Thời điểm này năm ngoái, giá tỏi Lý Sơn (Quảng Ngãi) dao động từ 90-100 ngàn đồng/kg, nhưng năm nay giá tỏi giảm sâu, chỉ còn từ 25.000-30.000 đồng/kg. Tỏi rớt giá, thương lái hầu như dừng thu mua trong khi tỏi bắt đầu hư hỏng, mọc mầm. Với tình trạng này, nhiều hộ trồng tỏi ở Lý Sơn sẽ đón một cái Tết không trọn vẹn.
Mặc dù giá tỏi giảm mạnh nhưng người trồng tỏi trên đảo Lý Sơn vẫn tập kết về chợ huyện bán tháo, bán đổ để có tiền sắm Tết.
Bà Nguyễn Thị Lan ở xã An Vĩnh, huyện Lý Sơn thở dài, nói: "Mỗi vụ tỏi người dân chúng tôi thu hoạch về bán một ít, số còn lại được phơi khô cất trữ đến tháng Chạp tung ra thị trường. Thế nhưng giá tỏi giáp Tết liên tục giảm sâu khiến người nông dân chúng tôi lo lắng vô cùng về những khoảng chi tiêu trong dịp Tết Nguyên đán này".
Đang lúi húi lượm nhặt những củ tỏi khô thối múi nẩy mầm ra khỏi bao tỏi, bà Phan Thị Diệu - một nông dân trồng tỏi ở thôn Tây, xã An Vĩnh, buồn rầu nói: Hiện gia đình bà còn gần 3 tạ tỏi khô của niên vụ trước. Năm ngoái cũng chừng này tỏi để dành, cuối năm bán bà thu về trên 25 triệu đồng. Nhưng năm nay, giá tỏi giảm sâu chỉ dao động 25.000-30.000 đồng/kg nên tư thương không mua, còn kỳ kèo bớt giá với lý do tỏi chở vào đất liền khó tiêu thụ, để lâu sẽ nẩy mầm gây hư hỏng.
“Nếu không bán thì tỏi nẩy mầm, hỏng phải đổ bỏ, mà bán rẻ như bèo thì xót ruột. Vất vả cả năm trên đồng giờ chỉ trông chờ vào mấy bao tỏi để lo Tết cho gia đình nhưng nay giá thấp, bán thu về cũng chẳng là bao”, bà Diệu than thở.
Theo bà Diệu, phần lớn sản lượng tỏi sau khi thu hoạch người dân Lý Sơn đều bán cho tư thương để trang trải nợ nần và tái đầu tư; phần còn lại sẽ được phơi khô, dự trữ và coi như của để dành, những dịp túng bấn hay gia đình cần tiền thì đem tỏi ra bán để trang trải. Song, nay giá tỏi giảm mạnh, Tết nhất thì cận kề, lấy đâu ra tiền để mua quần áo cho con trẻ và lo Tết.
Bà Dương Thị Thu (thôn Đông, xã An Hải) thở dài khi nghĩ đến tình cảnh phải vay mượn thêm tiền để chi tiêu trong dịp Tết sắp tới. Bà Thu không thể ngờ 4 tạ tỏi được bán vào dịp tháng Chạp không đủ lo cái Tết cho gia đình.
“Bán gần 4 tạ tỏi mà chỉ đủ tiền mua được ít quần áo, bánh kẹo còn các khoản chi khác phải vay mượn chờ thu hoạch vụ tỏi mới rồi tính. Nhưng kiểu này thì không biết 2 tháng nữa thu vụ tỏi mới có bán được không?”, bà Thu lo lắng.
Huyện Lý Sơn còn tồn đọng trên 100 tấn tỏi khô, nếu chờ giá lên, không tiêu thụ hết sẽ có nguy cơ hư hỏng.
Theo thống kê sơ bộ, huyện Lý Sơn còn tồn đọng trên 100 tấn tỏi khô của mùa vụ trước. Số tỏi này cần được tiêu thụ trước Tết Nguyên đán nếu không sẽ hư hỏng. Để hỗ trợ cho người nông dân, huyện Lý Sơn đã thu mua tỏi với giá cao hơn thị trường từ 5 - 10 ngàn đồng/kg. Tuy nhiên, lượng tỏi được thu mua không đáng là bao bởi nhu cầu tiêu thụ quá hạn chế.
Bà Phạm Thị Hương, Phó Chủ tịch UBND huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, nguyên nhân giá tỏi giảm sút là do năm nay, cả nước được mùa tỏi, trong khi đó lượng tỏi nhập khẩu cũng rất lớn, bán với giá rẻ nên thị trường tiêu thụ bị phân tán. Hiện nay, huyện Lý Sơn đang kết nối với các doanh nghiệp và người tiêu dùng để giải cứu tỏi cho người dân huyện Lý Sơn.
"Nếu chờ giá lên, không tiêu thụ hết số tỏi trên sẽ có nguy cơ hư hỏng, do vậy chúng tôi kêu gọi sự ủng hộ chung tay của cộng đồng, hiện có một số doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đăng ký hỗ trợ thu mua tỏi cho nông dân với giá 40 ngàn đồng/kg, nhưng số lượng không nhiều, để tránh thiệt hại, ngoài hỗ trợ của chính quyền nông dân cần chủ động tìm đầu ra để tiêu thụ hết số tỏi còn tồn đọng", bà Hương nói.
Ông Phạm Thắm, Giám đốc Công ty TNHH Du lịch Đảo Cát vàng ở tỉnh Quảng Ngãi, một người con Lý Sơn cho biết, để giúp bà con tiêu thụ tỏi, ông đã trực tiếp đăng ký mua khoảng 10 tấn với giá 40.000 đồng/1kg, cao hơn giá hiện tại từ 10.000 đồng đến 15.000 đồng/kg. Sau đó, đơn vị sẽ đưa vào đất liền kết nối với các trường đại học ở miền Trung để kêu gọi mọi người tiêu thụ giúp bà con.
