Mâm cúng Tết Hàn thực năm 2024 gồm những gì?

Mâm cỗ cúng Tết Hàn thực không thể thiếu bánh trôi, bánh chay. Theo quan niệm của dân gian số đĩa, bát bánh trôi, bánh chay để dâng cúng luôn là 5 hoặc 3.

Xưa kia, bánh trôi, bánh chay truyền thống được làm từ bột gạo nếp, đường phên, vừng, đậu xanh. Bánh trôi nặn viên nhỏ, ngoài trắng, trong nhân đường đỏ, thả luộc trong nồi nước sôi, khi bánh nổi lên mặt nước vớt ra. Còn bánh chay thì nặn tròn dẹt, nhân đậu xanh, cho vào bát nhỏ, đổ nước đường lên trên. Bày lên đĩa, để nguội, thắp hương.

Ngày nay, ngoài bánh trôi truyền thống màu trắng, nhiều gia đình còn sáng tạo thêm bánh trôi ngũ sắc, dựa theo 5 màu sắc cơ bản của thuyết Ngũ hành (xanh lá - Mộc, đỏ - Hỏa, vàng - Thổ, trắng - Kim, xanh dương - Thủy).

Không chỉ dừng lại ở bánh trôi, bánh chay dáng tròn trịa truyền thống, nhiều người cũng dâng cúng cả bánh trôi tạo hình hoa sen, hoa mẫu đơn và các biểu tượng may mắn. Dù bánh trôi nước được biến tấu nhiều hình dáng và màu sắc khá đa dạng song trong mâm cúng lễ Tết Hàn thực vẫn không thể thiếu được đĩa bánh trôi, bánh chay màu trắng truyền thống.

Mâm ngũ quả

Tùy từng mùa, gia chủ chọn 5 quả có màu sắc khác nhau như màu xanh, đỏ, vàng, tím... để đại diện cho ngũ hành, dâng cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu thảo và ước mong những điều tốt lành.

Hương, hoa, trầu cau

Trong lễ cúng dù to hay nhỏ, người Việt đều không thể thiếu nén hương, hoa tươi và trầu cau để trên ban thờ. Do vậy, vào ngày Tết Hàn thực, mâm cúng cũng phải được bày biện đầy đủ những lễ vật kể trên.

Gia chủ nên chọn hoa thật tươi, thông thường nên chọn hoa cúc, bởi loại hoa này thể hiện được sự trang nghiêm và mang ý nghĩa cầu mong tài lộc, may mắn. Tùy thuộc vào điều kiện gia đình, gia chủ có thể chọn thêm các loại hoa khác như hoa huệ trắng, hoa đồng tiền... 

Nước sạch

Vào dịp này trên bàn thờ các gia chủ phải chuẩn bị 1 ly nước sạch thanh tịnh. Theo quan niệm dân gian, ly nước sạch đại diện cho sự tinh khiết, cho chân tâm thành kính của gia chủ. Kể cả không phải ngày lễ thì ly nước sạch trên bàn thờ vẫn nên được thay thường xuyên.

Ngoài những lễ vật trên, mâm cúng có thể chuẩn bị thêm một ít tiền vàng (tùy thuộc vào kinh tế và quan niệm của từng gia đình). Sau khi chuẩn bị mâm cỗ cúng, gia chủ sẽ thực hiện việc thắp hương, đọc văn khấn để mời ông bà, tổ tiên hưởng thụ lễ vật.