Nỗi lo phẩm màu độc hại
Phẩm màu thực phẩm là một nhóm những chất có màu được dùng làm phụ gia thực phẩm, để tạo ra hoặc cải thiện màu sắc của thực phẩm, nhằm làm tăng tính hấp dẫn của sản phẩm. Nếu sử dụng tùy tiện, không đúng chủng loại, không đảm bảo độ tinh khiết và không đúng liều lượng thì phẩm màu sẽ là tác nhân gây ra nhiều loại bệnh cho người sử dụng.
Mới đây, Bệnh viện Bạch Mai vừa tiếp nhận một bệnh nhi bị tan máu cấp rất nặng do nhiễm độc. Nguyên nhân được cho là xuất phát từ món thịt bò khô tự làm có sử dụng một loại phẩm màu không rõ nguồn gốc. Thực tế cho thấy, việc lạm dụng phẩm màu không nằm trong danh mục cho phép để chế biến thực phẩm, gây ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của người tiêu dùng.
Trên thị trường hiện nay, phẩm màu có hai loại, theo đó phẩm màu tự nhiên là các chất màu được chiết suất ra hoặc được chế biến từ các nguyên liệu hữu cơ (thực vật, động vật) sẵn có trong tự nhiên. Nhóm phẩm màu có nguồn gốc tự nhiên có nhược điểm là độ bền kém, sử dụng với lượng lớn nên giá thành sản phẩm cao.
Phẩm màu tổng hợp hóa học là các phẩm màu được tạo ra bằng các phản ứng tổng hợp hoá học. Các phẩm màu tổng hợp thường đạt độ bền màu cao, với một lượng nhỏ đã cho màu đạt với yêu cầu đặt ra, nhưng chúng có thể gây ngộ độc nếu dùng loại không nguyên chất, không được phép dùng trong thực phẩm.
Trên thực tế nhiều vụ ngộ độc thực phẩm đã xảy ra do sử dụng các chất màu này. Đơn cử như Rhodamine B là hóa chất phẩm màu chỉ sử dụng để nhuộm, cấm dùng trong thực phẩm vì chúng gây hại cho gan, thận, có thể dẫn đến ung thư. Thế nhưng, cơ quan chức năng từng phát hiện loại phẩm màu này được sử dụng trong chế biến hạt dưa, tương ớt, sa tế...
Thực phẩm tẩm màu hóa chất gây độc hại
Vịt quay, giò chả, chim rán hay hạt dưa, mứt kẹo, thậm chí cả nước giải khát... tất cả những loại thức ăn phổ biến này đều được nhuộm màu thực phẩm. Đã từ lâu, người ta có thói quen làm như thế, bởi nhuộm màu thực phẩm không chỉ làm cho thực phẩm thêm đẹp mắt, mà còn khiến thực khách có cảm giác ngon miệng hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại thực phẩm được nhuộm màu đều gây hại cho sức khỏe. Để nhận biết được sự độc hại của phẩm màu trong thực phẩm thì không thể kiểm tra được bằng mắt thường, thậm chí đối với những người làm việc lâu năm trong các Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm.
Dấu hiệu nhận biết thực phẩm tẩm màu hóa chất gây độc hại
Để kiểm tra thực phẩm nào được nhuộm bằng phẩm màu tự nhiên, thực phẩm nào được nhuộm bằng phẩm màu công nghiệp, và các chất phụ gia nào có tác hại đến sức khỏe người sử dụng thì cần phải qua bước kiểm nghiệm chặt chẽ tại Viện kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm. TS.Lê Thị Hồng Hảo cho rằng: “Về tác hại của màu công nghiệp đối với người sử dụng, nếu dùng thức ăn có nhuộm phẩm màu công nghiệp sẽ bị ngộ độc, những tồn dư của các chất này có thể sẽ làm cho người sử dụng bị ung thư”.
Tác hại của việc sử dụng phẩm màu công nghiệp trong chế biến thức ăn là rõ ràng và ai cũng biết. Tuy nhiên, vì lợi ích trước mắt, vẫn có nhiều người lạm dụng các loại phẩm màu công nghiệp, thậm chí cả những sản phẩm nằm trong danh sách các phụ gia bị cấm. Theo TS.Hảo, những sản phẩm khó nhuộm màu thì thường được nhuộm bằng phẩm màu công nghiệp. Do đó, người dân cần đặc biệt chú ý khi mua các loạt hạt hoặc thực phẩm khó nhuộm màu. Đặc biệt, khi mua cần lựa chọn những sản phẩm có nhãn mác, hạn sử dụng và có ghi chú về chất phụ gia.