Theo quan niệm của người xưa: “Cúng cả năm không bằng rằm tháng Giêng“, vì lẽ đó cho nên vào ngày này “người người nhà nhà” cùng nhau đi chùa lễ Phật để cầu nguyện sự an lành cho bản thân và gia đình.
Ngoài việc đi chùa hay cúng thần linh, gia tiên, người dân còn thả vật phóng sinh. Phóng sinh vào ngày Tết Nguyên tiêu không chỉ gắn liền với đức hiếu sinh của đạo Phật mà còn thể hiện khát vọng về cuộc sống hạnh phúc bước sang năm mới.
Rất nhiều tiểu thương bày bán tại cổng chùa
Theo khảo sát, hiện tại đã có một số tiểu thương đã tập trung tại các cổng chùa lớn, nhỏ như chùa Trấn Quốc, đền Quán Thánh, phủ Tây Hồ...bày bán đồ phóng sinh. Giá các động vật như chim, ốc, rùa cốm, rùa tai đỏ, cá vàng...phóng sinh năm nay cao gấp nhiều lần so với ngày thường.
Các năm trước, việc phóng sinh rùa cốm khá thịnh hành, nhưng năm nay, theo lời tiểu thương thì cá vàng và ốc được dùng để phóng sinh nhiều hơn là rùa cốm. Việc bán rùa cốm cũng khá lay lắt, phần nhiều khách mua rùa cốm là để làm cảnh.
Nắm được tâm lý của người mua đồ phóng sinh, đó là giá nào cũng sẽ mua, dù đắt hay rẻ. Vậy nên các tiểu thương cứ thế mà tăng giá vùn vụt. Nếu như ngày thường giá chim phóng sinh tương đối rẻ, khoảng 15.000 - 30.000 đồng/cặp thì những ngày lễ giá tăng lên gấp đôi khoảng 40.000 đồng/cặp, chim sẻ là khoảng 40.000 - 50.000 đồng/cặp.
Ngày lễ giá chim ri tăng lên gấp đôi khoảng 40.000 đồng/cặp, chim sẻ là khoảng 40.000 - 50.000 đồng/cặp
Bên cạnh giá chim, giá ốc phóng sinh năm nay cũng tăng giá khá cao so với ngày thường, khoảng 50.000 đồng/rổ ốc nặng khoảng 1,5kg. Lươn phóng sinh được bán ở các khu chợ đầu mối với giá 30.000 đồng/con, cá vàng phóng sinh giá 5.000 - 10.000 đồng/con, các loại cá lớn như cá trắm, cá trê giá từ 40.000 - 100.000 đồng/con.
Chị Tâm (Nhật Tân, Tây Hồ, Hà Nội) một tiểu thương bán cá, rùa, ốc phóng sinh tại cổng chùa Trấn Quốc cho hay, “Mỗi năm thường thực hiện nghi lễ phóng sinh vào 2 dịp là rằm tháng Giêng và ngày lễ Vu Lan. Vào ngày rằm tháng Giêng năm nay, nhiều người đi lễ chùa cầu may và mua các con vật để phóng sinh với hi vọng may mắn cho năm mới. Chính vì vậy, họ sẵn sàng chi tiền để mua cá hay ốc với giá cao hơn một chút. Điều này không có gì lạ cả”.
Giá ốc phóng sinh năm nay cũng tăng giá khá cao so với ngày thường
Một người dân đi mua động vật phóng sinh cho biết: “Phóng sinh thể hiện lòng từ bi của con người, mang ý nghĩa cứu vớt chúng sinh khỏi giam cầm hoặc cái chết. Do đó, nhiều người không tính toán đến chuyện giá cao giá thấp để mua vật phóng sinh. Với lại, người dân họ cũng không mua quá nhiều, chỉ 5 - 7 con cá vàng hay 1 chậu ốc nhỏ, giá có cao cũng chỉ hơn trăm nghìn”.
Phóng sinh là một nét đẹp trong các lễ hội của người Việt, nó có ý nghĩa và mang lại phúc báu to lớn. Tuy nhiên, song vài năm trở lại đây, hoạt động này bị biến tướng, lệch lạc với ý nghĩa vốn có. Đây là thời điểm cho các “con buôn” chặt chém và nâng giá.
Bên cạnh đó thả chim phóng sinh là một việc thiện và dễ làm, nhưng chính hành động đó đã tiếp tay cho đội quân chuyên đi săn lùng bắt các loại chim vào những dịp lễ, vô tình tiếp tay cho những người đi đánh bắt gây thêm nghiệp sát. Đồng thời việc phóng sinh không đúng cách còn có thể gây những tác động không tốt đối với môi trường sống.
