Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Minh Thạnh vừa ký văn bản số: 2353/UBND-ĐT, truyền đạt chỉ đạo của Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được giao Sở Tài chính, Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường, cùng UBND phường Sài Gòn và Tổng công ty Satra phối hợp rà soát các điều kiện pháp lý để tiếp tục sử dụng khu đất tại số 135 Nguyễn Huệ và 39 Lê Lợi. Khu đất này có quy mô hơn 9.000 m2, từng là Thương xá Tax nhưng đã bị bỏ hoang nhiều năm.
Thương xá Tax trước khi bị tháo dỡ năm 2016
Chỉ đạo nêu rõ: "Trường hợp không đáp ứng điều kiện quy định, Tổng công ty Satra có văn bản trả lại đất theo quy định tại khoản 2 điều 82 luật Đất đai năm 2024". Nếu Satra thực hiện việc trả đất, Chủ tịch UBND phường Sài Gòn sẽ chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan kiểm tra thực địa, lập hồ sơ thu hồi và bàn giao khu đất cho Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố quản lý theo quy định tại Nghị định số 151/2025 của Chính phủ.
Thời điểm tháng 5/2025, Satra đã có văn bản gửi UBND TP Hồ Chí Minh, đề xuất kiến nghị Chính phủ cho phép doanh nghiệp được đầu tư trên phần diện tích đất công này và chấp thuận cho Satra thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 2024.
Satra đưa ra lý do rằng doanh nghiệp đã chi hơn 487 tỷ đồng trong giai đoạn chuẩn bị dự án, trong đó riêng chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư đã hơn 300 tỷ đồng (gồm 199 tỷ đồng bồi thường cho hộ dân và 102 tỷ đồng hỗ trợ thêm 40% giá trị nhà, đất). Đặc biệt, từ khi phá dỡ Thương xá Tax vào năm 2016, Satra vẫn phải đóng tiền thuê đất hàng năm, với tổng số tiền đến năm 2024 đã lên đến hơn 640 tỷ đồng.
Tổng công ty này lo ngại, nếu không được tiếp tục dự án, doanh thu và lợi nhuận sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, đồng thời việc thu hồi, quyết toán các khoản chi phí đã bỏ ra sẽ gặp nhiều khó khăn.
TP Hồ Chí Minh đòi lại "đất vàng" Thương xá Tax (trong khung đỏ) từ Satra nếu không dùng. Ảnh: Người đưa tin
Trước đó vào năm 2021, Satra cũng từng đề xuất được thuê đất không qua đấu giá để xây dựng trung tâm thương mại, dịch vụ, văn phòng, khách sạn. Tuy nhiên, đề xuất này đã bị các bộ ngành đánh giá là không phù hợp với quy định. Các lý do được đưa ra là: khu đất là tài sản nhà nước, cần thực hiện sắp xếp, xử lý theo Nghị định 167 và không có cơ sở để giao đất cho Satra mà không thông qua đấu giá; việc Satra đầu tư dự án này được xem là hoạt động ngoài ngành kinh doanh chính, không phù hợp với các quy định hiện hành.
UBND TP Hồ Chí Minh đã giao Sở Tài chính hướng dẫn Satra thực hiện phương án sắp xếp, xử lý nhà đất theo Nghị định 167 để trình Ban Chỉ đạo 167 thẩm định, phê duyệt, đồng thời làm rõ sự phù hợp với quy định về hạn chế đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính.
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hồ Chí Minh, khu đất Thương xá Tax là tài sản công. Việc thu hồi đất chỉ có thể thực hiện trong ba trường hợp: vì mục đích quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng; thu hồi đất do vi phạm pháp luật đất đai; hoặc thu hồi đất trong trường hợp tự nguyện trả đất.
Hiện tại, việc thu hồi theo hai trường hợp đầu chưa có cơ sở thực hiện bởi dự án đầu tư chưa được phê duyệt chính thức để có thể tiến hành trình tự, thủ tục thu hồi, cũng như chưa có căn cứ để xác định hành vi vi phạm pháp luật đất đai. Do đó, trường hợp Satra tự nguyện trả lại đất là phương án khả thi nhất.
Thương xá Tax được xây dựng vào năm 1880 và khánh thành năm 1924. Với hơn 136 năm thăng trầm của lịch sử, tòa nhà đã trở thành một trong những công trình kiến trúc, văn hóa biểu tượng của Sài Gòn - TP Hồ Chí Minh, trước khi bị dỡ bỏ vào năm 2016. Với diện tích 9.200 m2 nằm ngay trung tâm quận 1, tiếp giáp 3 đại lộ là Nguyễn Huệ, Lê Lợi và Pasteur, từng là một trong những trung tâm thương mại sầm uất và là biểu tượng của TP Hồ Chí Minh. Đến năm 2016, để chuẩn bị cho dự án Satra Tax Plaza, một tòa nhà cao 40 tầng hiện đại, Thương xá Tax đã bị tháo dỡ. Dự kiến ban đầu, tòa nhà mới sẽ khởi công vào quý I/2017 và hoàn thành vào năm 2020. Tuy nhiên, kể từ đó đến nay, khu "đất vàng" hai mặt tiền đường Nguyễn Huệ và Lê Lợi vẫn chỉ là bãi đất trống, gây ra sự lãng phí tài nguyên và bức xúc trong dư luận. |