Năm nay, dự báo xâm nhập mặn, thiếu nước còn cao hơn vụ Đông - Xuân 2015-2016. Hiện tại, xâm nhập mặn đến quá sớm, chỉ mới cuối tháng 11 đầu tháng 12 đã xâm nhập sâu vào các tỉnh ven biển như Tiền Giang, Sóc Trăng, Bến Tre, Trà Vinh. Theo các chuyên gia, tình hình hạn mặn năm nay không chỉ đến sớm mà còn kéo dài hơn so với hàng năm vì lượng mưa năm 2019 thấp và lưu lượng dòng chảy trên các sông là rất thấp. Đây là mối đe dọa đến tình hình sản xuất vụ Đông - Xuân 2019-2020, kể các các vụ tiếp theo.
Báo cáo của các tỉnh Đồng bang sông Cửu Long (ĐBSCL) cho thấy vụ Đông Xuân năm nay sẽ có khoảng 200.000ha bị ảnh hưởng, trong đó có khoảng 90.000ha cây ăn quả bị nhiễm nặng. Bị nhẹ thì cây vàng lá, cháy lá, rụng lá đột ngột gây thất thu năng suất, ngộ độc nặng thì chết cây, phải chặt bỏ.
Trước nguy cơ ảnh hưởng của hạn mặn, bà con nông dân rất lo lắng. Hiện các cơ quan ban ngành từ trung ương đến địa phương cũng đã cảnh báo tình trạng hạn mặn đồng thời triển khai các phương án ứng phó. Chung tay cùng với các cơ quan địa phương, từ cuối tháng 11/2019, đội ngũ kỹ thuật của công ty cổ phần đầu tư Hợp Trí tại ĐBSCL đã cùng bà con nông dân ra đồng áp dụng các giải pháp giúp cây trồng, đặc biệt là lúa và cây ăn trái tăng cường lực để thích ứng tốt hơn với hạn mặn nếu có xảy ra. Giải pháp trên đã áp dùng thành công từ những năm 2015, 2016, khi đợt hạn hán xâm nhập mặn lịch sử cách đây gần 5 năm từng xảy ra.
Cán bộ kỹ thuật của công ty Hợp Trí chia sẻ giải pháp thích ứng với hạn mặn. |
Ông Trịnh Ngọc Trung, ở ấp 9, xã Quế Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre sau khi áp dụng giải pháp vào năm 2016 chia sẻ: “Tôi canh tác vườn bưởi diện tích 1 hectar, cây 5 năm tuổi, trong điều kiện nắng hạn, ít mưa, cây đang ảnh hưởng bởi hạn mặn từ vụ trước rất xấu, tôi đã áp dụng giải pháp thích ứng hạn mặn của Hợp Trí theo hướng dẫn và nhận thấy hiệu quả rõ rệt, cây ra cơi đọt tốt và lá phát triển mạnh và xanh tốt, vượt trội hơn hẳn vườn cây không áp dụng. Tôi sẽ nhân rộng ra toàn vườn và giới thiệu cho bà con xung quanh áp dụng giải pháp này”.
Ông Huỳnh Văn Hoàng tại Long Tiên, Cai Lậy, Tiền Giang canh tác sầu riêng đã nhiều năm tuổi cũng cho biết, nhờ áp dụng giải pháp thích ứng hạn mặn, vườn cây của ông đã khắc phục tình trạng ảnh hưởng do hạn mặn, cây ra lá xanh tốt, sau mỗi tuần đều thấy sự khác biệt rõ rệt.
Giải pháp Hợp Trí thích ứng hạn mặn đã được Viện nghiên cứu cây ăn quả Miền Nam tiến hành thí nghiệm chuyên sâu vào năm 2016 – 2017 trên cây Sầu Riêng và Bưởi Da Xanh tại Tiền Giang và Bến Tre đều cho kết quả rất tốt ở các chỉ tiêu nông học. Trong vụ ĐX15-16 – thời điểm hạn mặn gây ảnh hưởng trầm trọng, Ngoài ra trong giai đoạn 2015-2016 lực lượng Kỹ thuật của Hợp Trí đã cùng bà con nông dân khắp các tỉnh thành vùng ĐBSCL thực hiện hàng trăm mô hình thích ứng hạn hán xâm nhập mặn. Các mô hình không chỉ giúp khắc phục hạn mặn mà còn giúp gia tăng lợi nhuận nhờ chi phí thuốc BVTV trung bình giảm từ 312,000 – 854.000 đồng/ha, năng suất trung bình tăng từ 280 -506 kg/ ha và lợi nhuận tăng từ 2.646.000 – 3.347.846 đồng/ha so với cách sản xuất bình thường.
Bà Đặng Thị Kim Uyên, Phó Trưởng bộ môn Bảo vệ thực vật – Viện cây ăn quả miền Nam cho biết: Mức độ chịu mặn của cây ăn trái thường có 4 cấp độ: nhạy cảm nhất là sầu riêng, bơ, mít với mức chịu mặn rất thấp chỉ từ 0.5 – 1/1000, sau đó là mức trung bình từ 1-2/1000 gồm có cây có múi, dứa, sơri; mức khá từ 3-4/1000 gồm có cây xoài, mãng cầu và mức tốt là cây dừa, cây sapo. Việc tưới nước trong thời điểm nước mặn xâm nhiễm gây ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài qua nhiều vụ - thậm chí tới 5 năm mới rửa trôi hết, do mỗi một lần tưới muối lại tồn lưu trong đất thêm một ít, mức độ ảnh hưởng nhiều hay ít phụ thuộc vào độ mặn của nước. Do đó lưu ý bà con khi nước mặn xâm nhiễm chúng ta phải cắt nước tưới. Đối với cây ăn trái, khi cây bị nhiễm mặn cây sẽ bị sốc, triệu chứng điển hình nhất là vàng lá cháy lá, rụng lá, rụng hoa, rụng trái và sau đó cây sẽ chết dần. “Năm 2016, hạn mặn xâm nhiễm tại ĐBSCL gây thiệt hại lớn, do đó trong năm 2017 Viện cây ăn quả miền Nam đã phối hợp với Hợp Trí áp dụng giải pháp giúp phục hồi vườn bị mặn trên cây có múi và cây sầu riêng. Qua quá trình thực hiện 12 tháng, cây khỏe hơn, số lượng rễ tươi điển hình cao hơn và đặc biệt pH cao hơn so với đối chứng từ 0.2 – 0.6 lần, ngoài ra sức sinh trưởng cũng đạt hiệu quả, lá to ra, hàm lượng diệp lục tố cao, năng suất cao hơn so với lô đối chứng”, bà Uyên cho biết thêm.
Trong vụ Đông – Xuân 2019-2020 tới, bà con cần dựa trên tình hình phát sinh, phát triển của các loại dịch hại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất cây trồng để bố trí và chăm sóc cho phù hợp. Lưu ý đối với các loại cây chịu hạn mặn kém, cần áp dụng các biện pháp canh tác nhằm phòng chống. Với lúa cần ngăn mặn, trữ ngọt; với cây ăn trái cần tủ gốc, tủ liếp không để mặt đất nứt nẻ, không kích kích cây ra tược non, ra bông trong giai đoạn mặn xâm nhập. Bổ sung cân đối dinh dưỡng cho cây trước khi mặn xâm nhập. Đạm, lân, kali, canxi, silic và hữu cơ là các chất rất cần thiết tăng khả năng chống chịu hạn mặn. Bộ giải pháp thích ứng hạn mặn của Hợp Trí rất phù hợp sử dụng để giúp cho cây trồng vượt qua tình trạng hạn mặn kéo dài.