Thăng trầm với nhiều kỷ lục
Với giới đầu tư, TTCK 2018 là một năm “bùng nổ”. Dòng tiền trên thị trường được cải thiện bằng những mã cổ phiếu có vốn hóa lớn, tăng giá khá đều đặn như: VIC, VHM, HPG, CTG, BID… Dẫu vậy, có một thực tế là không phải nhà đầu tư nào cũng ghi nhận thành quả, vì chứng khoán luôn là cuộc chơi săn lùng cơ hội, cân não, chứ không chỉ hên xui.
Cùng với dòng nhà đầu tư nội, còn có sự đóng góp không nhỏ của dòng vốn ngoại với giá trị mua ròng tăng đột biến lên mức 26.000 tỷ đồng. Đây là lượng giao dịch ròng trực tiếp thông qua giao dịch hàng ngày lớn nhất lịch sử.
Tuy nhiên, khép lại năm 2018 đầy rực rỡ, TTCK bước qua năm 2019 với nhiều diễn biến trái chiều. Thăng hoa trong 3 tháng đầu năm với diễn biến tích cực khi vượt ngưỡng 1.000 điểm nhưng những tháng cuối năm thị trường sụt giảm nhẹ, do những biến động của kinh tế, chính trị thế giới.
Trong năm 2019, mặc dù TTCK có sự sụt giảm về thanh khoản nhưng nhìn chung vẫn duy trì được đà tăng trưởng về dài hạn. Chưa kể, trong bối cảnh rủi ro địa chính trị thế giới tăng cao, TTCK Việt Nam vẫn không đổ vỡ, không biến động lớn, đã là một điểm tích cực, nỗ lực cao của các thành viên thị trường.
Sự xuất hiện của Covid-19 biến năm 2020 trở thành một năm đặc biệt với nhiều biến động bất ngờ của TTCK Việt Nam. Ảnh minh họa
Bước sang năm 2020, năm đặc biệt nhất của TTCK Việt Nam khi phải đối mặt với những khó khăn, thách thức do đại dịch Covid-19. Từ mức đáy 650 điểm khi đại dịch Covid-19 mới bùng phát tại Việt Nam (cuối tháng 3/2020), VN-Index tăng lên mạnh mẽ khi vượt qua mốc 1.000 điểm trong tháng cuối cùng của năm 2020, kết thúc một năm “có hậu” ngoài kỳ vọng của nhà đầu tư.
Theo đó, việc Chính phủ kiểm soát dịch bệnh thành công được xem là “đòn bẩy” chính giúp TTCK phục hồi nhanh chóng trong 9 tháng cuối năm 2020 với mức tăng trưởng gần 60% kể từ đáy và tăng hơn 9% so với cuối năm 2019. Đây là giai đoạn hồi phục thần kỳ và đầy hào hứng nhất với nhà đầu tư.
Song không dừng lại ở đấy, tháng 1/2021, TTCK tiếp tục vươn lên, VN-Index 1000 điểm, sau đó đạt 1130 điểm. Lúc này vốn hóa sàn Hose được cải thiện rõ rệt, với thanh khoản đạt 9.000-11.000 tỷ đồng/phiên, một mốc dòng tiền kha khá so với năm 2019.
Đến giữa năm 2021, TTCK bắt đầu xuất hiện diễn biến phức tạp, giao dịch giằng co, tăng giảm đan xen do chịu tác động của đại dịch, khi xuất hiện biến chủng virus Covid-19 mới Delta và Omicron. Tuy nhiên, tình trạng này không kéo dài, ngày 25/11, VN-Index chính thức chạm mốc 1.500,81 điểm, thiết lập đỉnh lịch sử mới. Tiếp tục, tính đến ngày 28/12/2021, VN-Index đạt 1.494,39 điểm, tăng 35,4% so với cuối năm 2020. Chỉ số HNX-Index đạt mức 458,05 điểm, tăng 125,5% so với cuối năm 2020.
Cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ về chỉ số, mức vốn hóa thị trường cổ phiếu cũng tăng mạnh. Tính đến ngày 28/12, mức vốn hóa thị trường đạt 7.729 nghìn tỷ đồng, tăng 46% so với cuối năm 2020, tương đương 122,8% GDP. Đồng thời, thanh khoản thị trường cổ phiếu gia tăng nhanh chóng và liên tục qua các tháng, đến tháng 11/2021 đạt mức 40.117 tỷ đồng/phiên.
Chỉ số VN-Index duy trì và liên tục tăng, thậm chí phá đỉnh đạt trên 1.528,57 điểm vào ngày 6/1/2022. Đây là giai đoạn “vàng” của TTCK Việt Nam khi thanh khoản tăng liên tục theo từng phiên và dòng tiền nhàn rỗi ào ào chảy vào thị trường, nhà đầu tư hào hứng mua bán, đầu tư với sắc xanh tăng mạnh.
Cuộc vui ngắn ngủi, ngày 15/11/2022, mức đóng cửa thấp nhất là 911,9 điểm, tương đương mức giảm 40,34%. Đây là mức sụt giảm mạnh nhất thế giới.
Nhận định về nguyên nhân khiến TTCK Việt Nam giảm mạnh nhất thế giới từng được đổ lỗi cho nhiều yếu tố, trong đó nhiều ý kiến cho rằng, dông bão kéo đến xuất phát từ những vi phạm pháp luật trên TTCK. Tin nóng về các vụ bắt Chủ tịch Tập đoàn FLC Trịnh Văn Quyết với tội danh như “Thao túng TTCK; bắt giữ ông Đỗ Anh Dũng - cựu Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh; bắt bà Trương Mỹ Lan - Chủ tịch HĐQT CTCP Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, để điều tra về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản";…khiến thị trường vốn rúng động với hàng trăm ngàn tỷ vốn hóa bị thổi bay như khói vào hư không. Cùng với đó, nhà đầu tư và TTCK cũng bị thiệt hại nghiêm trọng.
Tuy nhiên, thực tế là “băng dày một thước không phải do cái lạnh của một ngày”, bản chất TTCK lao dốc còn đến từ những nguyên nhân đã được tích lũy lâu dài, trong đó không thể không nhắc đến sự hưng phấn thái quá của TTCK suốt một thời gian dài.
Mang nặng tâm trạng thất vọng, TTCK bước vào năm 2023 với niềm tin bị lung lay mạnh. Có giai đoạn thăng hoa lên khu vực 1.250 điểm, nhưng ngay sau đó lại giảm rất mạnh, đưa chỉ số trở về vùng 1.020 điểm chỉ sau chưa đầy 2 tháng. Những biến động mạnh này đã khiến không ít nhà đầu tư mất hết thành quả chỉ sau vài tháng ngắn ngủi. Tuy nhiên, sang năm 2024, giới phân tích dự báo TTCK sẽ đi sát với bối cảnh vĩ mô và bước vào giai đoạn đầu của chu kỳ tăng giá.
.jpeg)
Trong năm 2024, những nhóm cổ phiếu tích cực được các công ty chứng khoán gọi tên là tiêu dùng, ngân hàng, bất động sản khu công nghiệp, đầu tư công, dầu khí...Ảnh minh họa
Nhiều yếu tố hỗ trợ thị trường năm 2024
Các chuyên gia tài chính nhận định, nếu như năm 2023 là thị trường dành cho các nhà đầu cơ giao dịch ngắn hạn, thì năm 2024 sẽ là lúc nhà đầu tư dài hạn tích lũy cổ phiếu giá trị vào đầu năm và tìm kiếm lợi nhuận đột biến trong nửa cuối năm.
Theo Tiến sĩ kinh tế Đinh Thế Hiển, trong 5 năm (từ 2018 – 2023), TTCK Việt Nam luôn đi chậm một bước so với TTCK thế giới. Điều này có nghĩa, TTCK nước ta đang rẻ và có cơ hội tăng khá trong thời gian.
“Với những nhà đầu tư có vài trăm triệu đến 1 tỷ đồng nếu không muốn gửi ngân hàng, thì đầu tư chứng khoán vẫn là kênh phù hợp. Tất nhiên, những tháng tới đây không phải là cơ hội cho nhà đầu tư muốn đánh nhanh thắng nhanh, vì thị trường trong ngắn hạn chưa có xu hướng tăng rõ ràng” – ông Hiển nói và nhấn mạnh, mức giá của nhiều cổ phiếu hiện thấp hơn so với năng lực của doanh nghiệp và lịch sử giá của chính nó. Đây là cơ hội để nhà đầu tư lựa chọn mua vào với mục tiêu trong vòng 6 tháng, có thể chạm mức lãi 15 - 20%.
“Dù giai đoạn khó khăn nhất của trái phiếu doanh nghiệp đã qua đi, nhưng lượng trái phiếu đáo hạn còn lớn và vẫn là dấu hỏi của thị trường, nên đây là rủi ro mà nhà đầu tư nhất định cần lưu ý. Công cuộc đầu tư nào cũng có lúc lên lúc xuống, lúc lãi lúc lỗ, vì vậy khi đưa ra quyết định thì cần phải có sự tìm hiểu, quan sát thay vì lựa chọn theo người khác rồi cuống cuồng khi thấy thị trường đi xuống. Chứng khoán là "miếng bánh lớn" mà nhà đầu tư phải trang bị hành trang trước khi chính thức bước chân vào cuộc đua với những con số” – ông Hiển nói thêm.
Công cuộc đầu tư nào cũng có lúc lên lúc xuống, lúc lãi lúc lỗ, vì vậy chúng ta khi đưa ra quyết định thì cần phải có sự tìm hiểu, quan sát và tin tưởng vào nhận định của bản thân thay vì lựa chọn theo người khác rồi cuống cuồng khi thấy thị trường đi xuống. Từ những chia sẻ của các nhà đầu tư nổi tiếng rất thành công nhưng cũng từng thất bại trước miếng bánh lớn này chúng ta hãy học hỏi để có thêm hành trang bước chân vào cuộc đua với những con số trong chứng khoán.
Đồng quan điểm, luật sư Lê Thu Thảo – Đoàn luật sư TP Hồ Chí Minh cũng nhận định, xu hướng chính của TTCK cả năm 2024 sẽ tăng. Tuy nhiên, đó sẽ là hai bức tranh khá trái chiều giữa đầu năm và cuối năm.
“Dù ẩn số vẫn còn ở phía trước nhưng tôi tin rằng, trong năm 2024, nhiều câu chuyện hấp dẫn khác vẫn sẽ được viết tiếp trên TTCK. Song để làm được điều này, ngoài việc nhà đầu tư thoát khỏi cơn “men say”, thì quan trọng nhất vẫn là các cơ quan quản lý nhà nước không được bỏ quên sự quản lý, giám sát, kiện toàn thị trường” – luật sư Thảo nhấn mạnh.
Cũng theo luật sư Thảo, các diễn biến mới trên thị trường tiền tệ đã làm giảm sự hưng phấn của dòng tiền vào TTCK, khiến lực mua thận trọng, đây là tín hiệu tốt cho thị trường năm 2024. Bên cạnh đó, dư địa về chính sách tiền tệ nới lỏng và giá rẻ cũng sẽ hỗ trợ nền kinh tế, và chứng khoán là kênh đầu tư hưởng lợi trực tiếp. Từ đó, có cơ sở để kỳ vọng VN-Index năm 2024 tăng trưởng, đặc biệt ở giai đoạn cuối năm, và đây cũng là điểm bắt đầu một chu kỳ lớn - nơi mà nhà đầu tư được tận hưởng nhiều lợi ích, và tiến tới thị trường lành mạnh, thoát khỏi thị trường cận biên tiến lên thị trường mới nổi, khơi thông dòng vốn cho nền kinh tế và thu hút nhiều vốn ngoại trong tương lai.
Hầu hết các chuyên gia tài chính đều cho rằng, ngoài siết chặt quản lý, nâng cao tính thượng tôn pháp luật để minh bạch thị trường, thì nâng hạng chính là mục tiêu TTCK cần phải ngắm tới, nhằm mở ra cơ hội thu hút nhiều hơn nữa dòng vốn từ nước ngoài chảy vào TTCK Việt Nam.
