Mâm cỗ cúng tổ tiên, thần linh
Tùy từng vùng miền, phong tục hay điều kiện gia đình, mâm cỗ Rằm tháng 8 có thể là cỗ mặn hoặc cỗ chay.
Mâm cỗ mặn thường gồm những món truyền thống như gà luộc, xôi gấc, xôi đỗ xanh, canh miến mọc, thịt bò xào, chả nem, tôm hấp sả… Đây đều là những món quen thuộc, mang tính sum vầy và gợi hương vị ấm cúng của bữa cơm gia đình. Các gia đình có thể linh hoạt lựa chọn thực phẩm theo mùa và khẩu vị riêng.
Mâm cỗ chay lại phù hợp với những gia đình theo đạo Phật hoặc muốn giản lược. Mâm cỗ chay có thể gồm xôi, cháo chay, các món nộm, rau củ xào, đậu hũ chế biến. Dù đơn giản, mâm cỗ vẫn giữ được sự trang nghiêm và thành kính.
Trong trường hợp bận rộn, không có nhiều thời gian chuẩn bị, gia chủ cũng có thể dâng mâm trái cây, bánh kẹo đơn giản vào sáng ngày rằm. Điều quan trọng không nằm ở sự cầu kỳ, mà ở cái tâm và lòng thành của người cúng.
.jpg)
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Mâm cỗ trông trăng Rằm tháng 8 năm 2025
Ngoài mâm cúng dâng lên tổ tiên, vào Rằm tháng 8, nhiều gia đình Việt còn làm cả mâm cỗ trông trăng, sau đó cùng con cháu trong nhà quây quần phá cỗ.
Thông thường, mâm cỗ trông trăng không cần bày lên bàn thờ mà chỉ cần đặt lên một chiếc bàn rộng, có thể để trong nhà hoặc ngoài sân.
Tùy văn hóa từng vùng miền và sở thích từng nhà mà mâm cỗ cũng được bày biện với nhiều loại hoa quả, bánh trái khác nhau. Tuy nhiên, không thể thiếu các loại đèn đặc trưng, trang trí bắt mắt như đèn ông sao, đèn cù, đèn con thỏ.
Trong mỗi chiếc đèn thường được gắn nến để thắp sáng, tạo ánh sáng lung linh nhiều màu sắc, góp phần làm không khí tết Trung thu thêm rực rỡ, huyên náo.
Ở miền Bắc, ngoài các món truyền thống như bánh nướng, bánh dẻo, mâm cỗ tết Trung thu còn có các thức quà của mùa thu Bắc Bộ như: Các món ăn từ cốm (xôi cốm, cốm dẻo, bánh cốm), quả hồng, quả na…
Ở miền Trung, mâm cỗ được trang trí đơn giản hơn nhưng không kém phần tinh tế với những món ăn độc đáo như bánh in, bánh đậu xanh. Mâm ngũ quả tết Trung thu ở đây thường xuất hiện những loại trái cây đặc trưng của vùng như thanh long, mãng cầu, bưởi Phúc Trạch…
Còn người dân miền Nam thường hay có câu "Cầu sung vừa đủ sài" với 5 loại trên mâm ngũ quả như mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Đặc biệt, mâm ngũ quả có thể bài trí 3 trái dứa hoặc 3 trái dừa làm chân đế, tượng trưng cho sự vững vàng và mong muốn gia đình đông vui, con cháu đề huề.
.jpg)
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Lưu ý khi bày mâm cỗ Rằm tháng 8
Khi bày biện mâm cỗ cúng Rằm tháng 8, mọi người cần chú ý sắp xếp hoa quả, bánh trái, đồ trang trí sao cho đẹp mắt, hài hòa.
Bánh Trung thu và trái cây nên được đặt ở vị trí trung tâm. Các loại đồ chơi, đèn ông sao nên được sắp xếp xung quanh tạo điểm nhấn để mâm cúng trọn vẹn và tinh tế.
Trong mâm cúng Rằm tháng 8 cũng cần có những loại trái cây mang ý nghĩa may mắn tốt đẹp như chuối, bưởi, lựu, hồng, na… Ngoài ra, người ta còn chú ý bày biện cả quả xanh và quả chín, mang ý nghĩa âm dương hòa hợp.
Văn khấn Rằm tháng 8 Trung thu
Theo “Văn khấn cổ truyền Việt Nam” (NXB Văn hóa Thông tin), bài khấn cúng Rằm tháng 8 được nhiều gia đình sử dụng như sau:
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ, Thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội, họ ngoại.
Tín chủ con là: ……………………………, tuổi: …………
Ngụ tại: …………………………………………………
Hôm nay là ngày Rằm tháng Tám Trung thu, tín chủ chúng con thành tâm sắm lễ, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dâng lên trước án.
Kính mời chư vị thần linh, gia tiên nội ngoại về chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì cho gia đình chúng con sức khỏe, bình an, công việc thuận lợi, vạn sự hanh thông.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin chứng giám.
Phục duy cẩn cáo.
Rằm Trung thu không chỉ là dịp quây quần của con cháu trong gia đình, mà còn là nét đẹp văn hóa lâu đời, thể hiện lòng thành kính với tổ tiên và niềm mong cầu một năm mới đủ đầy, sung túc.
(*) Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm!
