Vì sao khi nắng nóng lại có nhu cầu uống nước nhiều?
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet
Khi trời nắng nóng, cơ thể bài tiết ra nhiều mồ hôi hơn. Đặc biệt là người làm việc ngoài trời, làm việc nặng hoặc hoạt động thể lực với cường độ cao… cơ thể sẽ có các phản ứng để giảm thân nhiệt. Các mạch máu ngoại vi sẽ giãn nở để đào thải nhiệt lượng, tăng tiết mồ hôi và bay hơi mồ hôi để hạ nhiệt.
Trong mồ hôi, nước chiếm 98% và 2% là muối. Khi lượng nước này mất đi mà không kịp bổ sung, thì cơ thể sẽ bị thiếu nước và các chất điện giải, gây nguy cơ rối loạn sinh lý. Các cơ quan trong cơ thể không duy trì được các hoạt động bình thường; xuất hiện các rối loạn chuyển hoá, miệng khô (khát nước), nước bọt đặc quánh, hạ huyết áp , tiểu ít, nếu nặng dẫn đến rối loạn thần kinh…
Khi cơ thể thiếu nước, xuất hiện các triệu chứng:
Tiểu ít, giảm lượng nước tiểu, nước tiểu có màu sẫm và đặc. Khô da, ngứa, da xỉn màu là dấu hiệu điển hình của tình trạng cơ thể bị thiếu nước. Các nếp nhăn xung quanh mũi sẫm màu hơn. Quầng mắt thâm và trũng sâu hơn. Các vết nám đậm màu hơn. Các nếp nhăn trên măt, trên da cổ, da tay nhiều hơn… Miệng bị khô và có mùi hôi…
Chính vì thế, tự cơ thể sẽ có nhu cầu uống nước nhiều hơn.
Tuy nhiên, nếu nạp một lượng nước quá lớn một lúc, sẽ tạo gánh nặng cho thận. Do thận phải làm việc nhiều hơn để bài tiết dẫn đến mệt mỏi, thậm chí suy thận nếu tình trạng này kéo dài. Thừa nước cũng ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, tuần hoàn, da trở nên mỏng, phù…
Có nên uống nước nhiều hơn ăn?
Nước là một trong những thành phần cơ bản và cần thiết của cơ thể. Nước chiếm tới 60-70% trọng lượng cơ thể, ở trẻ em tỷ lệ này còn cao hơn nữa. Người trưởng thành bình thường nặng 50kg, có tới 29-32kg nước. Chỉ cần mất 5-10% nước đã coi như mất nước trầm trọng và khi lên đến 15-20% nước là hết hy vọng cứu chữa. Nói như vậy, không có nghĩa là nên uống nhiều hơn ăn hay uống quan trọng hơn ăn, mà ăn và uống là hai vấn đề luôn gắn kết với nhau rất quan trọng với sức khỏe con người. Nhất là trong mùa hè nắng nóng, không nên quá coi trọng việc uống mà quên việc ăn. Tuy nhiên, ăn bao nhiêu, uống như thế nào hoàn toàn phụ thuộc vào cân nặng, tuổi và mức độ hoạt động thể lực của mỗi người. Lưu ý, cần uống đủ nước theo nhu cầu hàng ngày, đặc biệt đối với người cao tuổi và trẻ em, không nên để thiếu nước đến khi thấy khát mới uống. Đồng thời, cần chú trọng bữa ăn hàng ngày với đủ chất dinh dưỡng, nên có từ 4-5 món ăn: Cơm, chất đạm, rau xanh, canh và món hoa quả để cung cấp đủ các chất dinh dưỡng và nhu cầu nước cho cơ thể
Chế độ ăn ngày hè
Mùa hè, nắng nóng làm cơ thể bị mất nước gây mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon… đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi. Vì vậy, việc lựa chọn thực phẩm, chế biến món ăn để đảm bảo cung cấp đủ nhu cầu các chất dinh dưỡng và nước cho cơ thể rất quan trọng. Nếu chế độ ăn không đảm bảo nhu cầu của cơ thể diễn ra trong khoảng thời gian dài sẽ dẫn đến suy nhược cơ thể, suy dinh dưỡng. Một chế độ ăn hợp lý, cân đối, đa dạng có 15-20 loại thực phẩm từ 4 nhóm hàng ngày giúp cơ thể phát triển, khỏe mạnh và phòng tránh các bệnh không lây nhiễm.
Trong mùa hè nắng nóng, không nên quá coi trọng việc uống mà quên việc ăn. Tuy nhiên, ăn bao nhiêu, uống như thế nào hoàn toàn phụ thuộc vào cân nặng, tuổi và mức độ hoạt động thể lực của mỗi người.
Lưu ý, trong thời tiết nắng nóng, nhiệt độ cao cần đảm bảo cung cấp lượng protein vừa đủ theo nhu cầu, tăng cường ăn sử dụng thực phẩm có nguồn gốc thực vật. hạn chế ăn đồ nướng, chiên, rán, kho, thức ăn có nhiều cholesterol, thực phẩm chế biến sẵn… Không nên ăn quá nhiều protein tránh gia tăng gánh nặng cho thận. Protein chiếm 50% thành phần dinh dưỡng trong thịt, cá, trứng, sữa và đậu.
Bên cạnh đó, cần cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất bị mất đi do toát mồ hôi và mất nước, vì vậy tăng cường rau xanh và hoa quả là hết sức cần thiết. Hoa quả giàu vitamin C như cà chua, dưa hấu, mơ, mận và đào. Vitamin B có trong ngũ cốc, đậu, gan động vật, thịt và trứng. Sử dụng các loại nước sinh tố hoa quả không đường như dưa hấu, lê, đào, dâu tây, cà chua, rau má… Hạn chế sử dụng các loại gia vị như gừng, ớt, hạt tiêu; thực phẩm nhuận tràng như bầu, bí, rau thơm, gừng, ngó sen, lúa mạch, khoai lang cũng nên được bổ sung nếu có thể.
Mùa hè nhiệt độ thường cao, dễ đổ mồ hôi, chức năng tiêu hóa yếu hơn, thiếu ngủ và thói quen ăn đồ lạnh, thức ăn giàu mỡ là các yếu tố gia tăng gánh nặng cho dạ dày, ảnh hưởng quá trình tiêu hóa. Vì vậy, bạn nên ăn chế độ ăn thanh đạm, ít dầu mỡ, không nên ăn mặn, không sử dụng quá nhiều đường ngọt.
Không nên ăn nhiều đồ ăn lạnh như đồ uống lạnh, kem, bia lạnh hoa quả. Ví dụ không nên ăn dưa hấu ngay sau khi được lấy ra từ tủ lạnh, bạn nên để ra ngoài khoảng 5-10 phút. Thực phẩm lạnh khiến mạch máu đường tiêu hóa bị co lại đột ngột gây rối loạn, co thắt đường tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy và cản trở khả năng tiêu hóa thức ăn. Bệnh nhân mạn tính không nên sử dụng thường xuyên đồ ăn lạnh. Mùa hè không nên ăn quá no, đặc biệt vào bữa tối.
Người cao tuổi và trẻ em hệ tiêu hóa thường kém hơn vì vậy không nên ăn quá no tránh khó tiêu, đau dạ dày… Người cao tuổi cần có một chế độ ăn mềm, dễ tiêu hóa, đủ dinh dưỡng và uống đủ nước. Người cao tuổi hay bị thiếu nước do cảm giác khát giảm. Do vậy người cao tuổi luôn cần nhớ uống nước ngay cả khi không khát. Lượng nước nên dùng là 8 ly/ngày (1,5-2,0 lít), uống làm nhiều lần, không uống quá nhiều một lúc và không uống gần bữa ăn. Các món ăn chế biến mềm, thái nhỏ, hầm kỹ để phù hợp với hàm răng yếu.
Mùa hè, trẻ uống nước nhiều, mệt mỏi ăn uống kém. Trẻ cần được ăn các thức ăn giàu dinh dưỡng, chế biến thức ăn lỏng, mềm sao cho dễ tiêu hóa Ngoài bữa ăn của trẻ, các bà mẹ cần chú ý đến bổ sung nước vì mùa hè nhu cầu nước của trẻ sẽ cao hơn các mùa khác.
Thông thường, vào mùa hè trẻ hay mắc một số bệnh như: tiêu chảy, sốt, ho.…một trong các nguyên nhân gây bệnh cho trẻ có liên quan đến thời tiết, ăn uống. Khi nhiệt độ cao thức ăn dễ bị ôi thiu, khi trẻ ăn phải các thức ăn bị ôi thiu dẫn đến nguy cơ bị bệnh tiêu chảy. Vì vậy, thức ăn cho trẻ cần phải lựa chọn thực phẩm tươi, thức ăn cần nấu chín hoặc đun sôi lại trước khi ăn.
