Tết Ất Tỵ 2025 cúng hóa vàng vào ngày nào?
Lễ cúng hóa vàng, hay còn gọi là lễ tiễn tổ tiên, là một trong những nghi thức quan trọng trong văn hóa Tết cổ truyền Việt Nam. Đây là cách người Việt bày tỏ lòng biết ơn tổ tiên, thần linh và tiễn các ngài về cõi âm sau những ngày đón Tết cùng gia đình.
Lễ hóa vàng không chỉ là nghi thức tiễn đưa tổ tiên mà còn là lời cảm tạ những điều tốt lành đã đến trong năm cũ, đồng thời cầu mong sự bình an và may mắn cho năm mới. Trong văn hóa Việt, người ta tin rằng tổ tiên và thần linh có vai trò bảo trợ, mang lại phúc lộc cho con cháu. Vì vậy, lễ hóa vàng là dịp để con cháu bày tỏ lòng thành kính và mối gắn kết tâm linh với cội nguồn.
Ảnh minh họa. (Nguồn ảnh: Internet)
Ngoài ra, nghi thức hóa vàng còn thể hiện sự chuẩn bị kết thúc chuỗi ngày Tết, trở lại với công việc và cuộc sống thường nhật. Đó là khoảnh khắc kết nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa quá khứ và tương lai.
Nghi lễ hóa vàng thường được thực hiện vào khoảng mùng 3 đến mùng 10 tháng Giêng Âm lịch. Tuy nhiên, chọn ngày cụ thể còn phụ thuộc vào điều kiện và truyền thống của từng gia đình. Một số gợi ý về giờ đẹp cho lễ hóa vàng năm 2025 – Tết Ất Tỵ như sau:
Mùng 3 Tết: Giờ Tân Mão (5h – 7h), giờ Giáp Ngọ (11h – 13h), giờ Bính Thân (15h – 17h), giờ Đinh Dậu (17h – 19h).
Mùng 4 Tết: Giờ Mão (5h – 7h), giờ Ngọ (11h – 13h), giờ Thân (15h – 17h), giờ Dậu (17h – 19h).
Mùng 5 Tết: Giờ Mão (5h – 7h), giờ Tỵ (9h – 11h), giờ Thân (15h – 17h), giờ Tuất (19h – 21h).
Mùng 7 Tết: Giờ Dần (3h – 5h), giờ Thìn (7h – 9h), giờ Tỵ (9h – 11h), giờ Thân (15h – 17h), giờ Dậu (17h – 19h), giờ Hợi (21h – 23h).
Mâm cúng và cách thực hiện lễ hóa vàng
Tùy vào điều kiện cũng như văn hóa của từng gia đình, vùng miền mà gia chủ có thể chuẩn bị mâm cúng hóa vàng với những vật phẩm khác nhau. Trong đó, mâm cúng lễ hóa vàng thường có: Mâm ngũ quả; Tiền - vàng mã mỗi loại một ít; Hoa tươi; Hương; Trầu cau; Bánh kẹo; Rượu;... Có nơi cúng 2 cây mía (theo dân gian quan niệm cây mía để các cụ chống đi cho đỡ mỏi hoặc có thể sử dụng để gánh các đồ cúng về trời). Mâm cỗ mặn hoặc mâm cỗ chay, trong đó mâm cỗ mặn thường có một con gà trống.
Sau khi chuẩn bị tươm tất mâm cơm cúng cùng các lễ vật cần thiết, gia chủ sẽ thắp hương, đọc văn khấn. Trong những ngày Tết, gia thần và tổ tiên được thỉnh về ngự trên bàn thờ, vì vậy đèn hương luôn phải giữ sáng, không để tắt. Các lễ vật như bánh kẹo, hoa quả cũng cần giữ nguyên trên bàn thờ và chỉ được hạ xuống sau khi hoàn thành lễ hóa vàng. Việc chưa làm lễ đã hạ lễ bị xem là bất kính theo quan niệm truyền thống.
Khi thực hiện lễ cúng, nên mặc trang phục lịch sự, gọn gàng và sạch sẽ. Tránh mặc quần áo quá sặc sỡ hoặc không phù hợp với không khí trang nghiêm của buổi lễ.
Khi cúng, cần giữ không gian yên tĩnh, tránh nói chuyện lớn tiếng hoặc cười đùa. Không nên để trẻ nhỏ chạy nhảy xung quanh khu vực cúng để duy trì sự trang nghiêm và tôn kính đối với tổ tiên.
Sau khi hương cháy hết, gia chủ khấn xin hạ lễ và mang vàng mã đi hóa. Sau khi hóa vàng xong, gia chủ thường vẩy vài giọt rượu cúng xuống. Theo tín ngưỡng dân gian, hành động này giúp giữ lại sự linh thiêng và đảm bảo ông bà, tổ tiên nhận đủ các lễ vật, tiền vàng mà con cháu kính dâng.
Lưu ý: Không nên lạm dụng việc đốt vàng mã. Tấm lòng thành kính không nằm ở số lượng lễ vật, mà ở sự trân trọng, chu đáo trong việc chuẩn bị và tiến hành lễ cúng. Chỉ cần trong 3 ngày Tết, gia đình thực hiện đầy đủ nghi lễ thì đã đúng với ý nghĩa của phong tục truyền thống, thể hiện sự trọn vẹn và thành tâm.
Việc đốt quá nhiều vàng mã vừa lãng phí vừa tăng ô nhiễm môi trường (tăng khí thải, tăng khai thác cây rừng), vừa tiềm ẩn nguy cơ hỏa hoạn.
Cần chọn vị trí hóa vàng phù hợp, bảo đảm sạch sẽ, thoáng mát và tách biệt khỏi khu vực sinh hoạt; tuân thủ các nguyên tắc phòng cháy chữa cháy. Trước khi hóa vàng, cần loại bỏ các vật liệu dễ cháy trong khu vực và chuẩn bị các biện pháp dập lửa như nước hoặc bình chữa cháy để kịp thời xử lý trong trường hợp cần thiết.