Theo Câu lạc bộ Luật sư thương mại quốc tế Việt Nam (VBLC), Nghị định 69/2016/ND-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ ban hành về điều kiện kinh doanh dịch vụ mua bán nợ, không quy định về việc chuyển giao tài sản bảo đảm sang cho công ty mua bán nợ.
Vì công ty mua bán nợ không phải là tổ chức tín dụng nên không thể nhận thế chấp đối với bất động sản theo Luật Đất Đai và không thể đăng ký thay đổi thế chấp đối với bất động sản. Do vậy, khi mua một khoản nợ có bảo đảm bằng bất động sản, công ty mua nợ sẽ trở thành chủ nợ không có bảo đảm.
VBLC cho rằng, cần phải có hướng dẫn để cho phép công ty mua nợ được đăng ký làm bên nhận bảo đảm khi mua nợ, hoặc được quyền ủy thác cho một ngân hàng hoạt động tại Việt Nam đứng ra nhận quản lý tài sản bảo đảm thay mặt cho công ty kinh doanh dịch vụ mua bán nợ.
Đại diện VBLC cũng đề nghị sửa đổi Luật Đất đai để cho phép nước ngoài có thể trực tiếp nhận thế chấp đối với bất động sản, hoặc ủy thác cho một ngân hàng tại Việt Nam nhận tài sản bảo đảm cho nhà đầu tư nước ngoài.
Tại một hội thảo về sửa đổi các luật liên quan đến kinh doanh và đầu tư mới đây, VBLC cũng cho rằng, Luật Nhà ở đã cho phép người nước ngoài mua nhà và sở hữu nhà tại Việt Nam, nên hoàn toàn có cơ sở để chấp nhận cho nước ngoài nhận thế chấp đối với bất động sản tại Việt Nam.
Trong lúc chờ sửa luật, Thủ tướng có thể chỉ đạo cho phép áp dụng cơ chế ủy thác cho một ngân hàng tại Việt Nam nhận tài sản bảo đảm cho nhà đầu tư nước ngoài hoặc công ty mua bán nợ thành lập tại Việt Nam.
Tham luận của VBLC cũng viết, theo điều 20.2 Luật Các tổ chức tín dụng, chỉ có tổ chức tín dụng nước ngoài mới được tham gia thành lập một tổ chức tín dụng liên doanh hoặc 100% vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
Khoản 2, điều 10 của Nghị định 01/2014/NĐ-CP của Chính phủ thì quy định tiêu chuẩn làm nhà đầu tư chiến lược nước ngoài trong tổ chức tín dụng Việt Nam như sau: “Là ngân hàng nước ngoài, công ty tài chính nước ngoài, công ty cho thuê tài chính nước ngoài được phép thực hiện hoạt động ngân hàng theo quy định của pháp luật của nước nơi đặt trụ sở chính. Công ty tài chính nước ngoài chỉ được là nhà đầu tư chiến lược tại công ty tài chính Việt Nam. Công ty cho thuê tài chính nước ngoài chỉ được là nhà đầu tư chiến lược tại công ty cho thuê tài chính Việt Nam”.
Đại diện VBLC cho rằng các quy định nói trên quá chặt chẽ và không phù hợp với thông lệ quốc tế hiện nay theo hướng cơ cấu các khoản đầu tư nước ngoài thông qua các công ty đầu tư (holding), chứ không trực tiếp đầu tư từ ngân hàng mẹ.
Đề nghị từ VBLC là sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng và Nghị định 01/2014/NĐ-CP để cho phép một tổ chức tín dụng nước ngoài có thể ủy quyền cho một công ty con có chức năng đầu tư để thành lập một tổ chức tín dụng tại Việt Nam hoặc mua cổ phần để trở thành nhà đầu tư chiến lược tại một tổ chức tín dụng Việt Nam.
Tuy nhiên, trong 12 luật được dự kiến tại dự thảo luật sửa đổi, bổ sung các luật về đầu tư, kinh doanh được Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố ngày 26/8 vừa qua không có Luật Các tổ chức tín dụng.
