng cho sức khỏe cộng đồng. Ảnh minh họa.

Theo Chiến lược quốc gia về cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 (Quyết định 1978/QĐ-TTg), mục tiêu đến năm 2030 là 80% hộ dân nông thôn được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn, và đến năm 2045, 100% người dân nông thôn có nước sạch và vệ sinh đạt chuẩn.

Hiện trạng và thách thức trong công tác cấp nước nông thôn

Ông Giáp Mai Thùy, Phó Trưởng phòng Quản lý Nước sạch nông thôn, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết: “Công tác cấp nước sạch nông thôn trong giai đoạn vừa qua đã góp phần quan trọng giúp đạt được các chỉ tiêu về nước sạch trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới (2021-2025)”. Đến nay 68% hộ dân nông thôn được sử dụng nước đạt quy chuẩn, trong đó 60% từ công trình cấp nước tập trung, 8% từ hộ gia đình.

Theo ông Thùy, công tác chuyển đổi số trong quản lý cấp nước sạch nông thôn được triển khai đồng bộ từ trung ương đến địa phương. Các đơn vị đã nghiên cứu và ứng dụng nhiều giải pháp như giám sát chất lượng nước trực tuyến, công nghệ bể lọc tiếp xúc sinh học để xử lý nguồn nước nhiễm hữu cơ và amoni, vật liệu lọc đa tầng, kết hợp năng lượng tái tạo và tiết kiệm năng lượng trong cấp nước hộ gia đình.