Bán căn nhà duy nhất vẫn bị thu thuế
Ngày 28/12/2015, vợ chồng bà H.A. được UBND quận Phú Nhuận cấp đổi sang sổ hồng căn nhà duy nhất của mình tại đường Huỳnh Văn Bánh. Căn nhà này đã được vợ chồng bà H.A. mua từ năm 2001 với đầy đủ hợp đồng mua bán có công chứng, nộp thuế trước bạ và đăng ký quyền sở hữu nhà tại Sở Nhà đất.
Đến ngày 19/3, bà H.A. bán căn nhà này với giá 700 triệu đồng. Dù đã làm bản cam kết chỉ có căn nhà duy nhất nhưng bà H.A. không được cơ quan thuế chấp nhận miễn thuế và bà H.A. đã phải đóng 14 triệu đồng thuế thu nhập cá nhân (TNCN) để hoàn thành thủ tục cho bên mua.
Trường hợp của vợ chồng bà Phạm Thị Thiên Nga (quận Tân Bình) cũng chỉ có căn nhà duy nhất trên đường Quách Văn Tuấn, P.12, quận Tân Bình đã được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở từ năm 1999.
 |
| Bà Phạm Thị Thiên Nga cho rằng cơ quan thuế thu thuế trường hợp của bà là không hợp lý - Ảnh: Quang Định |
Tháng 8/2014, chồng bà Nga qua đời. Sau đó bà đã đi làm thủ tục thừa kế và cập nhật tên hai con vào sổ hồng. Tiếp đó bà ký hợp đồng bán căn nhà trên.
Thời gian từ khi cập nhật tên hai con vào sổ đến khi bán chưa đủ 183 ngày nên cơ quan thuế chỉ đồng ý miễn thuế với một nửa căn nhà là sở hữu của bà trước đây.
Một nửa căn nhà là phần thừa kế của bà và hai con sau khi chồng qua đời, cơ quan thuế vẫn thu thuế TNCN với mức 73 triệu đồng.
Ông Hoàng Thông (ngụ quận 9) mua lại một miếng đất dự án thuộc phường Phước Long B, quận 9 từ năm 2003 và đã được cập nhật tên trên sổ đỏ, đến tháng 7/2004 thì ông khởi công xây nhà.
Tuy nhiên, do một số vướng mắc nên đến tháng 9/2015 ông mới được cấp sổ hồng. Một tháng sau ông Thông bán nhà và bị thu thuế TNCN 24. Mặc dù ông Thông đã cung cấp đầy đủ bằng chứng để chứng minh đã sinh sống trong căn nhà này từ lâu như đăng ký KT3, sổ hộ khẩu... Tuy nhiên, cơ quan thuế chỉ căn cứ vào sổ hồng được cấp chưa đủ 183 ngày và không đồng ý miễn thuế cho ông Thông
Thà “bắt nhầm” chứ không bỏ lọt
Theo Luật thuế TNCN, khi chuyển nhượng căn nhà duy nhất thì được miễn thuế, người nộp thuế tự khai tự chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, trong quá trình áp dụng có người sở hữu nhiều nhà, đất đã lách bằng cách lần lượt sang tên từng bất động sản cho những người thân chưa sở hữu nhà.
Sau đó những người này đứng ra bán và được miễn thuế TNCN do chuyển nhượng căn nhà duy nhất, dẫn đến thất thu thuế.
Nhằm ngăn chặn tình trạng lách thuế theo cách trên, Bộ Tài chính đã ban hành thông tư 111/2013/TT-BTC hướng dẫn thực hiện Luật thuế TNCN đã đặt thêm điều kiện phải “có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở tính đến thời điểm chuyển nhượng tối thiểu là 183 ngày” mới được miễn thuế.
Tuy nhiên, thực tế áp dụng đã nảy sinh rất nhiều vướng mắc cả phía người nộp thuế lẫn cơ quan thuế.
Trao đổi với báo chí, lãnh đạo một Chi cục Thuế ở TP.HCM thừa nhận những trường hợp như đã nêu ở trên cơ quan thuế rất khó xử!
“Nhìn ở đây rõ ràng không có chuyện lách thuế, do vậy thu thuế TNCN cơ quan thuế thấy cũng không hợp tình. Tuy nhiên, Thông tư 111 đã quy định nên chúng tôi phải chấp hành mặc dù cũng thấy “không suôn” khi thu thuế các trường hợp này”, vị này nói.
Về phía người nộp thuế, nhiều người cho rằng cơ quan thuế đã lợi dụng quy định này để lạm thu. “Tôi có cảm giác như cơ quan thuế đang “vơ đũa cả nắm” và việc thu thuế theo suy luận như trên là không hợp tình. Tại sao không căn cứ vào giấy tờ nhà cũ cũng do tôi đứng tên sở hữu?”, bà Nga nói.
Tuy nhiên, sau khi báo chí phản ánh các vụ việc nêu trên, Cục thuế TP. HCM đã vào cuộc, xác định các trường hợp bán căn nhà duy nhất như nêu trên bị thu thuế TNCN là không đúng. Cục thuế TP. HCM đã chỉ đạo các chi cục thuế phải thoái trả thuế TNCN đã nộp của những trường hợp này.
|
Cơ quan thuế quá máy móc Luật sư Đỗ Phan Vĩnh Kha, giám đốc Công ty luật Nhựt Quang, cho rằng: “Việc cơ quan thuế Phú Nhuận căn cứ vào ngày bà H.A. được cấp đổi sang giấy hồng để từ chối miễn thuế TNCN là không đúng theo quy định. Bởi thông tư 92 của Bộ Tài chính quy định với trường hợp được cấp đổi giấy chứng nhận QSDĐNƠ và tài sản khác gắn liền với đất, thời điểm xác định quyền sở hữu tính theo giấy cũ”. Hơn nữa, “Luật thuế TNCN chỉ nói cụm từ “có một nhà ở, đất ở” chứ không nói phải “có một nhà ở, đất ở” theo giấy chứng nhận QSDĐNƠ và tài sản khác gắn liền với đất nên không thể áp dụng máy móc như trên” - ông Kha khẳng định. |
