Theo Luật sư Trần Đình Dũng, ca sĩ Thủy Tiên có thể bị khởi tố nếu gian dối đầu ra chi tiền từ thiện
PV: Bộ Công an đang tiến hành xác minh ở các địa phương về hoạt động chi tiền từ thiện của ca sĩ Thủy Tiên, ý kiến của luật sư ra sao?
- Luật sư Trần Đình Dũng: Bất kỳ hoạt động nào, nếu có đơn, tin báo tố giác vi phạm pháp luật, cơ quan chức năng cần phải xác minh để xử lý. Lĩnh vực cá nhân hoạt động, huy động tiền từ thiện đang là vấn đề “nóng” trong dư luận xã hội. Tôi cho rằng cơ quan Công an cần phải có một cuộc tổng xác minh đối với nhiều người chứ không chỉ riêng trường hợp ca sĩ Thủy Tiên.
Thông tin trên báo chí cho biết, ca sĩ Thủy Tiên đang bị tố cáo về hoạt động từ thiện. Cụ thể, một số cá nhân tố cáo, trình báo cho rằng ca sĩ này “bớt xén tiền từ thiện”. Từ các thông tin này mà cơ quan Công an vào cuộc xác minh sự thật. Vấn đề ở đây là số tiền Thủy Tiên nhận của nhiều người gửi tới với mục đích làm từ thiện và số tiền ca sĩ đã chi ra cho những người được nhận từ thiện, có khớp với nhau hay không. Nếu con số không khớp nhau, thì tùy vào các tình tiết cụ thể trong đó mà cơ quan Công an xử lý nội dung tố cáo.
Một vấn đề đặt ra ở đây, không phải khoản chi nào cũng được ký nhận hoặc xác nhận của các địa phương. Như vậy, việc xác minh ra sao?
- Một vấn đề mà nhiều người đang băn khoăn là việc Thủy Tiên chi tiền cho người khó khăn không thông qua cơ quan chức năng (Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các địa phương, Hội, Đoàn thể…). Đây là vấn đề nhiều người quan ngại nhưng chúng ta cần phải thấy rõ là tính sự thật trong hoạt động từ thiện. Số tiền chi cho đầu ra từ thiện có thể có những khoản địa phương không xác nhận bằng sổ sách lưu tại địa phương nhưng sự thật có chi thì phải được đưa vào cân đối. Chẳng hạn địa phương chỉ biết hôm đó tại điểm trao cho 100 người khó khăn đến nhận nhưng không có biên bản trao nhận ký lưu do người trao trực tiếp trao chứ không chuyển tiền qua địa phương, thì đó cũng là chứng cứ trao tiền. Không phải chỉ coi các khoản có biên bản thông qua địa phương mới có giá trị pháp lý.
Vợ chồng Thủy Tiên - Công Vinh trong một lần rút tiền từ ngân hàng để đi từ thiện
Nguyên tắc điều tra việc chiếm đoạt tiền từ thiện bỏ túi riêng, là phải làm rõ sự thật có chi ra cho từ thiện số tiền đã nhận huy động từ nhà hảo tâm hay không. Trong trường hợp này, giá trị pháp lý chứng cứ gồm cả chứng từ (văn bản, biên bản…) từ địa phương và cả sự thật qua xác minh đối với số tiền cho đi mà không có tài liệu để lại (nghĩa là xác nhận của người đã thực nhận). Tôi cho rằng cơ quan Công an phải rất thận trọng và công phu trong xác minh đối với nhiều khoản địa phương không cung cấp được tài liệu bằng văn bản, để tránh trường hợp xử lý gây hàm oan hoặc bỏ sót sự thật. Hoạt động từ thiện là một hoạt động khó theo khuôn mẫu, có thể kịp thời trao tiền cho người khó khăn mà không kịp xác lập lại chứng từ, tài liệu.
Trường hợp nào thì người làm từ thiện bị khởi tố hình sự và khởi tố theo tội danh nào?
- Trường hợp người làm từ thiện bị khởi tố là do có gian dối để chiếm đoạt số tiền mà nhà hảo tâm gửi gắm cho mình để làm từ thiện. Nếu có gian dối trong đầu ra chi tiền từ thiện, ca sĩ Thuỷ Tiên có thể bị khởi tố.
Hai tội danh mà những người hoạt động từ thiện chiếm đoạt tiền có thể bị khởi tố đó là Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS) và Tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 BLHS). Trường hợp lừa đảo là trường hợp “giả từ thiện”, tức gian dối bằng hình thức từ thiện để chiếm đoạt tiền thông qua huy động từ nhà hảo tâm. Trường hợp lạm dụng là trường hợp có ý thức làm từ thiện, nhận tiền nhưng sau đó nổi lòng tham lên và chiếm đoạt làm của riêng. Tuy vậy, trong xử lý hình sự loại hoạt động này, cơ quan chức năng còn căn cứ vào nhiều tình tiết liên quan tới động cơ mục đích… mới có thể xử lý.
Tôi muốn nhắn gửi tới những người làm từ thiện một điều như sau. Trách nhiệm minh bạch các khoản nhà hảo tâm chuyển khoản và các khoản chi ra từ thiện, nó là nghĩa vụ đạo đức xã hội. Vì nghĩa vụ này mà minh bạch công khai. Đó chính là cái tâm của người làm từ thiện, chứ không phải đến khi bị dư luận lên tiếng ồn ào rồi mới cuống cuồng đi sao kê, đi xin xác nhận từ các địa phương nơi mình làm từ thiện…
PV: Cảm ơn luật sư
Hà Nam (thực hiện)
