Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH) đang lấy ý kiến về sửa đổi Bộ Luật Lao động (BLLĐ). Đáng chú ý trong việc sửa đổi BLLĐ là vấn đề nâng tuổi nghỉ hưu của người lao động (NLĐ) theo lộ trình.
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, có nhiều ý kiến đề nghị không nên tăng tuổi nghỉ hưu vì nhiều NLĐ không muốn kéo dài thời gian làm việc mà mong được nghỉ hưu ở độ tuổi hiện hành để hưởng lương hưu. Sau đó nếu làm việc thêm thì họ có 2 khoản thu nhập.
Việc kéo dài tuổi nghỉ hưu cũng được cho là không phù hợp với NLĐ làm việc trong các ngành nghề lao động chân tay. Với cán bộ công chức, hành chính nhà nước dẫn đến tình trạng “tham quyền cố vị”.
Đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho hay, do còn nhiều ý kiến khác nhau nên dự kiến chính sách này sẽ được thể hiện 2 phương án về tuổi nghỉ hưu của NLĐ làm việc trong điều kiện lao động bình thường. Phương án 1 giữ nguyên như hiện nay, nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi. Phương án 2, nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi và từ ngày 1/1/2021 cứ mỗi năm tăng thêm 6 tháng làm việc cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Theo nhận định của Bộ LĐ-TB-XH thì sau 25 năm đổi mới, nền kinh tế nước ta đã phát triển mạnh mẽ: GDP bình quân đầu người của Việt Nam thuộc nhóm tăng nhanh nhất thế giới, đạt mức 5,5% trong thập kỷ 1990 và 6,4% trong thập kỷ 2000, và đến năm 2015 nước ta vẫn tiếp tục tăng trưởng với tốc độ ước đạt 6,7%.
Tuy nhiên quá trình này cũng mang lại những thách thức mới, cải cách hệ thống lương hưu trong đó có việc tăng tuổi nghỉ hưu được cho là cấp thiết trong bối cảnh tốc độ già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng, sức khỏe của người dân đã được cải thiện rõ rệt, quỹ bảo hiểm có nguy cơ mất cân đối trong tương lai gần.
Bộ LĐ-TB-XH cho biết theo tính toán của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), từ năm 2023, quỹ hưu trí và tử tuất sẽ rơi vào trạng thái thu trong năm không đủ bù chi, bắt đầu trích từ phần quỹ kết dư để chi trả; từ năm 2034, phần quỹ kết dư được chi trả hết dẫn đến nhà nước phải bố trí ngân sách để bù đắp.
Do đó, muốn bảo đảm bền vững tài chính của quỹ, nếu không tăng tuổi nghỉ hưu, chỉ có 2 cách:
Nâng mức đóng của NLĐ và doanh nghiệp (DN) hoặc giảm mức hưởng lương hưu của NLĐ. "Nâng mức đóng là khó vì tăng gánh nặng tài chính của NLĐ và làm giảm sức cạnh tranh của DN.
Giảm mức hưởng cũng dẫn đến khó bảo đảm cuộc sống của người hưởng lương hưu" - Bộ LĐ-TB-XH cho hay và cho rằng phương án được tính đến là đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu để cân bằng giữa thời gian đóng, mức đóng và thời gian hưởng, mức hưởng.
Bên cạnh đó, quy định về tuổi nghỉ hưu của Việt Nam từ năm 1961 đến nay vẫn không thay đổi, trong khi tuổi thọ của người dân ngày càng tăng, cùng với đó là điều kiện làm việc của NLĐ ngày càng được cải thiện.
Trên thực tế rất nhiều NLĐ sau khi nghỉ hưu vẫn tiếp tục làm việc; hoặc tiếp tục ký hợp đồng lao động với chính cơ quan, đơn vị cũ; hoặc làm cho một tổ chức, cá nhân khác.
Cơ quan soạn thảo cho biết thời gian dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến đối với dự án BLLĐ vào kỳ họp tháng 5/2019, Quốc hội khóa XIV và thông qua dự án luật vào kỳ họp tháng 10/2019.
