Tổng cục Thống kê vừa công bố danh sách 44 mặt hàng nhập khẩu lớn của cả nước 3 tháng đầu năm 2017. Trong đó, đáng chú ý lượng và giá trị nhập khẩu ô tô nguyên chiếc tăng cao kỷ lục, vượt mọi giới hạn tốc độ tăng về lượng lẫn giá trị so với cùng kỳ.
Cụ thể, tính chung 3 tháng đầu năm, tổng lượng nhập ô tô nguyên chiếc cả nước là 28.000 xe, tăng hơn 43% về lượng, kim ngạch đạt 460 triệu USD. Đặc biệt, trong đó ô tô con (dưới 9 chỗ ngồi trở xuống) nhập nguyên chiếc về Việt Nam chiếm gần 70% về tổng lượng, đạt 19.000 chiếc, tăng gấp 169% về lượng và 82% giá trị so với cùng kỳ năm 2016
Những thông tin về lượng nhập khẩu xe ô tô và giá xe trong thời gian gần đây gây sự chú ý của dư luận bởi tốc độ nhập khẩu đột biến do thị trường xe hơi Việt Nam đang ở trạng thái phát triển nóng; khuynh hướng tiêu dùng xe hơi gia tăng mạnh và đặc biệt thuế nhập khẩu xe hơi về Việt Nam từ nhiều thị trường đã và đang được cắt giảm và loại bỏ theo cam kết tự do hoá thị trường trong sân chơi quốc tế.
Trước đó, báo cáo của Tổng cục Hải quan, tính đến hết ngày 15/3, cả nước nhập khẩu hơn 21.700 ô tô nguyên chiếc, riêng xe con đạt hơn 14.400 chiếc (chiếm hơn 66% tổng lượng nhập). Giá bình quân khai báo hải quan là gần 400 triệu đồng/xe, trong đó xe con chỉ là hơn 315 triệu đồng/xe.
Lượng nhập sau 4 năm (tháng 3/2013 - 3/2017) đã tăng gấp 3,8 lần, đạt hơn 16.000 chiếc, riêng xe con, tốc độ tăng nhanh hơn đạt 4,5 lần, lượng nhập đạt hơn 11.200 chiếc. Mức giá bình quân/xe nhập sau 4 năm trước (2013) đã giảm từ 458 triệu đồng/chiếc (2013) xuống còn 399 triệu đồng/chiếc (giảm 59 triệu đồng/chiếc).
Đáng chú ý, so sánh thay đổi giữa tổng lượng nhập khẩu ô tô tăng nửa đầu tháng 3/2017 với cùng kỳ tháng 3/2013 là hơn 5.200 chiếc, thì xe con đóng góp vào hơn 4.200 chiếc, tức là xe con chiếm hơn 80% về lượng tăng. Lũy kế đến hết ngày 15/3/2017 so với cùng kỳ năm 2013, tổng lượng xe nhập tăng hơn 16.000 chiếc, trong đó xe con là hơn 11.200 chiếc (chiếm hơn 70% lượng xe nhập).
Gần đây, lượng và giá xe ô tô con nhập khẩu về Việt Nam đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận bởi ngay từ đầu năm 2017, dưới tác động giảm thuế suất thuế nhập khẩu mặt hàng ô tô từ 40% xuống 30% áp dụng cho xe xuất xứ từ các nước ASEAN vào Việt Nam, đã khiến lượng lớn xe của Thái Lan, Indonesia dồn dập vào Việt Nam.
Không chỉ đổ bộ ồ ạt, giá xe các nước trên và một số nước có công nghiệp xe hơi phát triển như Ấn Độ, Hàn Quốc qua khai báo tại Hải quan trước khi nhập về Việt Nam có mức giá cực kỳ thấp.
Trong khi đó, mức giá bán ra trên thị trường các xe nhập vẫn không đổi, xe lắp ráp trong nước chỉ giảm một số dòng xe, điều này khiến dư luận nghi ngờ về việc DN nhập xe khai gian mức giá để chịu thuế thấp. Bên cạnh đó, có thể do các doanh nghiệp nhập khẩu, phân phối xe hơi bắt tay với liên doanh lắp ráp trong nước "cấu kết" nhau giữ giá thị trường ở khung giá nhất định để phân chia lợi ích.
Bên cạnh đó, việc xe nhập có giá thấp, nhưng khi vào Việt Nam, đến tay người tiêu dùng bị đội giá quá cao được cho là do gánh nặng thuế phí đối với xe ô tô đang quá cao và nhiều thêm, điều này được cho sẽ kìm hãm nhu cầu mua sắm và sở hữu phương tiện của người Việt.
