Sau 10 năm mở rộng địa giới hành chính: Diện mạo Thủ đô thay đổi mạnh mẽ

Sau 10 năm mở rộng địa giới hành chính, kinh tế Thủ đô tiếp tục tăng trưởng, đạt trung bình 7,41%/ năm, duy trì là một trong 2 đầu tầu kinh tế của cả nước. An sinh xã hội được đảm bảo, 8.211 ngôi nhà cho người có công với cách mạng được hỗ trợ xây dựng và sửa chữa; tiếp tục triển khai hỗ trợ xây dựng và sửa chữa nhà ở cho 4.046 hộ nghèo. Ngay sau khi hợp nhất, TP đã quan tâm thực hiện cấp điện cho các địa bàn chưa được dùng điện lưới.

Cơ sở vật chất giáo dục được đầu tư chuẩn hóa, tỷ lệ trường công lập đạt chuẩn quốc gia đến nay đạt 62%; sửa chữa, cải tạo 5.523 phòng học nhờ, học tạm, phòng học xuống cấp. Ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực: giáo dục, y tế, quản lý đô thị, dịch vụ hành chính công được đẩy mạnh. Xây dựng và quản lý đô thị, vệ sinh môi trường được thực hiện với cách làm mới, sáng tạo, hiệu quả như: Chương trình trồng 1 triệu cây xanh, cấp nước sạch nông thôn, chiếu sáng đô thị - nông thôn, cải tạo hồ nước…Nhiều khu đô thị mới khang trang đã và đang hình thành.

Hạ tầng nông thôn được chú trọng đầu tư, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới đến nay đạt 76,17% - dẫn đầu cả nước. Bộ mặt đô thị, nông thôn có nhiều thay đổi, tạo diện mạo mới cho Thủ đô sau 10 năm phát triển. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; công tác đối ngoại được tăng cường mở rộng.

Tuy nhiên, phát triển kinh tế chưa tương xứng với tiềm năng và thế mạnh Thủ đô; chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh còn thấp; chưa phát huy hết thế mạnh các nguồn lực về vốn, khoa học và công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao; hiệu quả sử dụng nguồn lực dấtđai, tài sản công chưa cao; ứng dụng công nghệ cao để phát triển sản xuẩ còn thấp, chưa đồng bộ. Công tác quy hoạch, xây dựng quản lý, phát triển đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu.

Thời gian tới, TP đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp. Về kinh tế, TP sẽ nhận diện đầy đủ cơ hội và thách thức của cách mạng công nghiệp 4.0, thực hiện tái cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng; phấn đấu tăng trưởng GRDP bình quân thời kỳ 3 năm 2018 - 2020 đạt hơn 7,4%/năm trở lên, GRDP năm 2020 đạt hơn 126 triệu đồng/người/năm.

Về văn hóa xã hội, thành phố sẽ quan tâm phát triển sự nghiệp văn hóa, giáo dục đào tạo, y tế, khoa học công nghệ, thực sự trở thành trung tâm lớn; tăng cường công tác phòng ngừa, khắc phục ô nhiễm, khôi phục và bảo vệ môi trường. Thành phố tiếp tục quan tâm thực hiện tốt các chính sách xã hội và bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhân dân, thu hẹp khoảng cách giàu - nghèo.

TP cũng sẽ đẩy nhanh hoàn thiện xây dựng các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết; đầu tư đồng bộ kết cấu hạ tầng, cải tạo hệ thống giao thông khu vực nội đô; hoàn thành các dự án tuyến đường vành đai, trục hướng tâm; đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông trên cao, đường sắt đô thị, các công trình ngầm gắn với phát triển vận tải hành khách công cộng... Thành phố tiếp tục tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới, hoàn thành chỉ tiêu hơn 80% số xã đạt tiêu chí vào năm 2020...

Tạo cho Hà Nội một không gian đủ lớn để phát triển mạnh mẽ

Phó Chủ nhiệm văn phòng Quốc hội Đỗ Mạnh Hùng cho rằng: "Trong 10 năm thực hiện, những đại biểu khóa XII tham gia bấm nút thông qua việc mở rộng địa giới hành chính giống tôi đều tán thành những công việc đã tiến hành vô cùng đồ sộ, phong phú trên nhiều lĩnh vực".

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn cho rằng báo cáo cần đánh giá kết quả thực hiện hợp nhất; đánh giá nâng cao chất lượng cán bộ công chức; thực hiện tinh giản biên chế; cải cách hành chính; cải cách công vụ công chức, góp phần cho Hà Nội theo hướng xây dựng chính quyền phục vụ nhân dân, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Thứ trưởng Bộ TNMT Lê Công Thành kiến nghị các quy hoạch sử dụng đất của TP khi thông qua cần phải có đánh giá việc thực hiện để làm nổi bật lên những đánh giá việc quản lý về sử dụng đất đai trong 10 năm qua. Đồng thời, đề nghị TP tập trung đầu tư hơn để hồi sinh các con sông trên địa bàn TP; đầu tư các trạm đầu tư quan trắc môi trường và có giải pháp đảm bảo không khí trong lành.

Theo Chủ tịch Hội quy hoạch và phát triển đô thị Tô Anh Tuấn, việc mở rộng địa giới hành chính đã tạo nhiều thuận lợi cho Thủ đô. Một trong số đó là tạo cho Hà Nội một không gian đủ lớn để TP phát triển mạnh mẽ và thực hiện đầy đủ chức năng của Thủ đô một quốc gia, mà với địa giới hành chính cũ của Hà Nội đã không có đủ điều kiện thực hiện được. Đây là một thuận lợi căn bản. Ngoài ra, với không gian mở rộng như thế thì có khả năng cơ cấu, bố trí lại không gian phát triển của TP, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Đó là những thuận lợi căn bản lâu dài với Hà Nội, còn 6 khó khăn trong dự thảo báo cáo nêu đều là những khó khăn trước mắt, trong giai đoạn chuyển tiếp.

Ngoài ra, cần làm rõ tác động và vai trò của việc mở rộng địa giới hành chính đối với sự phát triển của Thủ đô; làm rõ tái cơ cấu không gian phát triển của TP. Hà Nội đầy vấn đề trong khu vực trung tâm, để cho sự tập trung quá mức kiểm soát. “Chính với không gian mở rộng này thì phải tái cơ cấu lại phân bố dân cư, không gian sản xuất, giải quyết ô nhiễm, tắc nghẽn, chật chội từ những giải pháp nguồn gốc” – ông Tô Anh Tuấn nhấn mạnh.

Về nhiệm vụ và giải pháp trong thời gian tới, cần làm rõ phân chia các giai đoạn cụ thể; nhấn mạnh mục tiêu phát triển bền vững và cần phải được xuyên suốt trong tất cả các nội dung lĩnh vực. “Đây là phổ cập, là sự sống còn của sự phát triển Thủ đô lâu dài. Mục tiêu này cần phải được phát triển quán xuyến thể hiện sâu sắc trong các nội dung”.

Cần bổ sung phân bố lại không gian Thủ đô theo hướng cân bằng, sinh thái bền vững; các vấn đề tăng cường liên kết vùng Thủ đô; xây dựng đô thị Đại học ở Hòa Lạc, hình thành các cụm Đại học khác là tiền đề từng bước rời chuyển các trường Đại học trong thời gian tới, cần tiếp tục chú trọng; hình thành các trung tâm y tế lớn chất lượng cao ở ngoại thành với chất lượng tương đương trong nội thành (cơ sở 2).

Về phát triển hạ tầng và phát triển đô thị, tình trạng đầu tư còn phân tán của các khu vực phát triển mới. Các dự án, khu xây dựng mới hình thành rất nhiều, nhưng chưa có khu đô thị nào đồng bộ đủ sức để thu hút dân cư, làm nhiệm vụ giảm bớt áp lực dân số trong khu vực nội đô. Các hạ tầng đi theo các khu đô thị chưa đồng bộ, chưa được thực hiện ở mức độ cao, cần được chú trọng khắc phục trong thời gian tới.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo cơ chế chính sách thuận lợi, nhất là trong quản lý đất nông nghiệp, Chủ tịch UBND huyện Thường Tín Kiều Xuân Huy lo ngại rằng nếu không có cơ chế chính sách thu hút, người dân sẽ không còn tha thiết với nông nghiệp mà chỉ tập trung vào các lĩnh vực đang phát triển dịch dịch vụ, thương mại…Bên cạnh đó, cần quan tâm phát triển các cụm công nghiệp làng nghề, tiếp tục có những hướng dẫn để các địa phương chủ động trong việc tạo điều kiện để làng nghề phát triển tốt hơn, nhất là các làng nghề truyền thống. 

Phó Bí thư Thành ủy Đào Đức Toàn phát biểu tại hội nghị

Phát biểu kết luận Hội thảo, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung thay mặt lãnh đạo thành phố trân trọng cảm ơn ý kiến đóng góp của lãnh đạo các ban, bộ, ngành của Trung ương, các chuyên gia, lãnh đạo các sở, ngành, quận, huyện của Hà Nội. Chủ tịch UBND thành phố khẳng định sẽ tiếp thu những đóng góp của các đại biểu tại Hội thảo để chỉ đạo cơ quan soạn thảo Báo cáo tiếp tục hoàn chỉnh.

Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung cũng lưu ý cơ quan soạn thảo Báo cáo lưu ý làm rõ luận cứ để đánh giá sự cần thiết của việc thực hiện Nghị quyết 15 của Quốc hội; nêu rõ những kết quả đạt được, hạn chế, tồn tại và các kiến nghị phải bám sát vào các quy hoạch, kế hoạch của Trung ương, các bộ, ngành đề ra; nêu bật được trách nhiệm của thành phố trong việc chỉ đạo, triển khai.

Nhấn mạnh việc phải chỉ rõ những thuận lợi, khó khăn, thách thức cả trước mắt và lâu dài, Chủ tịch UBND TP khẳng định mục tiêu xây dựng và bảo vệ Thủ đô với vai trò đầu não chính trị, kinh tế, xã hội. “Cần xác định rõ các mục tiêu trọng điểm: coi trọng phát triển văn hóa; xây dựng trung tâm khởi nghiệp; xây dựng thành phố thông minh; phát triển kinh tế tập trung cơ cấu ngành dịch vụ, đưa du lịch trở thành ngành mũi nhọn; sắp xếp chính quyền tinh gọn, hiệu quả; xây dựng chính quyền đô thị; xây dựng chiến lược liên kết kinh tế vùng…”, Chủ tịch UBND TP nhấn mạnh.

Chủ tịch UBND TP cho biết, thành phố sẽ tiếp tục kiến nghị để Chính phủ đề xuất trước Quốc hội giám sát, đánh giá 10 năm thực hiện Nghị quyết 15, 5 năm thực hiện Luật Thủ đô, trên cơ sở đó ghi nhận, đánh giá và xây dựng những cơ chế, chính sách để tạo điểu kiện thuân lợi cho Hà Nội phát triển…