Tết Hàn thực 2025 là ngày nào? Nguồn gốc, ý nghĩa Tết Hàn thực

Nguồn gốc ra đời ngày Tết Hàn Thực

Tương truyền, Tết Hàn thực của người Việt bắt nguồn từ một truyền thuyết của Trung Quốc vẫn còn được lưu truyền cho đến ngày nay. Thời vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp phản, lúc chạy sang nước Tề, lúc sống ở nước Sở.

Bấy giờ có một người tên là Giới Tử Thôi đi theo giúp vua nhiều kế sách. Một hôm, trong lúc thiếu ăn, Giới Tử Thôi phải xẻo một miếng thịt ở đùi để nấu cho vua ăn. Sau khi ăn xong, nhà vua rất cảm kích.

19 năm, Giới Tử Thôi đã đi theo vua Tấn Văn Công để rèn luyện. Sau khi Tấn Văn Công lấy lại ngôi vua đã ban thưởng cho những người giúp đỡ ông trong cuộc khởi nghĩa. Nhưng ông lại quên mất ơn nghĩa năm xưa của Giới Tử Thôi. Giới Tử Thôi không oán hận chuyện này, hắn cho rằng đi theo đại vương là việc nên làm, không có gì để bàn tán.

Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)

Vì vậy, Ngài đưa mẹ lên núi Điền Sơn. Sau vua Tấn Văn Công nhớ ra, sai người đi tìm Giới Tử Thôi. Nhưng vì không ham danh lợi, Giới Tử Thôi cương quyết từ chối trả thưởng. Vua sai đốt rừng (bắt Tử Thôi về). Nhưng Giới Tử Thôi đã cương quyết, cả hai mẹ con đều chết trong đám cháy.

Nhà vua đau buồn và hối hận bèn cho xây đền thờ và ban chiếu dụ. Vì nhớ đến Giới Tử Thôi chết cháy nên nhà nhà chỉ ăn đồ nguội, không nỡ đốt lửa vào hôm đó. Cứ như vậy, hàng năm vào ngày 3 tháng 3 âm lịch, lấy làm ngày Tết Hàn thực.

Mặc dù có nguồn gốc từ Trung Quốc với ý nghĩa kiêng lửa, nhưng khi du nhập vào Việt Nam, Tết Hàn thực đã mang một nét riêng, đậm chất văn hóa dân tộc. Thay vì kiêng dùng lửa, người Việt xem đây là dịp để quây quần bên gia đình, cùng nhau làm bánh, tạo nên không khí ấm áp và gắn kết.

Ý nghĩa của Tết Hàn thực trong văn hóa Việt Nam

Tết Hàn thực có nguồn gốc từ Trung Quốc. Tuy nhiên, khi du nhập vào Việt Nam, Tết Hàn thực không mang ý nghĩa kiêng lửa như ở Trung Quốc. Người Việt vẫn nấu nướng bình thường và tập trung vào phong tục tưởng nhớ tổ tiên, thể hiện truyền thống "uống nước nhớ nguồn".

Tết Hàn thực tại Việt Nam là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên và những người đã khuất. Đây là dịp để các gia đình thực hiện nghi thức cúng lễ, cầu mong sự bình an, may mắn cho cả năm.

Một trong những phong tục quan trọng nhất trong ngày này chính là làm bánh trôi, bánh chay. Đây là những món ăn đặc trưng, có hình dáng tròn, tượng trưng cho sự viên mãn, đủ đầy và sum vầy.

Bánh trôi: Những viên bột nhỏ, bên trong có nhân đường, được luộc chín trong nước sôi. Khi bánh nổi lên trên mặt nước là có thể vớt ra, tạo nên hình ảnh "thả trôi" đầy ý nghĩa.

Bánh chay: Có kích thước lớn hơn bánh trôi, không có nhân hoặc nhân đậu xanh, dùng với nước đường và dừa nạo.

Việc tự tay làm bánh trôi, bánh chay không chỉ mang lại không khí sum vầy mà còn giúp các thế hệ trong gia đình gắn kết với nhau, giữ gìn phong tục truyền thống.