Đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân chưa thỏa đáng

Theo Giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Thuế Hà Nội Lê Yến, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh là cần thiết và cần bám sát thực tế chi tiêu, đặc biệt tại các đô thị lớn. Với cả hai phương án mà Bộ Tài chính đưa ra – nâng mức giảm trừ người phụ thuộc lên 5,3 triệu đồng hoặc 6,2 triệu đồng/tháng từ năm 2026, bà Yến cho rằng vẫn còn thấp so với nhu cầu sinh hoạt hiện nay. Bà Lê Yến phân tích: “Nuôi 1 đứa con, đặc biệt với gia đình trẻ, con nhỏ, không có ông bà hỗ trợ, chỉ riêng chi phí thuê người giúp việc đã tốn 6 - 8 triệu đồng/tháng. Chưa kể các khoản thiết yếu như: ăn uống, học hành, chăm sóc sức khỏe... Mức giảm trừ 6,6 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc là chưa đủ”.

Từ thực tế này, bà Lê Yến đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh cho mỗi người phụ thuộc lên khoảng 8 triệu đồng/tháng. “Một gia đình thu nhập 30 triệu đồng/tháng, thuê nhà đã mất 5–7 triệu, còn lại chi cho sinh hoạt, nuôi 2 con ăn học thì hầu như không còn dư để nộp thuế”.

Bên cạnh đó, các chuyên gia trong lĩnh vực thuế cũng kiến nghị cải cách biểu thuế lũy tiến từng phần. Theo đó, biểu thuế hiện nay chia quá dày, mức chênh giữa các bậc nhỏ, gây bất hợp lý và khó quản lý. Việc giãn khoảng cách giữa các bậc thuế sẽ giúp hệ thống trở nên hợp lý, công bằng và dễ áp dụng hơn. “Việc nộp thuế là cần thiết, nhưng cũng cần tính toán mức phù hợp để nuôi dưỡng nguồn thu, đồng thời hỗ trợ người dân cải thiện đời sống trong bối cảnh chi phí tiêu dùng ngày càng cao” - bà Lê Yến nhấn mạnh.

Cần điều chỉnh theo thực tế chi tiêu

Theo các chuyên gia, dù kinh tế có sự phục hồi nhưng thu nhập của người dân còn hạn chế, trong khi giá cả tăng lên, do đó, nên áp dụng mức giảm trừ gia cảnh ngay cho kỳ tính thuế thu nhập năm 2025, được quyết toán năm 2026 để thể hiện sự quan tâm, lắng nghe, hỗ trợ người dân thông qua chính sách thuế.

Về mặt dài hạn, Luật Thuế thu nhập cá nhân cần phải điều chỉnh quy định, thay vì chờ CPI tăng đến 20% mới điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh như cách tính từ trước đến nay, nên quy định khi chỉ số giá tiêu dùng tăng từ 5 - 10% sẽ giao cho Chính phủ quyết định điều chỉnh nhằm linh hoạt chính sách hơn, thay vì phải chờ như quy định trước đây.

Tại bản tổng hợp, giải trình, tiếp thu ý kiến góp ý của cơ quan, tổ chức, cá nhân về đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), Bộ Quốc phòng đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh đối với đối tượng nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên 17,3 triệu đồng/tháng; nâng mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc từ 4,4 triệu đồng/tháng lên 6,9 triệu đồng/tháng. Lý do, mức lương cơ sở tại thời điểm ban hành là 1,49 triệu đồng/tháng, đến nay (từ tháng 12/2024) mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng, tăng 57,05%.

UBND tỉnh Hà Tĩnh cũng đề nghị mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 18 triệu đồng/tháng (216 triệu đồng/năm); mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 8 triệu đồng/tháng. Lý do, mức lương cơ sở đã tăng 2,03 lần (từ 1,15 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng), do đó đề nghị điều chỉnh tăng mức giảm trừ phù hợp với tỷ lệ tăng của mức lương cơ sở.

Các chuyên gia cũng đề xuất, mức giảm trừ gia cảnh điều chỉnh mới nên áp dụng ngay từ kỳ tính thuế năm 2025, chứ không áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026 như ý kiến của Bộ Tài chính. Theo Luật sư Trương Thanh Đức, Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua cần được thực hiện ngay cho kỳ tính thuế năm 2025. Nếu tháng 10 thông qua thì cũng còn vài tháng mới đến kỳ quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2025 nên việc áp dụng luôn là hợp lý, không thể kéo dài đến kỳ tính thuế năm 2026.