Làm sao để ngăn chặn tình trạng môi giới bất động sản lừa đảo khách hàng?

Trên thực tế, một bộ phận không nhỏ "cò" nhà đất hám lợi tận dụng thời cơ để lừa khách hàng, đặc biệt là khách hàng sẵn tiền nhưng kiến thức còn non, không thể chọn lọc được thông tin tiếp nhận. Nhiều vụ việc kéo dài từ năm này sang năm khác, với phương thức kinh doanh BĐS “ma” như kiểu đa cấp với số nạn nhân lên đến hàng nghìn, là hệ lụy do thiếu hiểu biết, là thiệt thòi do thị trường và pháp luật hiện hành đang thiếu cơ chế ràng buộc đối với các đối tượng trung gian tư vấn, cung cấp thông tin sản phẩm, dự án BĐS.

Cần quy định pháp lý rõ ràng

Theo Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, TS Nguyễn Văn Đính, hiện nay dù có các quy định xử phạt, môi giới BĐS vẫn là ngành nghề gần như không có rào cản khi gia nhập hay rút lui, mọi chủ thể, cá nhân đều dễ dàng tham gia. Theo đó, luật pháp hiện hành đã có các quy định xử phạt môi giới BĐS không cung cấp, cung cấp không đầy đủ, chính xác hồ sơ, thông tin về BĐS; cũng như kinh doanh dịch vụ môi giới mà không có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ hết hạn. Tuy nhiên, mức phạt không nhiều, dao động từ 10 - 25 triệu đồng. Hơn thế nữa cũng chưa có quy định cơ quan nào là quản lý, phản ánh ở đâu với ai, phạt xong thì sao, làm sao dân biết...?

“Thông thường, đến thời điểm sốt nóng, lao động từ các ngành nghề khác vào làm môi giới với tốc độ tăng trưởng rất nhanh, từ xe ôm, người bán nước tới công chức Nhà nước... đều có thể tham gia kết nối thực hiện giao dịch. Thực tế, đây cũng chẳng phải là môi giới BĐS đúng nghĩa. Những cá nhân này không được đào tạo, không có kiến thức hành nghề, hoạt động mang tính tự phát, không chịu sự quản lý chuyên nghiệp của bất kỳ cơ quan nào. Họ chỉ quan tâm làm sao để giao dịch diễn ra nhanh nhất, lợi dụng thời cơ “thổi giá” nhà đất để chuộc lợi, ôm hàng, lừa đảo khách hàng... gây lũng đoạn thị trường” – TS Nguyễn Văn Đính nhìn nhận.

Do đó, theo đề xuất để bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư hoặc người mua nhà khi tham gia giao dịch, cần có cơ chế pháp luật ràng buộc về vai trò, trách nhiệm của môi giới BĐS trong việc tư vấn, cung cấp thông tin. Tất cả những người hành nghề tư vấn môi giới cho khách hàng phải hoàn thành đúng, đủ các quy định trước khi hoạt động, trong đó bắt buộc phải có chứng chỉ hành nghề môi giới.

Việc tối ưu hóa và đẩy mạnh ứng dụng các giải pháp công nghệ sẽ giúp cho nhà đầu tư, khách hang tiếp cận thông thông tin, nhận định thị trường, nguồn dữ liệu các dự án BĐS, tin tức về quy hoạch tại các tỉnh thành, thông tin các mhà môi giới định danh, sàn giao dịch BĐS định danh... cũng sẽ góp phần quan trọng trong việc hiện thực hoá sứ mệnh phát triển thị trường BĐS minh bạch, ổn định và bền vững. Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, TS Nguyễn Văn Đính

Chứng chỉ này sẽ được mã hóa, số hóa dưới hình thức thẻ hành nghề, hình thành hệ thống thông tin dữ liệu để cơ quan Nhà nước quản lý. Người có thẻ sẽ là người giao dịch cuối cùng, xác nhận thông tin cần thiết tư vấn cho khách hàng; mã thẻ sử dụng khi ký hợp đồng sẽ là căn cứ để đánh giá trách nhiệm liên đới khi giao dịch xảy ra vấn đề và như vậy người hành nghề bắt buộc hoạt động nghiêm túc, uy tín.

“Tuy nhiên, sẽ rất khó để thực thi những vấn đề nêu trên nếu chỉ có sự quản lý trực tiếp của Nhà nước. Vì vậy, để hướng đến một thị trường dịch vụ BĐS chuyên nghiệp, góp phần thúc đẩy sự phát triển của thị trường theo chiều hướng lành mạnh và bền vững, cần phải có những giải pháp đồng bộ từ phía chính sách của Nhà nước cùng việc phát huy tối đa vai trò của các tổ chức xã hội nghề nghiệp” – TS Nguyễn Văn Đính cho biết thêm.

Bên cạnh đó, các chuyên gia đều chung quan điểm về với đề xuất bổ sung vào Luật Kinh doanh BĐS các điều khoản cụ thể về vai trò, chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức xã hội nghề nghiệp về BĐS và môi giới BĐS. Điều này không chỉ giúp Nhà nước trong việc quản lý, giám sát thị trường, tiết kiệm ngân sách quốc gia, mà còn rất phù hợp với chuẩn mực pháp luật của nhiều quốc gia.