Nhiều hệ luỵ từ việc giá nhà liên tục tăng

Nhìn tổng thể, việc giá nhà liên tục tăng cao phản ánh sự bất cân đối giữa cung – cầu, giữa đầu tư và nhu cầu thực tế. Nếu không sớm điều chỉnh, hệ lụy không chỉ dừng lại ở chuyện giá cả, mà có thể đe dọa sự ổn định kinh tế vĩ mô và công bằng xã hội đô thị. Để kéo giá về mức hợp lý và đảm bảo phát triển bền vững, theo cách chuyên gia cần một gói giải pháp đồng bộ, kết hợp hành chính - thị trường - tài chính.

Cụ thể, trong ngắn hạn cần thắt chặt công tác quản lý hành vi đầu cơ, tăng cường thanh tra, xử phạt các hành vi chào bán ảo, đặt cọc ảo, thông tin sai lệch, minh bạch hoá dữ liệu giao dịch để phát hiện “sốt” bất thường; Kiểm soát tín dụng vào phân khúc rủi ro cao; Khuyến khích giao dịch thực, hỗ trợ các giải pháp mua bán chính thức, hồ sơ pháp lý rõ ràng để giảm thanh khoản cho giao dịch đầu cơ chớp nhoáng.

Cần đẩy mạnh minh bạch hoá thị trường để kiềm chế giá nhà tăng cao.

Về trung hạn, cần tăng nguồn cung nhà ở vừa túi tiền tại trung tâm và ven trung tâm, ưu tiên quỹ đất sạch phát triển nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá thấp, hoặc các dự án tái phát triển chung cư cũ theo cơ chế công - tư kết hợp (PPP). Có chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất, hỗ trợ hạ tầng, giảm thuế VAT cho phần diện tích nhà ở dưới mức giá quy định. Đồng thời thực hiện tái cơ cấu quy hoạch, tăng hệ số sử dụng đất có điều chỉnh, khuyến khích phát triển theo trục giao thông công cộng (TOD), để giảm chi phí vận hành và thời gian di chuyển.

Về dài hạn, Nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh minh bạch hoá thị trường, xây dựng sàn dữ liệu giao dịch BĐS quốc gia/địa phương có kết nối với cơ quan thuế, đất đai, ngân hàng để công bố giá thực tế; Rà soát cơ chế thuế chuyển nhượng và đánh thuế giao dịch đầu cơ; Phát triển hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng mềm (trường học, y tế), để phân bổ nhu cầu hợp lý hơn. Đặc biệt, cần nhanh chóng triển khai các gói cho vay mua nhà dành cho người trẻ và công chức, đi kèm điều kiện kiểm soát rủi ro để tăng khả năng tiếp cận nhà ở cho người có nhu cầu thật.

“Nên mở rộng mô hình nhà thuê dài hạn giá rẻ, có chính sách ưu đãi thuế và đất đai cho nhà đầu tư lĩnh vực này. Khi thị trường nhà ở xã hội, nhà cho thuê phát triển song song với nhà thương mại, mặt bằng giá chung sẽ tự động điều chỉnh xuống, giảm áp lực đầu cơ. Đồng thời cần siết thuế chuyển nhượng thứ cấp, đánh thuế lũy tiến với người sở hữu nhiều BĐS và xây dựng hệ thống dữ liệu định giá chuẩn để tránh tình trạng “thổi” giá” – chuyên gia kinh tế PGS. TS Đinh Trọng Thịnh nêu quan điểm.

Tình trạng “ngáo giá” nhà ở tại khu vực trung tâm Hà Nội không phải vấn đề nhỏ, bởi nó ảnh hưởng tới điều kiện sống của hàng vạn người lao động, làm méo mó đầu tư đô thị và tiềm ẩn rủi ro tài chính. Muốn giải quyết, không thể chỉ dùng một biện pháp đơn lẻ; cần tổ hợp chính sách: kiểm soát tín dụng đầu cơ ngắn hạn, tăng nguồn cung nhà ở vừa túi tiền, minh bạch hoá dữ liệu giao dịch và xây dựng khung thuế - phí nhằm giảm động lực đầu cơ.

“Cần ưu tiên tháo gỡ pháp lý cho các dự án đang “đắp chiếu”, đặc biệt là nhóm nhà ở thương mại giá trung bình. Bên cạnh đó, Hà Nội cần đẩy nhanh việc rà soát, quy hoạch lại các khu đất xen kẹt, trụ sở cũ, quỹ đất công để phát triển nhà ở giá hợp lý, thay vì tập trung quá nhiều vào phân khúc cao cấp. Nên nghiên cứu cơ chế “ngân hàng đất”, nơi Nhà nước đứng ra gom, giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng sơ bộ rồi đấu giá hoặc giao lại cho doanh nghiệp có năng lực triển khai, tránh tình trạng đầu cơ, găm đất chờ giá” - Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam TS Nguyễn Văn Đính đề xuất.