Tại Hội nghị Phát triển Bền vững 2023 với chủ đề “Con đường màu xanh” được tổ chức vào chiều ngày (13/04) tại TP Hồ Chí Minh quy tụ các chuyên gia và đại diện các doanh nghiệp đi đầu về kinh doanh có trách nhiệm, nhiều đại biểu đã chia sẻ về vấn đề ô nhiễm môi trường và sự cạn kiệt tài nguyên đang phá vỡ vòng tuần hoàn tái tạo tự nhiên và gây biến đổi khí hậu. Hoạt động của con người và doanh nghiệp là tác nhân gây ra các vấn đề này.
Các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp tham gia phiên thảo luận xử lý rác thải nhựa.
Để giải quyết thực trạng này, cần thiết phải dịch chuyển từ mô hình kinh tế tuyến tính (khai thác tài nguyên thiên nhiên để sản xuất nguyên vật liệu và sản phẩm, bán ra thị trường và thải rác ra môi trường) sang mô hình kinh tế tuần hoàn (sản xuất, tiêu dùng và tái chế nhằm tăng vòng đời của nguyên liệu và sản phẩm) nhằm giúp giảm khai thác tài nguyên và giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Khảo sát của công ty tư vấn Bain về quản trị môi trường, xã hội và doanh nghiệp khu vực châu Á - Thái Bình Dương năm 2022 cho thấy người tiêu dùng ở các nước đang phát triển, như Việt Nam, Philippines, Indonesia, quan tâm về môi trường và xã hội nhiều hơn so với các nước phát triển như Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Đáng chú ý, khảo sát cũng cho thấy người tiêu dùng tại Việt Nam đứng đầu danh sách về mong muốn doanh nghiệp đóng vai trò dẫn dắt quá trình chuyển đổi để phát triển bền vững. Trong khi đó, ở các nước như Malaysia, Trung Quốc, Singapore, Thái Lan, người tiêu dùng kỳ vọng chính phủ giữ vai trò này. Kết quả khảo sát dựa trên ý kiến của gần 17.000 người tại 11 quốc gia.
Những tác động tiêu cực và không thể đảo ngược của biến đổi khí hậu cũng đang tác động tới nền kinh tế Việt Nam nếu không có các nỗ lực chung tay và hành động quyết liệt, kịp thời.
Ông Denis Depoux, Tổng giám đốc toàn cầu công ty Tư vấn Roland Berger chia sẻ tại Hội nghị.
Ông Denis Depoux, Tổng Giám đốc toàn cầu Công ty tư vấn Roland Berger, chia sẻ hiện nay châu Á là một trong những khu vực có những mục tiêu về năng lượng tái tạo dẫn đầu toàn cầu. Về phía doanh nghiệp tham gia phòng chống biến đổi khí hậu cũng là một lợi thế cạnh tranh trên thị trường toàn cầu, nhưng đó cũng là trách nhiệm đối với đơn vị sản xuất kinh doanh. Hơn thế nữa, cuộc chiến phòng chống biến đổi khí hậu khơi gợi lại lợi thế cạnh tranh giữa các quốc gia, mỗi quốc gia có những cam kết riêng. Việt Nam cũng đã đưa ra hàng loạt mục tiêu mạnh mẽ để duy trì và tăng năng lực cạnh tranh, thúc đẩy kinh tế, chuyển đổi số, sản xuất xanh.
Để chuyển đổi thành công sang mô hình kinh tế tuần hoàn cần đảm bảo 3 nguyên tắc, bắt đầu từ thay đổi thiết kế sản phẩm, gồm: Loại bỏ rác thải và ô nhiễm; tăng vòng đời sản phẩm và nguyên vật liệu; tái tạo các hệ sinh thái tự nhiên. Đồng thời, mô hình này cần được doanh nghiệp áp dụng trong 5 giai đoạn: Cải tiến thiết kế sản phẩm nhằm tăng khả năng tái chế và tái sử dụng; quá trình sản xuất hạn chế/ không tạo ra rác thải; tiêu dùng có trách nhiệm; quản lý rác thải; và biến chất thải thành nguồn nguyên liệu giá trị thông qua việc tái sử dụng và tái chế. Trong đó, khâu thiết kế đóng vai trò quan trọng vì có thể giúp giảm rác thải ngay từ lúc sản phẩm chưa đến tay người tiêu dùng.
Ông Binu Jacob, Tổng Giám đốc Nestlé Việt Nam cho rằng doanh nghiệp nên tiên phong chuyển đổi sang mô hình kinh tế tuần hoàn để đảm bảo phát triển bền vững, hạn chế tác động đến môi trường cũng như đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng và tuân thủ các quy định về môi trường.
Cát thải lấy từ lò hơi trong sản xuất cà phê được dùng để tạo ra gạch không nung phục vụ cho các công trình xây dựng. Ông Binu Jacob, Tổng giám đốc của Nestlé Việt Nam, chia sẻ về mô hình kinh tế tuần hoàn tại Hội nghị.
Hiện nhiều doanh nghiệp trên thế giới cũng đã chuyển đổi dần sang mô hình kinh tế tuần hoàn. Tại Việt Nam, Nestlé là một trong những doanh nghiệp tiên phong với các sáng kiến giúp giảm phát thải và bảo vệ tài nguyên. Trong đó, các cải tiến thiết kế nhằm loại bỏ những phần bao bì không cần thiết, giảm sử dụng nhựa nguyên sinh, thay thế bằng nguyên liệu thân thiện môi trường đã giúp Nestlé Việt Nam giảm gần 2.500 tấn bao bì nhựa trong 2 năm (2021 - 2022). Đến nay, khoảng 94% bao bì sản phẩm của công ty được thiết kế có thể tái chế và tái sử dụng.
Một số sáng kiến của Nestlé Việt Nam có thể kể đến như sử dụng nhựa PE tái sinh cho bao bì sản phẩm NESCAFÉ, chuyển từ ống hút nhựa dùng một lần sang ống hút giấy đạt chứng chỉ Quản lý rừng bền vững (FSC) đối với toàn bộ sản phẩm uống liền. Hiện Nestlé Việt Nam cũng đang hướng đến sử dụng bao bì đơn lớp giúp tái chế dễ dàng hơn. Trong sản xuất, việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn đã giúp tất cả các nhà máy của Nestlé Việt Nam đạt mục tiêu “Không chất thải chôn lấp ra môi trường” từ năm 2015, thông qua hoạt động thu gom, phân loại, tái chế và tái sử dụng chất thải.
Hội nghị quy tụ chuyên gia, nhà lãnh đạo doanh nghiệp thảo luận về chủ đề như giảm phát thải carbon, xử lý chất thải, chống biến đổi khí hậu… mà vẫn duy trì tăng trưởng.
Còn chuyên gia Đặng Hồng Hạnh, Tổng giám đốc Energy Environment Climate, cho rằng lộ trình cắt giảm khí gây hiệu ứng nhà kính và giảm thiểu khí thải cacbon đang cần sự tham gia hành động của cả cộng đồng. Để thực hiện giảm phát thải thì doanh nghiệp đóng vai trò nòng cốt, Chính phủ đưa ra cam kết và bộ, ngành thúc đẩy quá trình thực thi.
Theo ông Đồng Mai Lâm, CEO Schneider Electric Việt Nam-Campuchia, Tập đoàn Schneider Electric là chuyên gia trong quản lý về năng lượng; trong khi năng lượng là một trong những nguyên nhân gây ra khí thải cacbon. Do đó, Tập đoàn đã và đang đưa ra đa dạng giải pháp nền tảng kết nối tất cả hệ thống từ đó phát triển giải pháp phù hợp; cung ứng phần mềm ứng dụng công nghệ để đưa ra những báo cáo, phân tích giúp khách hàng cải thiện sử dụng năng lượng hiệu quả; mô hình nhà thông minh giúp sử dụng tối ưu hóa năng lượng.
Hội nghị Phát triển Bền vững 2023 do Forbes Việt Nam tổ chức, quy tụ khoảng 400 đại diện từ các doanh nghiệp cùng các chuyên gia, thảo luận về các chủ đề thời sự như giảm phát thải CO2, xử lý rác thải, chống biến đổi khí hậu, nền kinh tế tuần hoàn... Các diễn giả cũng chia sẻ kinh nghiệm thực hành giúp doanh nghiệp chuyển dịch mô hình hoạt động trong lúc vẫn duy trì tăng trưởng, để thúc đẩy phát triển kinh doanh bền vững.